Η υπόσχεση του Έλον Μασκ πέρυσι να περικόψει σχεδόν το ένα τρίτο του ετήσιου ομοσπονδιακού προϋπολογισμού ήτοι κατά 2 τρισ. δολάρια εξέπληξε τους πάντες.
«Η συμφωνία ήταν ότι, όπως έλεγε, θα μείωνε κατά 1 τρισεκατομμύριο δολάρια», παραδέχτηκε αργότερα ο Χάουαρντ Λούτνικ, ο εξέχων υποστηρικτής του Τραμπ και νυν υπουργός Εμπορίου – ο οποίος είχε προσκαλέσει τον Μασκ στη σκηνή. «Τι έπρεπε να πω;», αναρωτήθηκε.
Η αυθόρμητη υπόσχεση έγινε δαμόκλειος σπάθη για τον Μασκ. Έξι μήνες αφότου ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε επίσημα τη δημιουργία του φορέα μείωσης κόστους του Μασκ, του λεγόμενου υπουργείου Αποδοτικότητας της Κυβέρνησης (DOGE), δεν έχει ακόμη βρει ούτε ένα κλάσμα αυτού του αρχικού ποσού σε εφάπαξ βάση, πόσο μάλλον να κάνει περικοπές που θα μείωναν τις δαπάνες χρόνο με το χρόνο.
Ενώ ο ιστότοπος του DOGE ισχυρίζεται ότι εξοικονόμησε 170 δισ. δολάρια, μια έρευνα των Financial Times δείχνει ότι μόνο ένα μικρό μέρος αυτού του ποσού μπορεί στην πραγματικότητα να επαληθευτεί. Ταυτόχρονα, τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ δεν έχουν δείξει μέχρι στιγμής καμία μείωση στις κρατικές δαπάνες.
Καθώς το DOGE δυσκολεύεται να σημειώσει πρόοδο, προσπαθεί να σκιαγραφήσει μια θετική εικόνα: για να ενισχύσει τους ισχυρισμούς του, ο ιστότοπός του συνδυάζει επαναλαμβανόμενες περικοπές στις ομοσπονδιακές δαπάνες μέσω μειώσεων του εργατικού δυναμικού μαζί εισροές μετρητών από την πώληση ομοσπονδιακών ακινήτων και ακυρώσεις συμβάσεων.
«Κατά πάσα πιθανότητα, το ποσό των δηλωμένων εξοικονομήσεων από το DOGE είναι σημαντικά μικρότερο από αυτό που ήθελε αρχικά ο Μασκ», είπε στους FT ο Ντόμινικ Λετ, αναλυτής στο Ινστιτούτο Cato της ελεύθερης αγοράς.
Η πρόωρη αποχώρηση Μασκ
Το DOGE, το οποίο ο Τραμπ χαιρέτιζε ως τόσο επιδραστικό όσο το Manhattan Project, δεν ανταποκρίθηκε στις υψηλές προσδοκίες του Μασκ.
«Στο γενικότερο πλαίσιο, νομίζω ότι ήμασταν αποτελεσματικοί», δήλωσε στους δημοσιογράφους τον περασμένο μήνα, σε μια σπάνια συνέντευξη στον Λευκό Οίκο. «Όχι τόσο αποτελεσματικοί όσο θα ήθελα. Νομίζω ότι θα μπορούσαμε να είμαστε πιο αποτελεσματικοί. Αλλά έχουμε σημειώσει πρόοδο».
Παρά το γεγονός ότι έθεσε στον εαυτό του αυτό που θεωρούνταν ευρέως ανέφικτος στόχος, η προσπάθεια του Μασκ να καταστείλει την κυβερνητική σπατάλη αρχικά του χάρισε απροσδόκητη υποστήριξη.
Ο γερουσιαστής Μπέρνι Σάντερς συμφώνησε με ορισμένους εξέχοντες Δημοκρατικούς υπονοώντας ότι θα μπορούσε να υποστηρίξει τουλάχιστον μέρη της ατζέντας του DOGE, ιδιαίτερα την περικοπή του γιγάντιου αμυντικού προϋπολογισμού της Αμερικής.
Οι ψηφοφόροι τάχθηκαν επίσης συντριπτικά υπέρ μιας πρωτοβουλίας τύπου DOGE. Μια μακροχρόνια έρευνα έδειξε ότι οι Αμερικανοί πίστευαν ότι η πολιτεία σπαταλούσε σχεδόν 60 σεντς από κάθε δολάριο που ξοδεύει.
Ακόμα και η αρχική επιλογή του Μασκ να βάλει την αμερικανική υπηρεσία διεθνούς ανάπτυξης, USAID, «στον πέλεκυ», απολύοντας τους περισσότερους εργαζομένους της και καταργώντας προγράμματα που σώζουν ζωές σε όλο τον κόσμο, έτυχε ευρείας υποστήριξης.
