Ένα εγκεφαλικό επεισόδιο είναι μια σοβαρή και δυνητικά θανατηφόρα κατάσταση. Προκαλείται όταν διακόπτεται απότομα η κυκλοφορία του αίματος προς ένα τμήμα του εγκεφάλου. Μια πρώην νοσηλεύτρια μοιράστηκε πέντε βασικές αλλαγές στον τρόπο ζωής που μπορούν να μειώσουν σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης εγκεφαλικού επεισοδίου και να βελτιώσουν τη συνολική υγεία του εγκεφάλου.
Εγκεφαλικό: Πότε συμβαίνει και ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου
Η Siobhan Mclernon, ανώτερη λέκτορας νοσηλευτικής ενηλίκων στο London South Bank University, αποκάλυψε πέντε απλά πράγματα που μπορείτε να αλλάξετε στον τρόπο ζωής σας για να προλάβετε ένα εγκεφαλικό επεισόδιο.
Ένα εγκεφαλικό επεισόδιο συμβαίνει όταν η ροή αίματος προς τον εγκέφαλο διακόπτεται ή μπλοκάρεται ή όταν ένα αιμοφόρο αγγείο σπάει. Αυτό περιορίζει το αίμα και το οξυγόνο που είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της υγείας του εγκεφάλου και η βλάβη μπορεί να γίνει μόνιμη εάν πεθάνουν αρκετά εγκεφαλικά κύτταρα.
Τα εγκεφαλικά επεισόδια είναι η δεύτερη κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως και η πέμπτη πιο συνηθισμένη στις ΗΠΑ. Σχεδόν 800.000 Αμερικανοί παθαίνουν εγκεφαλικό επεισόδιο κάθε χρόνο, από τους οποίους τουλάχιστον 140.000 άνθρωποι πεθαίνουν.
Παράγοντες κινδύνου του εγκεφαλικού επεισοδίου που τείνουν να είναι πιο συνηθισμένοι στους ηλικιωμένους, είναι:
Πλέον όμως, παρατηρούνται όλο και περισσότερο εγκεφαλικά επεισόδια και σε νεότερους ανθρώπους.
Η Mclernon έγραψε στο The Conversation: «Η υιοθέτηση ορισμένων απλών αλλαγών στον τρόπο ζωής μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου εγκεφαλικού επεισοδίου και στη βελτιστοποίηση της υγείας της καρδιάς και του εγκεφάλου».
Οι 5 συνήθειες που βοηθούν στην πρόληψη του εγκεφαλικού, σύμφωνα με πρώην νοσηλεύτρια
- Αποφύγετε το κάπνισμα
- Διατηρήστε την αρτηριακή πίεση σε φυσιολογικά όρια και σταθεροποιήστε τη χοληστερόλη
- Μειώστε τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα
- Διατηρήστε ένα υγιές βάρος και διατροφή
- Η άσκηση και ο ύπνος είναι απαραίτητα
Αποφύγετε το κάπνισμα
Σύμφωνα με την Mclernon, το πιο σημαντικό πράγμα που πρέπει να κάνετε για να βελτιώσετε την υγεία του εγκεφάλου είναι να κόψετε το κάπνισμα. Εκτός από την επιτάχυνση της γήρανσης του εγκεφάλου και την αύξηση του κινδύνου άνοιας, το κάπνισμα προκαλεί βλάβες στα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων του εγκεφάλου και μειώνει τα συνολικά επίπεδα οξυγόνου, λόγω του μονοξειδίου του άνθρακα στον καπνό καθιστώντας το σώμα πιο επιρρεπές σε εγκεφαλικό επεισόδιο.
