Δεν είχε διαφύγει της προσοχής των διεθνών παρατηρητών εκείνη η αυτοπεποίθηση που έδειξε ο Κινέζος ηγέτης Σι Τζινπίνγκ, όταν τον Οκτώβριο συνάντησε τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ. Η αιτία όμως, δεν ήταν η εμπορική εκεχειρία που συμφώνησαν, αλλά το γεγονός ότι το παγκόσμιο εμπόριο «κινεζοποιούνταν» κατά κάποιο τρόπο.
Παρά τους πρωτοφανείς δασμούς που επέβαλε η προεδρία Τραμπ το προηγούμενο διάστημα, το Πεκίνο κατάφερε να εξασφαλίσει πλεόνασμα έναντι όλου το πλανήτη ύψους 1,076 τρισ. δολάρια, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν τη Δευτέρα από τη γενική διοίκηση τελωνείων της Κίνας.
Η Γενική Διοίκηση Τελωνείων της Κίνας ανακοίνωσε τη Δευτέρα ότι στους πρώτους 11 μήνες του έτους οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 5,4% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους, ενώ οι εισαγωγές μειώθηκαν ελαφρώς. Οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 1,9% τον Νοέμβριο, οδηγώντας σε πλεόνασμα 112 δισ. δολαρίων για τον μήνα. Σημειώνεται ότι το 2024 το εμπορικό πλεόνασμα ήταν 990 δισ. δολ.
«Με απλά λόγια, η τιμολογιακή ανταγωνιστικότητα της Κίνας είναι εξαιρετικά ισχυρή», δήλωσε ο Σου Τιαντσέν, ανώτερος οικονομολόγος της Economist Intelligence Unit στο Πεκίνο. «Ο βασικός λόγος πίσω από τη συνεχιζόμενη αύξηση των κινεζικών εξαγωγών… δεν είναι ότι το συνολικό μέγεθος του παγκόσμιου εμπορίου έχει διευρυνθεί, αλλά ότι η Κίνα κατακτά μεγαλύτερο μερίδιο στο υπάρχον εμπορικό τοπίο».
«Ριφιφί»
Σύμφωνα με ξένα μέσα, ένας σημαντικός λόγος αυτή της κινεζικής πρωτιάς είναι ότι το Πεκίνο κατηύθυνε τα προϊόντα του προς χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας, παρά τις προσπάθειες της κυβέρνησης Τραμπ να καταστείλει την πρακτική.
Τα στοιχεία της Δευτέρας έδειξαν ετήσια αύξηση 8% στους πρώτους 11 μήνες του έτους στις κινεζικές εξαγωγές προς τη νοτιοανατολική Ασία. Ορισμένοι οικονομολόγοι πιστεύουν ότι μέρος αυτών των αποστολών -οι οποίες προς τη νοτιοανατολική Ασία αυξήθηκαν 8% τον προηγούμενο μήνα- στη συνέχεια επανεξάγεται προς τις ΗΠΑ.
Οι εξαγωγές προς τη νοτιοανατολική Ασία έχουν αυξηθεί σημαντικά, είπε ο Σου. «Μεγάλο μέρος αυτών πιθανότατα είναι προϊόντα που προορίζονταν τελικά για τις ΗΠΑ, αλλά τώρα κάνουν μια ενδιάμεση στάση στη νοτιοανατολική Ασία».
Οι εξαγωγές της Κίνας προς τις ΗΠΑ έχουν καταρρεύσει τους τελευταίους μήνες και τον περασμένο μήνα μειώθηκαν κατά 29% σε ετήσια βάση. Αλλά οι αποστολές προς άλλες περιοχές, ιδίως προς τη νοτιοανατολική Ασία, αυξάνονται ραγδαία.
«Νομίζω πως το κομβικό ζήτημα… είναι ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν περιορίσει τις επανεξαγωγές αγαθών μέσω τρίτων χωρών», δήλωσε ο Κάρλος Κασάνοβα, ανώτερος οικονομολόγος για την Ασία στη UBP. Είπε ότι η αμερικανική ζήτηση παραμένει «σταθερή», προσθέτοντας: «Εφόσον δεν βλέπουμε μείωση στη ζήτηση των ΗΠΑ, η περιοχή συνεχίζει να σημειώνει άνοδο στις εξαγωγές και η Κίνα ωφελείται έμμεσα από αυτό».
