Μια ιστορική συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας σε μια ιστορική μέρα για την Ευρώπη. Η πρώτη μείωση των επιτοκίων από το 2019 συνέπεσε με τον εορτασμό της D Day, της απόβασης στη Νορμανδία.
Η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, στην καθιερωμένη συνέντευξη τύπου ενημέρωσε ότι η συνεδρίαση ξεκίνησε αποτίοντας φόρο τιμής στους άντρες και της γυναίκες που θυσιάστηκαν αυτή την ημέρα για να μπορούν σήμερα, όπως είπε χαρακτηριστικά, 20 χώρες να μιλάνε ελεύθερα και να αποφασίζουν με αρμονία για την νομισματική πολιτική.
Η σημερινή απόφαση υπήρξε σχεδόν ομόφωνη, με εξαίρεση έναν κεντρικό τραπεζίτη, του οποίου δεν αποκάλυψε την ταυτότητα τον «φωτογράφισε» όμως με χιούμορ λέγοντας ότι σύντομα θα μαθευτεί καθώς θα καταθέσει δημόσια τις απόψεις του.
Δεν δεσμευόμαστε σε ένα μονοπάτι
Η Λαγκάρντ επανέλαβε ότι οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ δεν δεσμεύονται σε ένα συγκεκριμένο μονοπάτι νομισματικής πολιτικής και θα συνεχίσουν να παίρνουν τις αποφάσεις τους με βάση τα δεδομένα που έχουν σε κάθε συνεδρίαση.«Παραμένουμε εξαρτημένοι από τα δεδομένα και οι αποφάσεις θα παίρνονται σε κάθε συνεδρίαση» είπε χαρακτηριστικά.
Εξήγησε ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται, εφόσον αναλύσουν τα στοιχεία υπό το πρίσμα τριών κριτηρίων. Το πρώτο είναι οι προοπτικές των πληθωριστικών πιέσεων, το δεύτερο ο υποκείμενο πληθωρισμός και το τρίτο η ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική.
We’ve just taken our latest monetary policy decisions, determining what’s needed to return inflation to our 2% goal.
Tune in to #TheECBPodcast to hear President Christine @Lagarde present the decisions in our press conference
https://t.co/NxLe9xOAar— European Central Bank (@ecb) June 6, 2024
Δεν γνωρίζουμε την ταχύτητα αλλά και το χρόνο που χρειάζεται για να φτάσουμε στο 2%
Προειδοποίησε ότι ο δρόμος για να φθάσει η ΕΚΤ στον στόχο του 2% θα έχει πολλές προσκρούσεις, που αποτελούν έκπληξη είτε ως ύπαρξη είτε ως δυναμική. Ιδιαίτερη μνεία επιφύλασσε για τις μισθολογικές αυξήσεις, καθώς διαφέρουν από χώρα σε χώρα και εξαρτώνται από τις διαπραγματεύσεις Tόνισε μάλιστα ότι δεν γνωρίζουν την ταχύτητα αλλά και το χρόνο που χρειάζονται για να διανύσουν την διαδρομή μέχρι το τέλος του ταξιδιού, που είναι ο στόχος του 2%.
«Ο εγχώριος πληθωρισμός παραμένει υψηλός» είπε στην εισαγωγή της. «Οι μισθοί εξακολουθούν να σημειώνουν άνοδο με αυξημένο ρυθμό, αντισταθμίζοντας την προηγούμενη εκτίναξη του πληθωρισμού. Λόγω της κλιμακωτής φύσης της διαδικασίας προσαρμογής των μισθών και του σημαντικού ρόλου των εφάπαξ πληρωμών, το κόστος εργασίας είναι πιθανόν να παρουσιάσει διακυμάνσεις βραχυπρόθεσμα, όπως δείχνει η επιτάχυνση των συμβατικών αποδοχών το α΄ τρίμηνο.
»Ταυτόχρονα, σύμφωνα με τους δείκτες μελλοντικών εξελίξεων, ο ρυθμός αύξησης των μισθών θα μετριαστεί στη διάρκεια του έτους. Τα κέρδη απορροφούν μέρος της έντονης αύξησης του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος, πράγμα που έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των πληθωριστικών επιδράσεών της.»
