Τα ποσοστά γεννήσεων μειώνονται σε ιστορικά χαμηλά σε ολόκληρο τον ανεπτυγμένο κόσμο και η κατανόηση του γιατί συμβαίνει αυτό αποτελεί προτεραιότητα για κυβερνήσεις που ανησυχούν για τον αντίκτυπο στην ανάπτυξη και στα δημόσια οικονομικά.
Οι προσωπικές προτιμήσεις και προτεραιότητες παίζουν μεγάλο ρόλο, σύμφωνα με έρευνα: Η επαγγελματική εξέλιξη, οι κοινωνικοί κανόνες και ο τρόπος που επιλέγουμε να περνάμε τον χρόνο μας είναι καθοριστικής σημασίας, όπως και η επιθυμία μας να είμαστε καλύτεροι και πιο συγκεντρωμένοι γονείς για τον τρέχοντα μέσο όρο γεννήσεων 1,38 ανά γυναίκα στην Ευρώπη και 1,59 στις ΗΠΑ (ήταν περίπου 2,1 πριν λίγο καιρό). Συνήθως, καθώς οι χώρες γίνονται πλουσιότερες, τα ποσοστά γονιμότητας τείνουν να μειώνονται.
Γιατί λοιπόν μερικοί από τους πλουσιότερους ανθρώπους στον πλανήτη φαίνεται να εξισώνουν την κοινωνική θέση με το να έχουν περισσότερα, και όχι λιγότερα, παιδιά;
Ο Έλον Μασκ, ο οποίος ονειρεύεται να αποκαταστήσει τον πληθυσμό του πλανήτη, έχει αποκτήσει 14 παιδιά. Ο μεγιστάνας των ειδών πολυτελείας Μπερνάρ Αρνό έχει πέντε, το καθένα με διορισμένο ρόλο στην αυτοκρατορία της LVMH. Ο ιδιοκτήτης της Telegram Messenger LLP, Πάβελ Ντούροφ, έχει έξι — χωρίς να υπολογίζονται οι 100 μελλοντικοί κληρονόμοι που ισχυρίζεται ότι απέκτησε μέσω δωρεών σπέρματος σε 12 χώρες, κάτι για το οποίο φαίνεται επίσης να ενδιαφέρεται ο πατέρας του Μασκ.
Πλούσιος Μπαμπάς, Φτωχός Μπαμπάς, Δισεκατομμυριούχος Μπαμπάς
Ίσως είναι κάτι που αφορά το αποκαλούμενο άλφα-αρσενικό — και όχι κάτι που οι περισσότεροι από εμάς θα βλέπαμε ως υποδειγματική πατρότητα, κρίνοντας από αναφορές για το πώς ο Μασκ αντιμετωπίζει τις μητέρες της «λεγεώνας» των βρεφών του.
Ωστόσο, μια ματιά στους 100 πλουσιότερους Αμερικανούς στον Δείκτη Δισεκατομμυριούχων του Bloomberg, συμπεριλαμβανομένων γυναικών όπως η Μελίντα Γκέιτς και η Νταϊάνα Χέντρικς, δείχνει ότι έχουν κατά μέσο όρο λίγο πάνω από τρία παιδιά. Μια μελέτη των 948 πλουσιότερων Αμερικανών από την οικονομολόγο Ρία Γουίλκεν που δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο υπολόγισε μέσο όρο 2,99 παιδιών.
Γενικά, οι δισεκατομμυριούχοι άνδρες παντρεύονται ξανά και ξανά, επομένως αυτό δεν μπορεί να συγκριθεί άμεσα με το εθνικό (γυναικείο) ποσοστό γονιμότητας. Παρόλα αυτά, το 2,99 είναι υψηλότερο από το μέσο όρο των 1,94 παιδιών ανά οικογένεια που καταγράφεται στα απογραφικά στοιχεία των ΗΠΑ. Οι περισσότεροι Αμερικανοί (71%) έχουν αποκτήσει δύο ή λιγότερα παιδιά, σύμφωνα με την περσινή Γενική Κοινωνική Έρευνα.
Οι κανόνες του ανεπτυγμένου κόσμου, δεν ισχύουν για τους κροίσους
Μια θεωρία είναι ότι αυτό συμβαίνει επειδή οι δισεκατομμυριούχοι ζουν με έναν πραγματικά διαφορετικό κώδικα, που μοιάζει περισσότερο με τις καρολίγγειες δυναστείες στη μεσαιωνική Ευρώπη παρά με το χαριτωμένη κωμωδία Cheaper by the Dozen. Είναι πιο πιθανό να θέλουν να δώσουν προτεραιότητα στη διαδοχή, την αναπαραγωγή και τη διατήρηση του κεφαλαίου σε σχέση με τους υπόλοιπους από εμάς.
