Ο τουρισμός στην Ελλάδα διαπερνά σχεδόν κάθε έκφανση της οικονομίας, από τις μεταφορές και την εστίαση μέχρι τον πολιτισμό και την τοπική παραγωγή. Ο ΟΟΣΑ στη μελέτη του για την επίπτωση του τουρισμού στην ελληνική οικονομία σημειώνει ότι η «βαριά βιομηχανία» της χώρας δεν περιορίζεται στις αφίξεις, αλλά στο πώς αυτές μετουσιώνονται σε συνολική οικονομική δραστηριότητα.
Το εργαλείο που προτείνει ο ΟΟΣΑ για να μετρηθεί αυτή η επίδραση είναι το Tourism Satellite Account (TSA). Πρόκειται για ένα διεθνές σύστημα που ενοποιεί τα τουριστικά δεδομένα με τους εθνικούς λογαριασμούς, ώστε να φαίνεται καθαρά πώς ο τουρισμός συμβάλλει στην παραγωγή, στην κατανάλωση και στις επενδύσεις. Χωρίς αυτό το πλαίσιο, η εικόνα παραμένει θολή: ξέρουμε πόσοι επισκέπτες ήρθαν, αλλά δεν ξέρουμε επακριβώς πόσο ωφέλησαν την οικονομία.
Τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για το πρώτο εξάμηνο του 2025 έρχονται να ενισχύσουν αυτό το αφήγημα. Το ταξιδιωτικό ισοζύγιο παρουσίασε πλεόνασμα σχεδόν 6 δισ. ευρώ, ενώ οι εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 11% σε σχέση με πέρυσι, χάρη κυρίως στην άνοδο της μέσης δαπάνης ανά ταξίδι. Με άλλα λόγια, δεν είναι μόνο πόσοι έρχονται, αλλά και πόσο αφήνουν.
Ο ρόλος της ποιότητας
Η μελέτη του ΟΟΣΑ τονίζει ότι η Ελλάδα έχει έναν ιδιαίτερο, πολύπλοκο χαρακτήρα: δεκάδες νησιά, διαφορετικούς τύπους προορισμών, ποικιλία μορφών τουρισμού, από κρουαζιέρες μέχρι αγροτουρισμό. Αυτό σημαίνει ότι οι πολιτικές δεν μπορούν να είναι ομοιόμορφες. Χρειάζονται στοχευμένα μέτρα ανάλογα με τις ανάγκες κάθε περιοχής. Ενα μικρό νησί που εξαρτάται από τις ακτοπλοϊκές συνδέσεις έχει εντελώς διαφορετικές προκλήσεις από μια μεγάλη πόλη που προσελκύει συνέδρια ή διεθνείς εκθέσεις.
Η Τράπεζα της Ελλάδος κατέγραψε πως οι επισκέπτες δαπάνησαν σημαντικά περισσότερα χρήματα, ανεξαρτήτως του ότι οι αφίξεις αυξήθηκαν ελάχιστα. Οι Γερμανοί, οι Γάλλοι, οι Ιταλοί και οι Αμερικανοί ξόδεψαν περισσότερα ανά ταξίδι, ενισχύοντας το πλεόνασμα. Αυτό αντανακλά μια γενικότερη αναβάθμιση των υπηρεσιών: καλύτερα καταλύματα, ανανεωμένα εστιατόρια, πιο ποιοτικές εμπειρίες.
Ο ΟΟΣΑ υπενθυμίζει ότι αυτή η βελτίωση δεν μπορεί να είναι τυχαία. Προϋποθέτει:
- Στρατηγική προβολή που αναδεικνύει θεματικές διαδρομές, από την ιστορία και τον πολιτισμό μέχρι τη γαστρονομία.
- Δημόσιες επενδύσεις σε υποδομές, όπως λιμάνια για κρουαζιέρες, αεροδρόμια, αρχαιολογικούς χώρους.
- Συνεχή συλλογή δεδομένων από ξενοδοχεία, βραχυχρόνιες μισθώσεις και πρακτορεία, ώστε οι πολιτικές να βασίζονται σε ακριβείς μετρήσεις.
Η κοινωνική διάσταση
Σημαντική είναι και η κοινωνική διάσταση. Ο τουρισμός αποτελεί βασική πηγή απασχόλησης, ιδιαίτερα σε νησιωτικές και αγροτικές περιοχές. Ωστόσο, η εποχικότητα παραμένει πρόβλημα.
Το καλοκαίρι δημιουργούνται χιλιάδες θέσεις εργασίας, οι οποίες όμως χάνονται με την έλευση του χειμώνα. Η πρόκληση είναι πώς θα επεκταθεί η σεζόν, πώς θα προσφέρονται εναλλακτικές μορφές τουρισμού ώστε οι τοπικές κοινωνίες να έχουν σταθερό εισόδημα καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Premium έκδοση ΤΑ ΝΕΑ