Οι λόγοι που οδήγησαν στη μείωση
Αναλύοντας τους λόγους που οδήγησαν τους κεντρικούς τραπεζίτες να λάβουν την απόφαση η Λαγκάρντ είπε ότι υπήρξαν δύο πετυχημένες φάσεις. Ξεκινώντας από την κορύφωση του πληθωρισμού στο 10,6% τον Οκτώβριο του 2022 η κεντρική τράπεζα προχώρησε σε επιθετική σύσφιγξη της νομισματικής πολιτικής για να περιορίσει τον πληθωρισμό στο 5,2% τον Σεπτέμβριο του 2023. Στη δεύτερη φάση διατήρησε τα επιτόκια σταθερά σε ιστορικά υψηλά επίπεδα για υποχωρήσει ο πληθωρισμό στο 2,6% σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία.
Τα νούμερα αυτά τα επανέλαβε με πιο γλαφυρό τρόπο απαντώντας σε δημοσιογράφο που την ρώτησε αν έχουν «σπάσει τον λαιμό» του πληθωρισμού κι αν τελικά είναι διατεθειμένοι να το πράξουν. Η επικεφαλής της ΕΚΤ, δίνοντας το στίγμα, είπε ότι τις νύχτες που παραμένει άυπνη τρεις αριθμοί έρχονται στο μυαλό της και την καθοδηγούν να συνεχίσει σ αυτό που είναι η δέσμευση της κεντρικής τράπεζας και είναι όλοι προσηλωμένοι να επανέλθει δηλαδή ο πληθωρισμός στο μεσοπρόθεσμο στόχο. Πληθωρισμός 10,6% τον Οκτώβριο του 2022 , 5,2% τον Σεπτέμβριο του 2023 και 2,6% σήμερα. «Διαιρέσαμε τον πληθωρισμό δια του δύο» είπε χαρακτηριστικά.
Σε ερώτηση πόσο κοντά είναι η ΕΚΤ στο ουδέτερο επιτόκιο, το επιτόκιο που θεωρητικά δεν ενισχύει τον πληθωρισμό και δεν αποδυναμώνει την οικονομία, η Λαγκάρντ ήταν σαφής. «Δεν είμαστε κοντά στο να φτάσουμε στο ουδέτερο επιτόκιο» επιβεβαιώνοντας ότι το τελευταίο μίλι είναι κακοτράχαλο και οι κεντρικοί τραπεζίτες δεν δεσμεύονται στο χρόνο που θα χρειαστεί να το διανύσουν.
Οι προβλέψεις για πληθωρισμό και ανάπτυξη
Οι εμπειρογνώμονες αναμένου ότι ο γενικός πληθωρισμός θα διαμορφωθεί κατά μέσο όρο σε 2,5% το 2024, 2,2% το 2025 και 1,9% το 2026. Όσον αφορά τον δομικό προβλέπουν ότι θα διαμορφωθεί κατά μέσο όρο σε 2,8% το 2024, 2,2% το 2025 και 2,0 το 2026. Ο ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης αναμένεται ότι θα επιταχυνθεί σε 0,9% το 2024, 1,4% το 2025 και 1,6% το 2026.
Οικονομική δραστηριότητα
«Έπειτα από πέντε τρίμηνα στασιμότητας», ανέφερε στην εισαγωγική ομιλία της Λαγακάρντ «η οικονομία της ζώνης του ευρώ αναπτύχθηκε κατά 0,3% το α΄ τρίμηνο του 2024. Ο τομέας των υπηρεσιών μεγεθύνεται και η μεταποίηση παρουσιάζει ενδείξεις σταθεροποίησης σε χαμηλά επίπεδα. Αναμένουμε ότι η οικονομία θα συνεχίσει να ανακάμπτει καθώς οι υψηλότεροι μισθοί και οι βελτιωμένοι όροι εμπορίου δίνουν ανοδική ώθηση στα πραγματικά εισοδήματα. Οι ισχυρότερες εξαγωγές αναμένεται επίσης να στηρίξουν την ανάπτυξη τα επόμενα τρίμηνα, καθώς αυξάνεται η παγκόσμια ζήτηση αγαθών και υπηρεσιών. Τέλος, η ανασταλτική επίδραση της νομισματικής πολιτικής στη ζήτηση αναμένεται να είναι μικρότερη με την πάροδο του χρόνου.