Αλλά η καλή θέληση άρχισε να διαβρώνεται ραγδαία, καθώς οι νέοι προγραμματιστές στρατολογημένοι από τον Μασκ και επιχειρηματίες της Σίλικον Βάλεϊ άρχισαν να εμφανίζονται σε πολλά κυβερνητικά τμήματα, απαιτώντας πρόσβαση σε ευαίσθητα δεδομένα.
Η φαινομενικά τυχαία αναστολή δεκάδων χιλιάδων «δόκιμων» κυβερνητικών υπαλλήλων, κατηγορία που περιλαμβάνει έμπειρους δημόσιους υπαλλήλους που πρόσφατα προήχθησαν σε ανώτερες θέσεις, προκάλεσε χάος σε εκλογικές περιφέρειες μακριά από την Ουάσινγκτον.
Παρόλο που πολλές υπηρεσίες διατάχθηκαν από τα δικαστήρια να επαναφέρουν τους υπαλλήλους, η ταχύτητα και η αλλοπρόσαλλη επιλογή των απολύσεων αναστάτωσε τους Αμερικανούς ψηφοφόρους.
«Η διάγνωση του DOGE ήταν σωστή», τόνισε ο Σεμπ Ράιντ, επικεφαλής της έρευνας κοινής γνώμης στο Public First US, το οποίο έχει κάνει δημοσκοπήσεις για τις απόψεις απέναντι στην πρωτοβουλία τους τελευταίους μήνες.
Οι υπάλληλοι του DOGE δεν είχαν ιδέα…
Η κυβέρνηση Τραμπ αναγκάστηκε να σταματήσει τις απολύσεις υπαλλήλων στην Εθνική Διοίκηση Πυρηνικής Ασφάλειας, η οποία είναι υπεύθυνη για τη φύλαξη των πυρηνικών όπλων.
«Το DOGE θα μπορούσε να είχε κάνει καλά πράγματα», είπε στους FT η Βάλερι Ράμεϊ, οικονομολόγος στο Ίδρυμα Χούβερ. «Αλλά θα χρειαζόταν να αφιερώσουν έναν χρόνο για να καταλάβουν πώς λειτουργεί η κυβέρνηση πριν αρχίσουν να τη διαλύουν».
Ορισμένα μέλη του υπουργικού συμβουλίου -κυρίως ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ και ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο- συγκρούστηκαν ανοιχτά με τον Μασκ για τις προσπάθειες του DOGE να διεισδύσει στα υπουργεία τους.
Τελικά, ο Τραμπ παρενέβη, τονίζοντας τον Μάρτιο ότι οι υπουργοί είχαν τον τελευταίο λόγο για τις αποφάσεις που επηρέαζαν τα υπουργεία τους.
Τις τελευταίες εβδομάδες, ο Μασκ αναφέρθηκε στο DOGE ουσιαστικά ως «τεχνική υποστήριξη» για κυβερνητικές υπηρεσίες, βοηθώντας τους να εντοπίσουν «σπατάλη και απάτη». Οι ελπίδες για εξοικονόμηση ακόμη και 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων άρχισαν να εξασθενούν.
Από τα 170 δισεκατομμύρια δολάρια που ισχυρίζεται ότι έχει εξοικονομήσει επί του παρόντος, το καλύτερα τεκμηριωμένο μέρος είναι τα 31,8 δισεκατομμύρια δολάρια εξοικονόμησης από 10.248 αναλυτικές ακυρώσεις και τροποποιήσεις συμβάσεων. Ακόμα και αυτός ο αριθμός, ωστόσο, είναι ταυτόχρονα αδιαφανής και υπερεκτιμημένος. Οι Financial Times μπόρεσαν να αντιστοιχίσουν την φερόμενη εξοικονόμηση με μια υποκείμενη τροποποίηση σύμβασης μόνο σε περίπου 6.700 περιπτώσεις.
Σκόπιμη αδιαφάνεια
Ο Μασκ ισχυρίστηκε επανειλημμένα ότι το DOGE λειτουργεί με «ακραία διαφάνεια». Ωστόσο, ακόμη και ενώ αντιμετωπίζει δεκάδες αγωγές, η υπηρεσία αρνήθηκε να παράσχει τις πιο βασικές πληροφορίες σχετικά με την εσωτερική της λειτουργία.
Ο γερουσιαστής Ρίτσαρντ Μπλούμενθαλ, μέλος της μόνιμης υποεπιτροπής ερευνών, ισχυρίστηκε τον περασμένο μήνα ότι ο Μασκ και οι εταιρείες του αντιμετώπισαν πιθανά πρόστιμα ύψους τουλάχιστον 2,37 δισεκατομμυρίων δολαρίων από ομοσπονδιακές έρευνες και κανονιστικές ενέργειες που διεξάγονται από τις ίδιες τις υπηρεσίες που καταστρέφονται από το DOGE.
