«Μια βδομάδα αφότου ανέλαβα επίσημα καθήκοντα, οι άνθρωποι μου ούρλιαζαν για τα αυγά», διαμαρτυρήθηκε τις προάλλες ο Ντόναλντ Τραμπ, έχοντας συμπληρώσει πια δύο μήνες στη δεύτερη θητεία του στον Λευκό Οίκο.
«Τα αυγά δεν είχαν καμία σχέση με εμένα, οι τιμές τους ήταν ήδη στα ύψη», τόνισε μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες, λίγο πριν από τη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου.
«Ο Τζο Μπάιντεν άφησε την τιμή των αυγών να βγει εκτός ελέγχου», είχε υποστηρίξει νωρίτερα αυτό το μήνα από βήματος του Κογκρέσου.
Το γεγονός ότι Αμερικανός πρόεδρος μιλά πολύ για τα αυγά δεν είναι τυχαίο.
Παρά τη δέσμευση του Ντόναλντ Τραμπ να τιθασεύσει τον πληθωρισμό και το κόστος ζωής, τα ταπεινά αυγά -άρρηκτα συνδεδεμένα με το πρωινό του μέσου Αμερικανού- έχουν γίνει στις ΗΠΑ… είδος πολυτελείας.
Η τιμή τους αυξήθηκε τον Φεβρουάριο έως και κατά 65% σε ετήσια βάση και, παρά τη σημαντική μείωση που καταγράφηκε αυτό το μήνα, προβλέπεται ότι θα αυξηθεί εκ νέου κατά 41% το 2025.
Τα αυγά παραμένουν τόσο ακριβά, ώστε να αποτελούν σήμερα το Νο1 προϊόν λαθρεμπορίου στα σύνορα ΗΠΑ και Μεξικού, με τις κατασχέσεις να ξεπερνούν αυτές του ναρκωτικού φαιντανύλη.
Βασική αιτία των μαζικών ελλείψεων στα ράφια παντοπωλείων και σούπερ μάρκετ είναι η εξάπλωση της γρίπης των πτηνών στα αμερικανικά πτηνοτροφεία.
Η αλυσιδωτή συνέπεια είναι η αύξηση του πληθωρισμού τροφίμων, με τις τιμές σε αρτοποιεία, ζαχαροπλαστεία και εστιατόρια να έχουν πάρει επίσης την ανιούσα.
Κι αυτό, ενώ οι εμπορικοί πόλεμοι του Τραμπ απειλούν να διαταράξουν τις αλυσίδες εφοδιασμού και να αυξήσουν το κόστος βασικών αγαθών στις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανόμενων των φρέσκων προϊόντων.
Παρ’ όλα αυτά, ο ίδιος συνεχίζει να επιμένει ότι οι τιμές «σχεδόν σε όλα έχουν πέσει».
«Τι ναρκωτικά παίρνει;» ήταν ένα από τα πολλά πικρόχολα σχόλια πολιτών κάτω από το σχετικό βίντεο στα social media.
«Ο πρόεδρος δεν έχει ιδέα τι συμβαίνει»…
Αυγά από «χρυσάφι»
Μια μεγάλη επιδημία γρίπης των πτηνών έχει αναγκάσει τους Αμερικανούς αγρότες να θανατώσουν εκατομμύρια κοτόπουλα στις ΗΠΑ τα τελευταία τρία χρόνια.
Συνολικά, μαζί με γαλοπούλες και άλλα συγγενή είδη, εκτιμάται ότι έχουν αφανιστεί περίπου 170 εκατομμύρια πουλερικά εκτροφής από το 2022.
Το αποτέλεσμα ήταν να μειωθούν τα αυγά στα ράφια και οι τιμές να φτάσουν τα ύψη.
Μια δώδεκα μεγάλων αυγών κατηγορίας Α έφτασε να κοστίζει κατά μέσο όρο 5,9 δολάρια τον Φεβρουάριο σε μεγάλες πόλεις των ΗΠΑ -περίπου διπλάσιο κόστος σε σχέση με πριν από ένα χρόνο.