Ανησυχούν και οι Ευρωπαίοι
Πέραν όμως του νοτιοασιατικού «ριφιφί», η μείωση των εξαγωγών προς τις ΗΠΑ αντισταθμίστηκε από μια άνοδο των εξαγωγών της Κίνας προς τον υπόλοιπο κόσμο, προκαλώντας ανησυχία και στην ΕΕ, όπου οι εξαγωγές αυξήθηκαν με ετήσιο ρυθμό 14,8% τον Νοέμβριο, σε σύγκριση με 0,9% τον Οκτώβριο.
«Αυτό ήταν η μεγάλη έκπληξη στα στοιχεία του Νοεμβρίου», δήλωσε ο επικεφαλής οικονομολόγος για την Κίνα της ING, Λιν Σονγκ. Είπε ότι η υποτίμηση του γουάν, σε ευθυγράμμιση με το δολάριο και έναντι του ευρώ, ενίσχυσε επίσης την ανταγωνιστικότητα των κινεζικών εξαγωγών και διεύρυνε το εμπορικό πλεόνασμα με την ΕΕ.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, επιστρέφοντας από επίσημη επίσκεψη στην Κίνα, απείλησε ότι θα επιβάλει δασμούς αν το Πεκίνο δεν λάβει μέτρα για τη μείωση του τεράστιου εμπορικού πλεονάσματός του έναντι της ΕΕ. Η Κίνα πούλησε στην Ένωση προϊόντα αξίας άνω των 300 δισ. ευρώ περισσότερα από όσα αγόρασε πέρυσι.
«Τους είπα ότι αν δεν αντιδράσουν, εμείς οι Ευρωπαίοι θα αναγκαστούμε να λάβουμε ισχυρά μέτρα τους επόμενους μήνες», είπε ο Μακρόν στην εφημερίδα Les Echos σε συνέντευξη που δημοσιεύθηκε την Κυριακή. Τα πιθανά μέτρα θα μπορούσαν να βασιστούν στα μοντέλα δασμών που έχει επιβάλει η Ουάσιγκτον, πρόσθεσε.
Για χώρες όπως η Γερμανία, όπου η αυτοκινητοβιομηχανία αντιπροσωπεύει περίπου το 5% του ΑΕΠ, ένας ιδιαίτερα ανησυχητικός αριθμός ήταν οι κινεζικές εξαγωγές αυτοκινήτων παγκοσμίως: αυτές εκτινάχθηκαν κατά 53% τον Νοέμβριο, από μια ήδη εντυπωσιακή άνοδο 34% τον Οκτώβριο.
«Ο Μακρόν είπε ότι η ΕΕ θα μπορούσε ενδεχομένως να αυξήσει τους δασμούς στην Κίνα, οπότε όλα αυτά είναι αβεβαιότητες», πρόσθεσε ο Σονγκ. «Νομίζω επίσης ότι έχουμε μια ελαφρώς πιο αδύναμη παγκόσμια προοπτική ανάπτυξης, γεγονός που θα επηρεάσει επίσης τη ζήτηση για εξαγωγές».
Θα ανέβει ακόμα περισσότερο
Οι αναλυτές της Morgan Stanley, ανέφεραν ότι η Κίνα αναμενόταν να αυξήσει το μερίδιό της στο παγκόσμιο εμπόριο εξαγωγών στο 16,5% έως το 2030, από 15% σήμερα, προσθέτοντας ότι θεωρούσαν απίθανο οι εντεινόμενες προστατευτικές πολιτικές των εμπορικών εταίρων να μπορέσουν να σταματήσουν αυτή την άνοδο.
«Δεδομένης της κυριαρχίας της σε τομείς υψηλής ανάπτυξης όπως τα ηλεκτρικά οχήματα, οι μπαταρίες και η ρομποτική, πιστεύουμε ότι η Κίνα θα συνεχίσει να ενισχύει τη θέση της στη παγκόσμια μεταποίηση και το εμπόριο», έγραψαν.
Η Ζιτσούν Χουάνγκ, οικονομολόγος της Capital Economics για την Κίνα, σημείωσε ότι «ο ρόλος της ανακατεύθυνσης του εμπορίου στο να αντισταθμίζει τον αντίκτυπο των αμερικανικών δασμών εξακολουθεί να αυξάνεται» και αναμένει το εμπορικό πλεόνασμα να διευρυνθεί ακόμη περισσότερο την επόμενη χρονιά.
Το ίδιο και ο Λιν Σονγκ προέβλεψε ότι η ισχυρή δυναμική των εξαγωγών της Κίνας θα συνεχιστεί και την επόμενη χρονιά, αλλά θα βρεθεί αντιμέτωπη με αυξανόμενες αντιδράσεις από τους εμπορικούς εταίρους.
Πηγές: The Washington Post, Reuters