»Η απασχόληση αυξήθηκε κατά 0,3% το α΄ τρίμηνο του τρέχοντος έτους, με δημιουργία περίπου 500.000 νέων θέσεων εργασίας, και οι έρευνες υποδηλώνουν συνεχή άνοδο της απασχόλησης βραχυπρόθεσμα. Το ποσοστό ανεργίας υποχώρησε σε 6,4% τον Απρίλιο, το χαμηλότερο επίπεδό του από την έναρξη του ευρώ. Οι επιχειρήσεις εξακολουθούν να προκηρύσσουν πολλές θέσεις εργασίας, αν και κάπως λιγότερες από ό,τι προηγουμένως.
»Οι εθνικές δημοσιονομικές και διαρθρωτικές πολιτικές θα πρέπει να στοχεύουν στην ενίσχυση της παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας της οικονομίας, πράγμα που θα μπορούσε να συμβάλει στην αύξηση του αναπτυξιακού δυναμικού και στη μείωση των πιέσεων στις τιμές μεσοπρόθεσμα. Η αποτελεσματική, ταχεία και πλήρης εφαρμογή του προγράμματος Next Generation EU, η πρόοδος προς την ένωση των κεφαλαιαγορών και την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης και η ενίσχυση της Ενιαίας Αγοράς θα βοηθούσαν στην προώθηση της καινοτομίας και την αύξηση των επενδύσεων στην πράσινη μετάβαση και τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Η πλήρης και χωρίς καθυστέρηση εφαρμογή του αναθεωρημένου πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ θα βοηθήσει τις κυβερνήσεις να μειώσουν τα δημοσιονομικά ελλείμματα και τους λόγους του χρέους σε διαρκή βάση.»
Αξιολόγηση κινδύνων
«Οι κίνδυνοι για την οικονομική ανάπτυξη» είπε «είναι ισορροπημένοι σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, αλλά εξακολουθούν να είναι καθοδικοί μεσοπρόθεσμα. Μια υποτονικότερη παγκόσμια οικονομία ή μια κλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων μεταξύ των μεγάλων οικονομιών θα επηρέαζε ανασταλτικά την ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ. Ο αδικαιολόγητος πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και η τραγική σύγκρουση στη Μέση Ανατολή αποτελούν σημαντικές πηγές γεωπολιτικού κινδύνου. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να μειωθεί η εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών για το μέλλον και να διαταραχθεί το παγκόσμιο εμπόριο. Η ανάπτυξη θα μπορούσε επίσης να είναι χαμηλότερη εάν οι επιδράσεις της νομισματικής πολιτικής αποδειχθούν εντονότερες από ό,τι αναμένεται. Η ανάπτυξη θα μπορούσε να είναι υψηλότερη εάν ο πληθωρισμός υποχωρήσει πιο γρήγορα από ό,τι αναμένεται και η ενίσχυση της εμπιστοσύνης και των πραγματικών εισοδημάτων επιφέρει υψηλότερες δαπάνες από ό,τι προβλέπεται ή εάν η παγκόσμια οικονομία αναπτυχθεί με εντονότερο ρυθμό από ό,τι αναμένεται.
»Ο πληθωρισμός θα μπορούσε να διαμορφωθεί σε υψηλότερο επίπεδο από ό,τι προβλέπεται εάν οι μισθοί ή τα κέρδη αυξηθούν περισσότερο από ό,τι αναμένεται. Οι ανοδικοί κίνδυνοι για τον πληθωρισμό απορρέουν επίσης από τις αυξημένες γεωπολιτικές εντάσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να ωθήσουν τις τιμές της ενέργειας και το κόστος των εμπορευματικών μεταφορών προς τα πάνω σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα και να διαταράξουν το παγκόσμιο εμπόριο. Επιπλέον, τα ακραία καιρικά φαινόμενα, και η εξελισσόμενη κλιματική κρίση γενικότερα, θα μπορούσαν να δώσουν ανοδική ώθηση στις τιμές των ειδών διατροφής. Αντιθέτως, ο πληθωρισμός μπορεί να διαμορφωθεί σε απροσδόκητα χαμηλά επίπεδα εάν η νομισματική πολιτική περιορίσει τη ζήτηση περισσότερο από ό,τι αναμένεται ή εάν το οικονομικό περιβάλλον στον υπόλοιπο κόσμο επιδεινωθεί απρόσμενα.»