Παρά την πρόσφατη πτώση στο κόστος χονδρικής -κυρίως λόγω αυξημένων εισαγωγών- οι τιμές λιανικής παραμένουν υψηλές.
Αν οι προβλέψεις ειδικών δεν διαψευστούν, μπορεί να φτάσουν κατά μέσο όσο πάνω από τα 8 δολάρια ανά ντουζίνα στην κατηγορία Α φέτος.
Δεδομένου ότι το 90% των νοικοκυριών στις ΗΠΑ καταναλώνει αυγά, και δη για πρωινό, αυξήσεις σαν και αυτές δεν περνούν «στο ντούκου».
«Δεν είναι μπριζόλα, δεν είναι σαμπάνια», εξηγεί με απλά λόγια στον Guardian η Δρ Κλόντα Χάριγκτον, λέκτορας Αμερικανικής Πολιτικής στο ιρλανδικό πανεπιστήμιο UCC.
«Δεν είναι καν ένα είδος αηδιαστικού, χαμηλού προϋπολογισμού, γρήγορου φαγητού», επισημαίνει.
«Τα αυγά θεωρούνται -με κάποιες επιφυλάξεις- μια εύλογα υγιεινή επιλογή φαγητού. Άρα υπάρχει πολύς κόσμος που ξέρει πόσο είναι η [κανονική] τιμή τους».
Λύσεις και… «αλχημείες»
Η κυβέρνηση Τραμπ έχει καταφύγει σε διάφορες λύσεις για τη συγκράτηση της τιμής των αυγών, το αυξημένο κόστος των οποίων πλήττει σχεδόν κάθε αμερικανικό νοικοκυριό, αλλά και την δική της αξιοπιστία.
Στο πλαίσιο μιας νέας στρατηγικής ύψους 1,87 δισεκατομμυρίων δολαρίων, οι ΗΠΑ αναζητούν εναγωνίως στο εξωτερικό πρόθυμους εξαγωγείς αυγών.
Παρά τους κλιμακούμενους εμπορικούς πολέμους και τον νεο-ιμπεριαλισμό της δεύτερης προεδρίας Τραμπ, η Ουάσιγκτον «χτύπησε την πόρτα» σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, ακόμη και στη Δανία -την ώρα που ο Λευκός Οίκος εποφθαλμιά τώρα ανοιχτά τη Γροιλανδία.
Δεν έχει όμως δει «φως» στη Γηραιά Ήπειρο -επισήμως λόγω περιορισμένων αποθεμάτων και ρυθμιστικών περιορισμών.
Έχει ωστόσο βρει ευήκοα ώτα σε άλλες χώρες.
Η Κεντρική Ένωση Παραγωγών Αυγών της Τουρκίας (YUM-BIR) ανακοίνωσε ότι θα στείλει συνολικά περίπου 420 εκατομμύρια αυγά στις ΗΠΑ φέτος.
Η Ινδονησία δηλώνει έτοιμη -σύμφωνα με πηγές του πρακτορείου Reuters- για την εξαγωγή έως και 1,6 εκατομμυρίων αυγών το μήνα στην αμερικανική αγορά.
Η Ένωση Ζωικών Πρωτεϊνών της Βραζιλίας (ABPA) εν τω μεταξύ ανέφερε ότι εξαγωγές αυγών στις ΗΠΑ αυξήθηκαν τον περασμένο Φεβρουάριο κατά 93% σε ετήσια βάση.
Συνέβη αφότου η κυβέρνηση Τραμπ χαμήλωσε τον «πήχη» στα πρότυπα ασφαλείας για τη δημόσια υγεία, επιτρέποντας έτσι τις εισαγωγές βραζιλιάνικων αυγών για ανθρώπινη κατανάλωση, ενώ προηγουμένως περιόριζε τη χρήση τους σε τροφές για κατοικίδια ζώα.
Εν προκειμένω δεν καταλήγουν στα ράφια των καταστημάτων τροφίμων -η Βραζιλία δεν μπορεί να εξάγει αυγά με κέλυφος προς λιανική πώληση, λόγω ανησυχιών για ψευδοπανώλη, γνωστή και ως «νόσο του Νιουκάστλ».