Επίσης, κάνει το αίμα πιο κολλώδες, αυξάνοντας περαιτέρω τον κίνδυνο σχηματισμού θρόμβων αίματος που μπορούν να μπλοκάρουν τα αιμοφόρα αγγεία και να προκαλέσουν εγκεφαλικό επεισόδιο. Όσοι καπνίζουν 20 τσιγάρα κάθε μέρα έχουν έξι φορές περισσότερες πιθανότητες να υποστούν εγκεφαλικό επεισόδιο από τους μη καπνιστές, σύμφωνα με το Medical News Today.
Διατηρήστε την αρτηριακή πίεση σε φυσιολογικά όρια και σταθεροποιήστε τη χοληστερόλη
Η υψηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να ασκήσει πίεση στα τοιχώματα των αρτηριών, γεγονός που μπορεί να τα αποδυναμώσει και να οδηγήσει στη συσσώρευση μορίων λίπους. Αυτό μπορεί να προκαλέσει εκτεταμένες βλάβες στα αγγεία και να ανοίξει τον δρόμο για τον σχηματισμό ή τη ρήξη θρόμβων αίματος.
Μια μελέτη του JAMA το 2020 διαπίστωσε ότι η αρτηριακή πίεση 10 mm Hg υψηλότερη από ένα υγιές εύρος μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εγκεφαλικών επεισοδίων που προκαλούνται από θρόμβους αίματος κατά 20% και εγκεφαλικών επεισοδίων που προκαλούνται από ρήξη αιμοφόρου αγγείου κατά 31%.
Η νοσηλεύτρια έγραψε στο The Conversation: «Εάν είστε άνω των 18 ετών, ελέγχετε τακτικά την αρτηριακή σας πίεση, ώστε, εάν εμφανίσετε σημάδια ανάπτυξης υψηλής αρτηριακής πίεσης, να μπορέσετε να το αντιμετωπίσετε έγκαιρα και να κάνετε τις κατάλληλες αλλαγές στον τρόπο ζωής σας για να μειώσετε τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου».
Επιπλέον, μελέτες δείχνουν ότι τα υψηλά επίπεδα LDL («κακής») χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων (λιπών του αίματος) αυξάνουν τον κίνδυνο εγκεφαλικών επεισοδίων που προκαλούνται από θρόμβους αίματος λόγω της συσσώρευσης λιπωδών εναποθέσεων στις αρτηρίες. Σύμφωνα με την Stroke Association, τα υψηλά επίπεδα «κακής» χοληστερόλης μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου κατά 10%.
Μειώστε τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα
Ένα άλλο βασικό στοιχείο, στο οποίο πρέπει να δώσετε προσοχή είναι τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα στο σώμα, εξηγεί η Mclernon. Το υψηλό σάκχαρο στο αίμα (υπεργλυκαιμία) είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για εγκεφαλικό επεισόδιο, καθώς μπορεί να βλάψει τα αιμοφόρα αγγεία, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε θρόμβους αίματος που ταξιδεύουν στον εγκέφαλο.
Με την πάροδο του χρόνου, η υπερβολική γλυκόζη στο αίμα μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένες λιπώδεις εναποθέσεις ή θρόμβους στα αιμοφόρα αγγεία. Αυτοί οι θρόμβοι μπορούν να στενέψουν ή να μπλοκάρουν τα αιμοφόρα αγγεία στον εγκέφαλο.
«Για να μειώσετε τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, προσπαθήστε να ασκείστε τακτικά, να τρώτε μια ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες, να πίνετε αρκετό νερό, να διατηρείτε ένα υγιές βάρος και να προσπαθείτε να διαχειρίζεστε το άγχος», είπε η πρώην νοσηλεύτρια. Οι άνθρωποι που πάσχουν από διαβήτη έχουν διπλάσιο κίνδυνο να πάθουν εγκεφαλικό επεισόδιο από τους υγιείς.
