Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) θα σταματήσει αποτελεσματικά και μόνιμα την εισαγωγή ρωσικού φυσικού αερίου ως το φθινόπωρο του 2027 και θα κινηθεί προς τη σταδιακή κατάργηση του ρωσικού πετρελαίου, σύμφωνα με την πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε σήμερα μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.
Οι εισαγωγές φυσικού αερίου μέσω αγωγών στο πλαίσιο μακροπρόθεσμων συμβάσεων θα επιτρέπονται μόνο έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2027
Όπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, πρόκειται για μια «ιστορική απόφαση», είπε ο Επίτροπος Ενέργειας, Νταν Γιόργκεσεν, ο οποίος θα τερματίσει την εξάρτηση της ΕΕ από έναν αναξιόπιστο προμηθευτή – τη Ρωσία – που έχει επανειλημμένα αποσταθεροποιήσει τις ευρωπαϊκές αγορές ενέργειας, θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια του εφοδιασμού με ενεργειακό εκβιασμό και βλάπτει την ευρωπαϊκή οικονομία.
«Σήμερα μπαίνουμε στην εποχή της πλήρους ενεργειακής ανεξαρτησίας της Ευρώπης από τη Ρωσία», δήλωσε η [ρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν επισημαίνοντας ότι το REPowerEU για την πλήρη σταδιακή κατάργηση των ρωσικών ορυκτών καυσίμων «απέδωσε καρπούς», με «ταχύτητα ρεκόρ».
«Σήμερα, σταματάμε μόνιμα αυτές τις εισαγωγές. Εξαντλώντας το πολεμικό ταμείο του Πούτιν, στεκόμαστε αλληλέγγυοι με την Ουκρανία και θέτουμε στο στόχαστρο νέες ενεργειακές συμπράξεις και ευκαιρίες για τον τομέα», πρόσθεσε.
Το αργότερο έως τον Νοέμβριο του 2027
Όπως ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η σημερινή συμφωνία διασφαλίζει τον σταδιακό, αλλά μόνιμο τερματισμό των εισαγωγών ρωσικού αερίου. Το αργότερο έως τον Νοέμβριο του 2027, η ΕΕ θα έχει καταργήσει σταδιακά, άπαξ διά παντός, τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου.
Η συμφωνία προβλέπει τη σταδιακή κατάργηση των εισαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ) έως τις 31 Δεκεμβρίου 2026 και του αερίου αγωγών έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2027. Κατ’ εξαίρεση, τα κράτη μέλη μπορούν να παρατείνουν την προθεσμία αυτή έως τις 31 Οκτωβρίου 2027 σε περίπτωση που τα επίπεδα αποθήκευσής τους είναι χαμηλότερα από τα απαιτούμενα επίπεδα πλήρωσης.
Ειδικότερα, για τις βραχυπρόθεσμες συμβάσεις προμήθειας που έχουν συναφθεί πριν από τις 17 Ιουνίου 2025, η απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού αερίου θα ισχύει από τις 25 Απριλίου 2026 για το ΥΦΑ και από τις 17 Ιουνίου 2026 για το αέριο αγωγών.
Όσον αφορά τις μακροπρόθεσμες συμβάσεις για εισαγωγές ΥΦΑ που έχουν συναφθεί πριν από τις 17 Ιουνίου 2025, η απαγόρευση θα εφαρμοστεί από την 1η Ιανουαρίου 2027, σύμφωνα με τη 19η δέσμη κυρώσεων.
Οι εισαγωγές φυσικού αερίου μέσω αγωγών στο πλαίσιο μακροπρόθεσμων συμβάσεων θα επιτρέπονται μόνο έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2027. Σε περίπτωση που τα κράτη μέλη αντιμετωπίσουν δυσκολίες όσον αφορά την πλήρωση των απαιτούμενων επιπέδων αποθήκευσης, η απαγόρευση εισαγωγής αγωγών θα εφαρμοστεί μόνο από την 1η Νοεμβρίου 2027.
Η συμφωνία της ΕΕ για το φυσικό αέριο προκάλεσε την αντίδραση της Μόσχας.
Εθνικά σχέδια διαφοροποίησης
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να υποβάλουν εθνικά σχέδια διαφοροποίησης που θα περιγράφουν μέτρα για τη διαφοροποίηση του εφοδιασμού τους με φυσικό αέριο και πετρέλαιο έως την 1η Μαρτίου 2026. Θα κληθούν επίσης να κοινοποιήσουν στην Επιτροπή, εντός ενός μηνός από την έναρξη ισχύος του κανονισμού, αν έχουν συνάψει συμβάσεις προμήθειας ρωσικού φυσικού αερίου ή αν έχουν θεσπίσει εθνικές νομικές απαγορεύσεις.
Η Επιτροπή θα προβεί σε αξιολόγηση των σχεδίων και θα εκδώσει συστάσεις, κατά περίπτωση, το αργότερο τρεις μήνες μετά την παραλαβή των σχεδίων.
Για να αποφευχθεί η καταστρατήγηση της απαγόρευσης του φυσικού αερίου, ο νέος κανονισμός θεσπίζει μηχανισμούς παρακολούθησης και την υποχρέωση των αρχών να συνεργάζονται και να ανταλλάσσουν πληροφορίες σχετικά με τις εισαγωγές φυσικού αερίου.
Η Επιτροπή τονίζει ότι παραμένει προσηλωμένη στη διασφάλιση της σταδιακής κατάργησης όλων των υπόλοιπων εισαγωγών πετρελαίου από τη Ρωσία έως το τέλος του 2027. Μια νομοθετική πρόταση για την απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου θα κατατεθεί στις αρχές του επόμενου έτους.
Από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, όλες οι εισαγωγές ρωσικού άνθρακα έχουν απαγορευτεί με κυρώσεις, ενώ οι εισαγωγές πετρελαίου έχουν συρρικνωθεί από 27 % στις αρχές του 2022 σε 2 % τώρα. Η εξάρτηση της ΕΕ από το ρωσικό φυσικό αέριο μειώθηκε από 45 % των συνολικών εισαγωγών σε 13 % το πρώτο εξάμηνο του 2025. Ωστόσο, πέρυσι οι εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου στην ΕΕ ήταν αξίας περίπου 10 δισ. ευρώ.
Πώς αντέδρασε η Ρωσία μετά τη συμφωνία της ΕΕ
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ καταδίκασε σήμερα τη συμφωνία που επετεύχθη στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου έως το φθινόπωρο του 2027, σημειώνοντας ότι θα καταδικάσει την Ευρώπη να γίνει λιγότερο ανταγωνιστική και θα οδηγήσει σε υψηλότερες τιμές για τους καταναλωτές.
«Η Ευρώπη καταδικάζει τον εαυτό της σε πιο δαπανηρές πηγές ενέργειας, κάτι το οποίο θα προκαλέσει αναπόφευκτα συνέπειες για την ευρωπαϊκή οικονομία και μείωση της ανταγωνιστικότητάς της», σημείωσε ο Πεσκόφ κατά την καθημερινή ενημέρωση των δημοσιογράφων.
«Αυτό θα επιταχύνει μόνον τη διαδικασία που ξεκίνησε τα τελευταία χρόνια απώλειας από την ευρωπαϊκή οικονομία των ηγετικών της δυνατοτήτων», έκρινε ακόμη ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου.
