Τη στροφή προς συμπληρωματικές μορφές ασφάλισης σηματοδοτεί το «ηχηρό καμπανάκι» που έκρουσε η έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου για το δυσοίωνο μέλλον που διαφαίνεται στο ασφαλιστικό σύστημα. Το ανώτατο δικαστήριο περιέγραψε στους κινδύνους που εμπεριέχει η μονοδιάστατη εξάρτηση του ασφαλιστικού της χώρας από το δημόσιο αναδιανεμητικό σύστημα.
Την ενίσχυση άλλων μορφών ασφάλισης όπως η επαγγελματική και η ιδιωτική φαίνεται να προκρίνει και η κυβέρνηση
Πολλώ δε μάλλον σε μια εποχή όπου το δημογραφικό πρόβλημα είναι ιδιαιτέρως οξυμένο και οι συνέπειές του στο ασφαλιστικό σύστημα θα είναι δυσβάστακτες.
Την ενίσχυση άλλων μορφών ασφάλισης όπως είναι η επαγγελματική και η ιδιωτική, οι οποίες θα «λειτουργούν» συμπληρωματικά προς την κρατική κοινωνική ασφάλισης, φαίνεται να προκρίνει και η κυβέρνηση, η οποία ετοιμάζει νομοσχέδιο με κίνητρα για την ένταξη των ασφαλισμένων ή και τη δημιουργία νέων επαγγελματικών ταμείων.
Ταυτοχρόνως, στις ιδιαίτερες συνθήκες που διαμορφώνει η δημογραφική κρίση πρόκρινε την μετατροπή του αναδιανεμητικού συστήματος που ίσχυε στην επικουρική ασφάλιση σε κεφαλαιοποιητικό, δημιουργώντας το νέο ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ) ως ασφαλιστική δικλείδα για την διασφάλιση των μελλοντικών επικουρικών συντάξεων.
Ασφαλιστικό: Οι συμπληρωματικοί πυλώνες
Πάντως, η έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου για το 2024 αναδεικνύει την ανάγκη ενίσχυσης των συμπληρωματικών πυλώνων της επαγγελματικής και της ιδιωτικής ασφάλισης, ώστε να απορροφηθούν οι αναπόφευκτοι κραδασμοί που αναμένεται να προκύψουν από τη γήρανση του πληθυσμού και τη μείωση του εργατικού δυναμικού.
Η έκθεση επικεντρώνεται στους κινδύνους που εμπεριέχει η μονοδιάστατη εξάρτηση του ασφαλιστικού της χώρας από το δημόσιο αναδιανεμητικό σύστημα. «Το ελληνικό συνταξιοδοτικό σύστημα στηρίζεται σε υπερβολικό βαθμό (περίπου 95%) στον πρώτο πυλώνα (δημόσια ασφάλιση), καθώς οι λοιποί δύο πυλώνες (επαγγελματική ασφάλιση ιδιωτική ασφάλιση) αντιστοιχούν σε πολύ μικρό μέρος των συνολικών παροχών (1% και 4%, αντίστοιχα)», σημειώνει.
Ως εκ τούτου «η βιωσιμότητα του συστήματος επηρεάζεται έντονα από τα δημογραφικά δεδομένα, τα οποία κατά τον παρόντα χρόνο είναι δυσμενή και εκτιμάται ότι θα επιδεινωθούν περαιτέρω μελλοντικά».
Στην συγκεκριμένη συγκυρία το ασφαλιστικό νομοσχέδιο για τα επαγγελματικά ταμεία που ετοιμάζει η κυβέρνηση αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Στο επίκεντρο αυτής της προσπάθειας βρίσκεται η αναβάθμιση του θεσμού των επαγγελματικών ταμείων, με στόχο τόσο την ποσοτική ενίσχυσή τους όσο και τη συσσώρευση επαρκών αποθεματικών.
Το νομοσχέδιο αναμένεται να περιλαμβάνει πακέτο κινήτρων για την ενίσχυση του δεύτερου πυλώνα ασφάλισης εξετάζει η κυβέρνηση, με έμφαση στη φορολογική ελάφρυνση των εισφορών και των εφάπαξ παροχών.
Σήμερα λειτουργούν περίπου 120 επαγγελματικά ταμεία στην Ελλάδα. Στόχος του νέου νομοθετικού πλαισίου είναι η διεύρυνση της συμμετοχής, η ευελιξία και η εμπιστοσύνη προς τα ΤΕΑ, ενισχύοντας την αποταμιευτική κουλτούρα.
Τα προτεινόμενα μέτρα περιλαμβάνουν:
Φορολογικά κίνητρα: Επανεξέταση της δυνατότητας έκπτωσης των εισφορών ΤΕΑ από το φορολογητέο εισόδημα.
Μείωση φορολογίας στα εφάπαξ: Επιδίωξη για μείωση του φορολογικού συντελεστή που αγγίζει σήμερα το 20%.
Ευέλικτα προγράμματα ασφάλισης: Ανάπτυξη νέων προϊόντων, ακόμη και με δυνατότητα νοσηλευτικής κάλυψης, κατά τα πρότυπα της Σουηδίας.
Μείωση ελάχιστου αριθμού ιδρυτών: Από 100 άτομα σε 20 ή 50 για τη σύσταση νέου ΤΕΑ.
Μεταφορά ασφαλισμένων: Διευκόλυνση μετακίνησης μεταξύ ΤΕΑ και ομαδικών ασφαλιστηρίων.
Πλατφόρμα πληροφόρησης: Δημιουργία ηλεκτρονικής βάσης που θα επιτρέπει σε ασφαλισμένους να παρακολουθούν και να συγκρίνουν τα δικαιώματά τους.
Αναπροσαρμογή ορίων εισφορών και φορολογικής μεταχείρισης
Υπενθυμίζεται ότι τον προηγούμενο Φεβρουάριο τέθηκαν σε εφαρμογή αλλαγές που αύξησαν τα ετήσια όρια εισφορών στα ΤΕΑ και επέκτειναν τις φορολογικές απαλλαγές σε ασφαλιστικές καλύψεις οικογενειών των εργαζομένων. Συγκεκριμένα για μισθωτούς οι εισφορές δεν μπορούν να υπερβαίνουν το 20% των ακαθάριστων αποδοχών. Για μη μισθωτούς το ετήσιο όριο φτάνει τις 20.000 ευρώ.
Η φορολογική μεταχείριση των παροχών που καταβάλλονται από ΤΕΑ εξαρτάται από τα έτη ασφάλισης, με ανώτατους συντελεστές 20% για εφάπαξ και 10% για σύνταξη. Στην περίπτωση πρόωρης ρευστοποίησης προβλέπεται προσαύξηση 50% στον συντελεστή.
Το νέο νομοσχέδιο αναμένεται να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, με στόχο την ενσωμάτωση προτάσεων από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, ενισχύοντας τη διαφάνεια, τη βιωσιμότητα και την αποδοτικότητα του δεύτερου πυλώνα ασφάλισης στη χώρα.
Πηγή: ΟΤ