Διατηρήστε ένα υγιές βάρος και διατροφή
Το υπερβολικό βάρος και η κατανάλωση μη ισορροπημένων γευμάτων μπορούν να αυξήσουν σημαντικά τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου. Το υπερβολικό βάρος αυξάνει τον κίνδυνο υψηλής αρτηριακής πίεσης, καρδιακών παθήσεων, υψηλής χοληστερόλης και διαβήτη τύπου 2 – όλα αυτά μπορούν να βλάψουν τα κύτταρα του αίματος, να επηρεάσουν τα επίπεδα οξυγόνου και να συμβάλουν σε υψηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου.
Όσοι έχουν Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) 25 ή περισσότερο χαρακτηρίζονται υπέρβαροι, ενώ όσοι έχουν ΔΜΣ 30 ή περισσότερο ορίζονται παχύσαρκοι. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εγκεφαλικών Επεισοδίων, το υπερβολικό βάρος αυξάνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου κατά 22% και εάν είστε παχύσαρκοι, ο κίνδυνος αυτός αυξάνεται κατά 64%.
Ωστόσο, η Mclernon λέει ότι η υιοθέτηση μιας μεσογειακής διατροφής – μιας διατροφής που δίνει έμφαση στα φυτικά τρόφιμα και στα υγιή λίπη, συμπεριλαμβανομένων των λαχανικών, των φρούτων, των οσπρίων, των δημητριακών ολικής αλέσεως, των ψαριών, του εξαιρετικού παρθένου ελαιόλαδου και των ξηρών καρπών – μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση της υγείας. «Έχει αποδειχθεί ότι η μεσογειακή διατροφή μειώνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, ειδικά όταν συμπληρώνεται με ξηρούς καρπούς και ελαιόλαδο».
Η άσκηση και ο ύπνος είναι απαραίτητα
Τέλος, η νοσηλεύτρια συμβούλεψε να κοιμάστε επτά έως εννέα ώρες κάθε βράδυ. Αν και δεν είναι άμεση αιτία, ο κακός ύπνος και οι διαταραχές ύπνου, ιδιαίτερα η υπνική άπνοια, συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, πιθανώς λόγω φλεγμονής, μειωμένων επιπέδων οξυγόνου και ροής αίματος προς τον εγκέφαλο.
Ο κίνδυνος εμφάνισης συμπτωμάτων εγκεφαλικού επεισοδίου είναι τέσσερις φορές μεγαλύτερος μεταξύ των ατόμων που κοιμούνταν λιγότερο από έξι ώρες τη νύχτα σε σύγκριση με άτομα που ανέφεραν επτά έως οκτώ ώρες ύπνου τη νύχτα, σύμφωνα με ερευνητές του Πανεπιστημίου της Αλαμπάμα στο Μπέρμιγχαμ που ανέλυσαν δεδομένα για 5.666 άτομα για τρία χρόνια.
Ωστόσο, η Mclernon προειδοποιεί επίσης κατά του υπερβολικού ύπνου και λέει: «Ο υπερβολικός ύπνος, ωστόσο, συνδέεται επίσης με αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, επομένως προσπαθήστε να παραμείνετε όσο το δυνατόν πιο δραστήριοι για να μπορείτε να κοιμάστε όσο το δυνατόν καλύτερα».
Συνιστά επίσης στους ανθρώπους να ασκούνται περισσότερες από δύο ημέρες την εβδομάδα. Τα Κέντρα Υγείας και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC) συνιστούν στους ενήλικες τουλάχιστον 150 λεπτά σωματικής δραστηριότητας μέτριας έντασης κάθε εβδομάδα, καθώς και ασκήσεις ενδυνάμωσης των μυών τουλάχιστον δύο ημέρες την εβδομάδα.
«Η άσκηση πρέπει να κατανέμεται ομοιόμορφα σε τέσσερις έως πέντε ημέρες την εβδομάδα ή κάθε μέρα. Κάντε δραστηριότητες ενδυνάμωσης, συνήθως περισσότερες από δύο ημέρες την εβδομάδα», σημείωσε η νοσηλεύτρια.