Αλλά για όσους έχουν αγωνιστεί εδώ και καιρό για δραστικές περικοπές στις κρατικές δαπάνες των ΗΠΑ, η αποτυχία του DOGE ήταν μάλλον η έλλειψη φιλοδοξίας του. Παρά τον ισχυρισμό ότι οι πληρωμές κοινωνικής πρόνοιας είναι γεμάτες απάτες, η πρωτοβουλία δεν έχει επικεντρωθεί ουσιαστικά στα προγράμματα κοινωνικής ασφάλισης, τα οποία αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το ήμισυ των ετήσιων δαπανών.
Και η κυβέρνηση Τραμπ όχι μόνο δεν περικόπτει τον αμυντικό προϋπολογισμό, αλλά έχει δεσμευτεί να γεμίσει το ταμείο του Πενταγώνου με 1 τρισεκατομμύριο δολάρια στον επόμενο κύκλο χρηματοδότησης, μια αύξηση άνω του 10%.
Ούτε έχει καταφέρει να μειώσει τη γραφειοκρατία το DOGE, παρά το γεγονός ότι ο Μασκ υποσχέθηκε τον Νοέμβριο να επιφέρει μια «δραστική μείωση των ομοσπονδιακών κανονισμών» ως πρώτη προτεραιότητα.
Το DOGE «πήγε προς τη λάθος κατεύθυνση επειδή επιτέθηκε ακριβώς στον λάθος στόχο», λέει ο Ματ Κάλκινς, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας λογισμικού Appian, η οποία διαχειρίζεται μεγάλο μέρος των κυβερνητικών προμηθειών και έχει συνεργαστεί με την πρωτοβουλία σε ορισμένα μέτρα μείωσης του κόστους.
Με την αποχώρηση του Μασκ, το έργο της επίτευξης σημαντικών εξοικονομήσεων περνάει εν μέρει στο Καπιτώλιο, όπου ένα νομοσχέδιο προϋπολογισμού που έχει αποκαλύψει έντονες ρωγμές εντός του Ρεπουμπλικανικού κόμματος φαίνεται απίθανο να μειώσει το ετήσιο έλλειμμα.
Τον περασμένο μήνα, ο Μασκ υποστήριξε ότι ο τροποποιημένος στόχος του DOGE για εξοικονόμηση 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων θα μπορούσε να επιτευχθεί εάν υπήρχε «επαρκής πολιτική βούληση» μεταξύ των Ρεπουμπλικανών νομοθετών.
Ενέργειες του DOGE αποδείχθηκαν αντιπαραγωγικές
Ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός Partnership for Public Service έχει εκτιμήσει ότι οι απολύσεις και οι επαναπροσλήψεις εργαζομένων από τον DOGE θα κοστίσουν 135 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ φέτος σε χαμένη παραγωγικότητα.
Από τον Μάρτιο, περισσότεροι από 11.000 υπάλληλοι της υπηρεσίας δημοσίων εσόδων (IRS), έχουν αποχωρήσει από την υπηρεσία ή αναμένεται να αποχωρήσουν. Το Budget Lab του Yale εκτίμησε ότι μια μείωση μόλις 7.000 υπαλλήλων της IRS θα εξοικονομούσε 6,9 δισεκατομμύρια δολάρια σε κόστος μισθοδοσίας την επόμενη δεκαετία, αλλά θα είχε ως αποτέλεσμα 64 δισεκατομμύρια δολάρια λιγότερα σε εισπράξεις φόρων.
Όποιες και αν είναι οι τελικές επιπτώσεις, ο Μασκ μάλλον δεν θα είναι εκεί να τις δει. Αλλά οι υποστηρικτές του DOGE εξακολουθούν να το βλέπουν ως την αρχή μιας πολύ αναγκαίας αλλαγής νοοτροπίας μέσα σε μια διογκωμένη γραφειοκρατία.
Όποια μέτρα μείωσης κόστους και αν ψηφίσει τελικά το Κογκρέσο, το DOGE φαίνεται έτοιμο να επιβιώσει, τουλάχιστον ως ιδέα.
Από την πλευρά του, ο Μασκ τον περασμένο μήνα φαινόταν αβέβαιος για το πόσο σημαντικό θα ήταν το DOGE χωρίς αυτόν στο τιμόνι. Ερωτηθείς από δημοσιογράφους σχετικά με το αν η πρωτοβουλία θα παρέμενε αποτελεσματική χωρίς τον πνευματικό ηγέτη της, ο Μασκ αναρωτήθηκε: «Είναι απαραίτητος ο Βούδας για τον Βουδισμό;».
Πηγή: OT.gr