Η Γουίλκεν εκτιμά ότι ένα επιβλητικό 95% των δισεκατομμυριούχων έχουν έναν σύντροφο σε θέση ανώτερης τάξης, τεχνικά γνωστή ως «ομογαμία» και ότι οι σύζυγοι των δισεκατομμυριούχων είναι πιο πιθανό να καταλαμβάνουν θέσεις που εξαρτώνται από το εισόδημα του συζύγου τους. Άλλοι παράγοντες όπως η θρησκεία μπορεί να παίζουν ρόλο.
Αλλά ένα απλούστερο συμπέρασμα είναι ότι περισσότερα χρήματα σημαίνει ότι έχεις όσα παιδιά θέλεις. Με το κόστος ανατροφής ενός παιδιού μέχρι την ενηλικίωση να εκτιμάται στις ΗΠΑ στα 310.605 δολάρια, το γεγονός είναι ότι τα παιδιά είναι «πολύ ακριβά», όπως το έθεσε η δημογράφος Τζένιφερ Σκιούμπα.
Ακόμα και καθώς τα ποσοστά γονιμότητας καταρρέουν σε χώρες όπως η Σουηδία και η Ιαπωνία, τα δεδομένα δείχνουν ότι οι άνδρες και οι γυναίκες που είναι πιο εύποροι είναι πιο πιθανό να αποκτήσουν παιδιά από ότι οι λιγότερο εύποροι. Μια έρευνα του ΟΗΕ τον περασμένο μήνα διαπίστωσε ότι το 40% των ερωτηθέντων κατηγόρησε τα οικονομικά εμπόδια που τους εμποδίζουν να έχουν ένα ιδανικό μέγεθος οικογένειας.
«Η τάση στη γονιμότητα καθοδηγείται από την αύξηση της ανισότητας», είπε στο Bloomberg ο συγγραφέας και οικονομολόγος Ματίας Ντόπκε, αναφέροντας παραδείγματα από το κόστος της πρόσβασης στην παιδική μέριμνα μέχρι το κόστος στέγασης στις μεγάλες πόλεις όπου βρίσκονται οι καλύτερα αμειβόμενες θέσεις εργασίας.
Δεν είναι όλα μαύρα
Η γενναιόδωρη οικογενειακή υποστήριξη μπορεί να εξηγήσει ορισμένες διαφορές στα ποσοστά γονιμότητας.
Η αποδοχή αυτού θα μπορούσε να είναι το κλειδί για το σωστό είδος πολιτικής φιλικής προς τους γονείς σε μια εποχή πανικού και απεγνωσμένων λύσεων – για να μην αναφέρουμε την αντίσταση στη μετανάστευση.
Τα χρηματικά μπόνους για νέους γονείς, όπως παρατηρούνται σε χώρες όπως η Ιταλία, η Ελλάδα και τώρα η Κίνα, στα 500-2.500 δολάρια, είναι απίθανο να αλλάξουν τη πορεία. Αυτό που θα μπορούσε να λειτουργήσει καλύτερα είναι η πρόσβαση στο είδος των υποδομών, της στέγασης και της ευελιξίας στην εργασία που έχουν οι πλούσιοι, σύμφωνα με το πρόσφατο βιβλίο του πρώην οικονομολόγου του Bloomberg, Μαξίμ Σμπαγίχι, σχετικά με την πτώση των ποσοστών γεννήσεων.
Ο Σμπαγίχι αναφέρει στοιχεία που υποδηλώνουν ότι η προσπάθεια της Νορβηγίας για βελτίωση της πρόσβασης σε παιδικούς σταθμούς από τα μέσα της δεκαετίας του 1970 βελτίωσε το ποσοστό γονιμότητας κατά 0,1 για κάθε αύξηση 10% του ποσοστού των παιδιών που βρίσκονταν υπό φροντίδα. Και παρά την επιδείνωση των προοπτικών της Γαλλίας, το ποσοστό γεννήσεων είναι διπλάσιο από αυτό της Νότιας Κορέας, ένα σημάδι ότι η γενναιόδωρη κοινωνική μέριμνα μπορεί να κάνει τη διαφορά. Η δικαιότερη φορολογία θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει.
Δεν υπάρχει εύκολη λύση εδώ. Αλλά καθώς εξετάζουμε προσεκτικά τις ρίζες της ύφεσης των γεννήσεων, ας μην αγνοήσουμε τις ομάδες που φαίνεται να ακμάζουν.
Πηγή: ot.gr
