Ενώ στην Ελλάδα, η κυβέρνηση δέχεται πυρά για το «ξεπούλημα» κρίσιμης αμυντικής βιομηχανίας στους Ισραηλινούς, o Economist ξεχωρίζουν δύο φιλόδοξες μεσαίες δυνάμεις, για τον εξοπλιστικό τους «οργασμό»: τη Νότια Κορέα και την… Τουρκία
Αναμφίβολα, οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, ο πόλεμος στην Ουκρανία, οι φόβοι εγκατάλειψης από της Ευρώπης από τις ΗΠΑ και οι ανησυχίες κινεζκής εισβολής στην Ταϊβάν έχουν δημιουργήσει μια νέα πραγματικότητα:
Πολλές χώρες σπεύδουν να γεμίσουν αποθέματα, να θωρακίσουν εφοδιαστικές αλυσίδες και να εξασφαλίσουν ροές πυρομαχικών.
Το πρόβλημα, όμως, για τις ευρωπαϊκές αμυντικές εταιρείες είναι ότι χρειάζονται χρόνο για να αποκαταστήσουν το δυναμικό που χάθηκε μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και να αναπληρώσουν αποθέματα που μειώθηκαν από τις δωρεές στην Ουκρανία.
Αντίστοιχα για τη Ρωσία, τον δεύτερο μεγαλύτερο εξαγωγέα όπλων μετά τις ΗΠΑ, ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι δυτικές κυρώσεις εμποδίζουν τις εταιρείες της να προμηθευτούν εξαρτήματα κρίσιμα για την κατασκευή προηγμένων πλατφορμών, όπως μαχητικών.
Ταυτόχρονα, οι ρωσικές εξαγωγές είναι μειωμένες κατά 50% σε σχέση με το 2022 και παραδοσιακοί πελάτες, όπως η Ινδία, το Βιετνάμ και η Αίγυπτος αναζητούν εναλλακτικές.
Έτσι, την αδηφάγα ζήτηση για άρματα, πυροβολικό, μαχητικά αεροσκάφη και drones, έρχονται να καλύψουν σύμφωνα με τον Economist δύο μικρομεσαίες δυνάμεις στην παγκόσμια αμυντική κονίστρα που μπορούν να εκμεταλλευτούν τη μεγάλη ζήτηση, παράγοντας όπλα υψηλής στρατιωτικής αξίας.
Τουρκικά όπλα: Δοκιμασμένα στη μάχη
Τα τελευταία πέντε χρόνια οι εξαγωγές όπλων της έχουν εκτιναχθεί, από σχεδόν 2 δισ. σε πάνω από 7 δισ. δολάρια πέρυσι. Αυτό είναι αποτέλεσμα της προσπάθειας για στρατηγική αυτονομία, που προωθείται εν μέρει από μια πολιτικά εποπτευόμενη Υπηρεσία Αμυντικής Βιομηχανίας, λέει ο ειδικός Άρντα Μεβλούτογλου.
Τα drones της Baykar υπερισχύουν των κινεζικών μοντέλων. Πάνω από 500 TB2 σταθερής πτέρυγας έχουν πουληθεί σε περισσότερες από 30 χώρες. Η Σαουδική Αραβία έχει συμφωνία 3 δισ. δολαρίων για συμπαραγωγή ενός πιο προηγμένου drone, του Acinki. Η Baykar έχει κοινοπραξία με τη Leonardo της Ιταλίας, η οποία βλέπει το stealth Kizilelma ως «πιστό συνοδό» (loyal wingman) για να πετά δίπλα στα υπό σχεδίαση μαχητικά έκτης γενιάς GCAP.
Το βρετανικό δημοσίευμα αναφέρεται στη διπλωματική επιρροή που απολαμβάνει ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, σε Αφρική και Μέση Ανατολή όπου πουλάει όπλα. Όμως οι τουρκικές εταιρείες κοιτούν και τις ευρωπαϊκές χώρες με τους μεγάλους προϋπολογισμούς. Ο Σερχάτ Γκιουβέντς, του Πανεπιστημίου Καντίρ Χας, λέει ο Economist ότι οι διαχρονικές ευρωπαϊκές ανησυχίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Τουρκία είναι μια πολυτέλεια που δεν μπορούν πλέον να αντέξουν.
