Αντικείμενο συζήτησης αποτελεί πλέον σε ευρωπαϊκό επίπεδο το ζήτημα της χρήσης κλωβών και η επικείμενη αναθεώρησης της οδηγίας για την καλή μεταχείριση των ζώων.
Η ιδέα που διαδόθηκε από την πρωτοβουλία των Ευρωπαίων πολιτών «Τέλος στα κλουβιά», σύμφωνα με τις Copa-Cogeca δεν αποτέλεσε πεδίο μελέτης και εκτίμησης για τις επιπτώσεις που θα έχει στην κτηνοτροφία.
Έτσι, οι Copa – Cogeca ανέθεσαν την πρώτη έκθεση για την καλύτερη κατανόηση των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων μιας τέτοιας πρότασης. «Όπως ήταν αναμενόμενο, τα αποτελέσματα αναδεικνύουν μια σειρά από συνέπειες που έχουν αγνοηθεί εντελώς στη δημόσια συζήτηση μέχρι τώρα», επισημαίνουν οι ευρωπαϊκές συνεταιριστικές οργανώσεις.
Η μελέτη
Η μελέτη αυτή παρουσιάστηκε κατά τη διάρκεια μιας διαδικτυακής εκδήλωσης με μεγάλη συμμετοχή από τα τρία ερευνητικά ινστιτούτα που εργάστηκαν κατόπιν αιτήματος των Copa – Cogeca.
Επικεντρώνεται δε, σε δύο τομείς και τρία σενάρια: την απαγόρευση των κλωβών εκτροφής για χοιρομητέρες και των εμπλουτισμένων κλωβών για όρνιθες ωοπαραγωγής με άμεση μετάβαση έως το 2025 (σενάριο Α), μετάβαση έως το 2035 (σενάριο Β) και μετάβαση έως το 2045 (σενάριο Γ).
Μείωση της παραγωγής
Τα συμπεράσματα που παρουσιάστηκαν σε εκδήλωση από τους ερευνητές είναι σαφή: η παραγωγή χοίρων πρόκειται να μειωθεί από 23,6% έως 8,4-0,5% ανάλογα με το εξεταζόμενο σενάριο. Η μετάβαση σε συστήματα ελεύθερης εκτροφής θα απαιτήσει σημαντικές επενδύσεις σε νέες μάντρες και στην ανακατασκευή των υφιστάμενων κτιρίων.
Ανάλογα με το τι θα αποφασίσουν οι αγρότες, το κόστος των επενδύσεων μπορεί να κυμανθεί από περίπου 2,1 έως 3,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Για την παραγωγή πουλερικών, η μείωση θα είναι μικρότερη, αλλά αναμένονται παρόμοιες επενδύσεις σε επίπεδο ΕΕ-27 συνολικού ύψους τουλάχιστον 3,2 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Οι επιπτώσεις
Κατά συνέπεια, η μείωση της παραγωγής θα έχει επιπτώσεις στο εμπορικό ισοζύγιο της ΕΕ: Στα περισσότερα σενάρια, η ζήτηση στην εγχώρια αγορά δεν μειώνεται αναλογικά με τη μείωση της παραγωγής, οδηγώντας σε πολύ μεγάλη αύξηση των εισαγωγών, ιδίως του χοιρινού κρέατος σε όλα τα σενάρια (μεταξύ 1086% και 43,7%), αλλά και των αυγών (μεταξύ 18% και 5%).
Αντίθετα, οι εξαγωγές της ΕΕ27 μειώνονται απότομα για το χοιρινό κρέας και τα αυγά. Και στα τρία σενάρια, το εμπορικό ισοζύγιο της ΕΕ θα είναι ελλειμματικό σε όλους αυτούς τους βασικούς τύπους ζωικής παραγωγής έως το 2045. Η σταδιακή κατάργηση των κλωβών θα απειλήσει περαιτέρω την ανθεκτικότητα και την ανταγωνιστικότητα του διατροφικού συστήματος της ΕΕ και θα εντείνει την εξάρτησή μας από τις εισαγωγές σε μια εποχή όπου η αυτονομία των τροφίμων αποκτά στρατηγική σημασία.
Ένα άλλο βασικό συμπέρασμα της μελέτης είναι ότι η σταδιακή κατάργηση των κλωβών θα εντείνει σίγουρα τη συγκέντρωση της παραγωγής, με τις μεγαλύτερες εγκαταστάσεις να μπορούν να επενδύσουν στη μετάβαση. Προς την ίδια κατεύθυνση, η μελέτη εντοπίζει επίσης έναν σαφή κίνδυνο αύξησης των ανισοτήτων εντός της εσωτερικής αγοράς.
Ομαλή μετάβαση
Σχολιάζοντας αυτά τα αποτελέσματα, ο Miguel Angel Higuera, πρόεδρος της ομάδας εργασίας για την καλή μεταχείριση των ζώων της Copa και της Cogeca, επισήμανε σχετικά με τη σταδιακή κατάργηση των κλωβών, ότι «δεν είμαστε κατ’ αρχήν αντίθετοι σε αυτό το ισχυρό κοινωνικό αίτημα. Η μελέτη αυτή δείχνει απλώς ένα σαφές γεγονός: η επιλογή της μεταβατικής περιόδου θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στην παραγωγή, στην κερδοφορία των γεωργών, στην αύξηση των τιμών για τους καταναλωτές. Δεν μπορώ παρά να επαναλάβω τα λόγια των συγγραφέων της παρούσας μελέτης: η Επιτροπή συνιστάται να εξετάσει ένα πλαίσιο κατάλληλο για το σκοπό αυτό και να διαχειριστεί τη μετάβαση ομαλά, αντί να εφαρμόσει ένα σενάριο σοκ!»