Όμως τα επεξεργασμένα βραζιλιάνικα αυγά μπορούν πλέον να χρησιμοποιούνται στις ΗΠΑ για την παραγωγή επεξεργασμένων τροφίμων.
Αυτές οι εισαγωγές θα σταματήσουν μόλις οι Αμερικανοί παραγωγοί αυγών θα είναι σε θέση να αυξήσουν την προσφορά, διαβεβαίωσε η Αμερικανίδα υπουργός Γεωργίας, Μπρουκ Ρόλινς.
Δεν παρουσίασε ωστόσο κανένα χρονοδιάγραμμα.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι θα χρειαστούν μήνες…
«Φτιάξτε… κοτέτσια»
Στα ειδικά μέτρα που έχει λάβει η αμερικανική κυβέρνηση περιλαμβάνεται η παροχή βοήθειας για την πρόληψη της εξάπλωσης της γρίπης των πτηνών και την αποκατάσταση του ζωικού αποθέματος στις ΗΠΑ.
Διοχετεύονται 500 εκατομμύρια δολάρια για την ενίσχυση των μέτρων βιοασφάλειας στις πτηνοτροφικές μονάδες, 100 εκατομμύρια δολάρια στην έρευνα για την ανάπτυξη εμβολίων κατά της γρίπης των πτηνών και 400 εκατομμύρια δολάρια σε οικονομική στήριξη για τους πληγέντες αγρότες.
Για να ξεπεραστεί το πρόβλημα θα απαιτηθεί ωστόσο πολύς καιρός.
Το ίδιο το υπουργείο Γεωργίας παραδέχθηκε εν τω μεταξύ ότι η πρόσφατη πτώση της τιμής των αυγών οφείλεται κυρίως στο ότι οι Αμερικανοί αγοράζουν λιγότερα, λόγω ακρίβειας.
Κι έτσι, οι αμερικανικές αρχές εξετάζουν τώρα το ενδεχόμενο να «ξεχειλώσουν» κι άλλο τους κανόνες, προκειμένου να αυξηθούν οι διαθέσιμες ποσότητες φρέσκων αυγών για τους καταναλωτές.
Ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) καλείται πλέον να αποφασίσει εάν θα επιτρέψει την χρήση σε επεξεργασμένα τρόφιμα -π.χ. κέικ, παγωτά και σάλτσες- αυγών από κοτόπουλα που εκτρέφονται για το κρέας τους.
Μέχρι σήμερα, στις ΗΠΑ καταστρέφουν εκατομμύρια από αυτά κάθε χρόνο, επειδή δεν ψύχονται εντός 36 ωρών, σύμφωνα με τα πρότυπα ασφάλειας των τροφίμων.
Η αμερικανική βιομηχανία κοτόπουλου υποστηρίζει ότι αυτά τα αυγά είναι ασφαλή όταν παστεριωθούν.
Ειδικοί παραμένουν εξαιρετικά επιφυλακτικοί.
Όμως ο χρόνος πιέζει.
Και τα δύσκολα δεν έχουν ακόμη έρθει.
Αναμένεται αύξηση της ζήτησης αυγών το Πάσχα.
Υπάρχει επίσης αυξημένος κίνδυνος νέων κρουσμάτων του ιού Η5Ν1 στα πουλερικά κατά τη διάρκεια της εαρινής μετανάστευσης πτηνών.
Συνδυαστικά με την αυξανόμενη εξάρτηση από διεθνείς προμηθευτές, οι ανησυχίες εντείνονται για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της αλυσίδας εφοδιασμού στις ΗΠΑ.
Ήδη η υπουργός Γεωργίας Ρόλινς προϊδεάζει για νέες αυξήσεις τις προσεχείς εβδομάδες.
Προ ημερών μάλιστα, μιλώντας στο συντηρητικό δίκτυο Fox News, πρότεινε στους Αμερικανούς να συστρατευτούν στη μάχη κατά της ακρίβειας των αυγών, φτιάχνοντας στα σπίτια τους… κοτέτσια.