Μεγάλο ατού των Τούρκων είναι ότι τα όπλα τους έχουν δοκιμαστεί στη μάχη σε Συρία, Λιβύη και έναντι των Κούρδων, είναι κατασκευασμένα σε πρότυπα ΝΑΤΟ, οικονομικά και πωλούνται χωρίς όρους.
«Το εύρος της τουρκικής γκάμας είναι εντυπωσιακό: τεθωρακισμένα οχήματα όπως το άρμα Altay (βασισμένο στο K2), πυροβολικό, πύραυλοι, αντιαεροπορικά συστήματα, ραντάρ, πολεμικά πλοία όπως η οικογένεια φρεγατών/αντιτορπιλικών MILGEM, το ελαφρύ επιθετικό/εκπαιδευτικό αεροσκάφος Hurjet, το ελικόπτερο ATAK, οπλισμένα drones και συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου» αναφέρει το δημοσίευμα.
Θα ανταγωνίζεται το F-35
Στις αρχές του έτους, η Τουρκία και η Ισπανία συμφώνησαν σε συμπαραγωγή έως και 30 Hurjet (εκπαιδευτικό τζετ), αξίας 1,6 δισ. δολαρίων. Η Τουρκία πουλά 1.059 τεθωρακισμένα οχήματα Otokar Cobra II στη Ρουμανία, σε συμφωνία αξίας περίπου 930 εκατ. δολαρίων, και τον περασμένο Δεκέμβριο η Πορτογαλία υπέγραψε σύμβαση 134 εκατ. για πλοία ανεφοδιασμού στόλου.
Πέρυσι, προσθέτουν ο Economist, η Τουρκία, που έχει αναπτύξει πυραύλους, προσκλήθηκε από τη Γερμανία να συμμετάσχει στην European Sky Shield Initiative.
Υπάρχουν όλες οι πιθανότητες η Τουρκία να ανέβει από περίπου την 11η θέση στον πίνακα των εξαγωγέων όπλων στην πέμπτη, λέει ο κ. Μεβλουτογλού. Όπως και η Νότια Κορέα, έχει πρόγραμμα μαχητικού πέμπτης γενιάς, το TAI Kaan.
Εκτός από την αντικατάσταση των F-16 της Τουρκικής Αεροπορίας, θα ανταγωνίζεται για εξαγωγικές παραγγελίες ως εναλλακτική χαμηλότερου κόστους του F-35, με πιθανό ενδιαφέρον από την Ινδονησία, το Αζερμπαϊτζάν, τη Σαουδική Αραβία και το Πακιστάν.
Νοτιοκορεατικά όπλα: συμφωνίες «Μαμούθ»
Πολλοί στρέφονται και στη Νότια Κορέα. Ενώ οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας όπλων προς τα ευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ, η Νότια Κορέα και η Γαλλία ισοβαθμούν στη δεύτερη θέση.
Σε ορισμένες κατηγορίες οπλικών συστημάτων παγκοσμίως, όπως άρματα και πυροβολικό, η Νότια Κορέα ξεπερνά στις πωλήσεις τις ΗΠΑ. Είναι τρίτη πίσω από ΗΠΑ και Γαλλία στα μαχητικά αεροσκάφη, αναφέρουν οι Economist.
Πέρυσι η Νότια Κορέα πούλησε συστήματα αντιαεροπορικών πυραύλων Cheongung–II στη Σαουδική Αραβία αξίας 3,2 δισ. δολαρίων, πολεμικά πλοία στο Περού αξίας 460 εκατ. και αυτοκινούμενα πυροβόλα 1 δισ. στη Ρουμανία.
Η μεγαλύτερη συμφωνία είναι αυτή που υπέγραψε με την Πολωνία το 2022, σήμερα αξίας 22 δισ. δολαρίων, για την πώληση σειράς οπλικών συστημάτων που θα κατασκευάζονται εν μέρει στην Πολωνία. Περιλαμβάνει 180 άρματα K2 Black Panther, 672 οβιδοβόλα, 48 μαχητικά FA-50 και 288 εκτοξευτές ρουκετών K239.
Η Πολωνία θέλει να αποτρέψει τη Ρωσία και γρήγορα. Για τη Νότια Κορέα είναι ένα θαρραλέο μήνυμα ότι είναι έτοιμη να μπει στην πρώτη γραμμή των εξαγωγέων όπλων, ανοίγοντας τον δρόμο για άλλες κερδοφόρες συμφωνίες στην Ευρώπη.
Γρήγορα και φτηνά
Η Νότια Κορέα μπορεί να παράγει γρήγορα υλικό συμβατό με ΝΑΤΟ σε καλές τιμές. Επτά γιγαντιαίες εταιρείες συνεργάζονται με την κυβέρνηση για την εξασφάλιση παραγγελιών και τον συντονισμό της έρευνας και ανάπτυξης. Η διατήρηση παραγωγικής ικανότητας είναι προτεραιότητα, εν μέρει επειδή η χώρα τεχνικά παραμένει σε πόλεμο με τον βόρειο γείτονά της, λέει ο Chung Min Lee του Carnegie Endowment for International Peace, μιας δεξαμενής σκέψης.
Στη ναυπηγική, οι κορεατικές εταιρείες έχουν μεγάλο πλεονέκτημα. Ίσως κερδίσουν σύμβαση 17 δισ. δολαρίων για την κατασκευή 12 υποβρυχίων KSS-III για τον Καναδά, ενώ η έλλειψη ναυπηγικής ικανότητας στις ΗΠΑ μπορεί να τις οδηγήσει να αποσπάσουν παραγγελίες και από το Αμερικανικό Ναυτικό.
Το πιο φιλόδοξο πρόγραμμα είναι το μαχητικό KF-21, που αναμένεται να ενταχθεί σε υπηρεσία στα τέλη του επόμενου έτους και έχει προσελκύσει ενδιαφέρον στην ανατολική Ευρώπη, τον Κόλπο και τη Νότια Ασία. Επί του παρόντος θεωρείται αεροσκάφος «4,5ης γενιάς», με την ελπίδα ότι η επόμενη αναβάθμιση θα το καταστήσει πλήρως πέμπτης γενιάς stealth, με εγχώρια κατασκευασμένους κινητήρες.
Αυτό θα αποτελέσει δοκιμή για το αν η Νότια Κορέα μπορεί να ανταγωνιστεί τα πιο προηγμένα αμερικανικά συστήματα, όπως το F-35, λέει ο Kyung-joo Jeon του Korean Institute for Defence Analysis. Ούτε η Ιαπωνία ούτε το Ισραήλ το έχουν καταφέρει.
Τα εμπόδια για Ν. Κορέα και Τουρκία
Λίγο μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο τότε πρόεδρος της Νότιας Κορέας καυχήθηκε ότι έως το 2027 η χώρα του θα γίνει ο τέταρτος μεγαλύτερος εξαγωγέας όπλων στον κόσμο, με μερίδιο 5% της αγοράς.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον Economist, αυτό μοιάζει φιλόδοξο. Το 2022 οι πωλήσεις της άγγιξαν τα 17,3 δισ. δολάρια· φέτος αναμένει εξαγωγές γύρω στα 23 δισ. Ο ανταγωνισμός αναμένεται να ενταθεί. Υπάρχουν πρώιμα σημάδια «διαρροής εγκεφάλων» ικανών Κορεατών και Τούρκων μηχανικών προς δυτικές εταιρείες με καλύτερες αμοιβές.
Οι κυβερνήσεις με στενά δημοσιονομικά περιθώρια μπορεί να ξεμείνουν από χρήματα: ο Lee εκτιμά ότι η Νότια Κορέα πρέπει να αυξήσει το μερίδιο της Έρευνας & Ανάπτυξης στον αμυντικό προϋπολογισμό από 17-18% σε 20-23% για να παραμείνει ανταγωνιστική. Και η πρόσβαση σε προηγμένες τεχνολογίες είναι περιορισμένη: η παραγωγή κορεατικών μαχητικών που έχει παραγγείλει η Πολωνία έχει «κολλήσει», επειδή οι ΗΠΑ δεν έχουν ακόμη εγκρίνει τις εξαγωγές ορισμένων εξαρτημάτων.
Τέλος το βρετανικό δημοσίευμα υπενθυμίζει ότι η Τουρκία εξακολουθεί να αποκλείεται από μεγάλα δυτικά κοινά προγράμματα, όπως το F-35. Ακόμη και η Ρωσία ίσως επιστρέψει στο παιχνίδι. Παρ’ όλα αυτά, για τους νέους διεκδικητές στην κλιμακούμενη παγκόσμια κούρσα εξοπλισμών έχει νόημα να στοχεύουν ψηλά.
