Πώς γίνεται η ανεργία να μειώνεται σε μηνιαία βάση, αλλά στο τρίμηνο να αυξάνεται; Στην Ελλάδα γίνεται.
Πριν στεγνώσει το ψηφιακό μελάνι από τους κυβερνητικούς πανηγυρισμούς για την υποχώρηση της ανεργίας στα χαμηλότερα επίπεδα από το 2009, ήρθαν τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το α’ τρίμηνο του 2025 για να μας προσγειώσουν.
Ξαφνικά η ανεργία σκαρφάλωσε πάλι σε διψήφια ποσοστά, με μέσο όρο 10,4%, ποσοστό σημαντικά υψηλότερο από το 8,3% του Απριλίου.
Αυξημένη παρουσιάζεται η ανεργία και σε σύγκριση με το τελευταίο τρίμηνο του 2024 (9,5%). Σε ετήσιο επίπεδο πάντως υπάρχει υποχώρηση, από το 12,1% του πρώτου τριμήνου του 2024.
Το παράδοξο είναι ότι τα ποσοστά ανεργίας για κάθε μήνα ξεχωριστά το 2025, ήταν αρκετά πιο κάτω από το ψυχολογικό όριο του 10%. Συγκεκριμένα, τον Ιανουάριο η ανεργία υπολογίστηκε στο 9%, τον Φεβρουάριο υποχώρησε στο 8,5% και τον Μάρτιο ανέκαμψε πάλι στο 8,9%.
Τίποτα όμως δεν προμήνυε ότι η ανεργία στο τρίμηνο θα ανέβει στο 10,4%, γεγονός που εκπέμπει αντιφατικά μηνύματα για την ελληνική αγορά εργασίας.
Μπορεί τον Απρίλιο να είχαμε ρεκόρ νέων θέσεων εργασίας, ενόψει και της τουριστικής σεζόν. Όμως σε επίπεδο τριμήνου επιβεβαιώνεται η τάση επιβράδυνσης της δυναμικής της απασχόλησης, που είχαν διακρίνει οικονομικοί αναλυτές, όπως η έκθεση του ΙΟΒΕ.
Mείωση απασχόλησης
Ο αριθμός των απασχολουμένων το α’ τρίμηνο του 2025 ανήλθε σε 4.216.757 άτομα παρουσιάζοντας μείωση κατά 1,4% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο και αύξηση κατά 1% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους.
Ο αριθμός των ανέργων ανήλθε σε 488.085 άτομα, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 8,7% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο και μείωση κατά 15% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2024.
Αύξηση ατόμων «εκτός εργατικού δυναμικού»
Τα άτομα που δεν περιλαμβάνονται στο εργατικό δυναμικό ή «άτομα εκτός του εργατικού δυναμικού», δηλαδή τα άτομα που δεν εργάζονται ούτε αναζητούν εργασία, ανήλθαν σε 4.301.807. Ειδικότερα, τα άτομα εκτός του εργατικού δυναμικού κάτω των 75 ετών ανήλθαν σε 3.065.957. Ο αριθμός τους αυξήθηκε κατά 0,5% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο και κατά 0,6% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους.
Εργαζόμενοι συνταξιούχοι – άνεργοι νέοι
Η επιστροφή των συνταξιούχων στην αγορά εργασίας, καθώς οι πενιχρές συντάξεις δεν επαρκούν για την αξιοπρεπή διαβίωση, μειώνει τεχνικά τα ποσοστά ανεργίας, και αυξάνει τα κρατικά έσοδα. Η κατάργηση του «πέναλτι» των περικοπών 30% στις συντάξεις όσων εργάζονται, οδήγησε σε εκτόξευση των εργαζόμενων συνταξιούχων στους 220.000, από 35.000 που ήταν με το προηγούμενο καθεστώς. Παράλληλα, από τις ασφαλιστικές εισφορές και τον πόρο απασχόλησης των εργαζόμενων συνταξιούχων, εκτιμάται ότι ο ΕΦΚΑ αύξησε τα έξοδά του κατά 240 εκατομμύρια ευρώ.
Υπάρχει όμως ένα εμφανές τίμημα: Στις νεότερες ηλικίες η ανεργία παραμένει σε υψηλά ως πολύ υψηλά ποσοστά.
Όπως είναι αναμενόμενο υψηλότερη ανεργία παρατηρείται στους νέους 15-19 ετών, και ανέρχεται στο 28,6%. Στις ηλικίες 20-24 ετών η ανεργία είναι υπερδιπλάσια από ό,τι στον γενικό πληθυσμό, στο 21,4%.
Στις ηλικίες 25-29 ετών η ανεργία είναι επίσης πολύ υψηλή, στο 18,1%.
Ακόμα και στους 30-44 ετών, που ανήκουν στην πλέον παραγωγική ηλικία, η ανεργία ανέρχεται στο 11%. Οι μόνες κατηγορίες με μονοψήφια ανεργία είναι οι μεσήλικες 35-64 ετών και οι 65+, με ποσοστά 7,3% κα 7,8% αντίστοιχα.
Στα αζήτητα τα πτυχία των ΙΕΚ;
Ως προς το εκπαιδευτικό επίπεδο, παρατηρούνται διψήφια ποσοστά ανεργίας στους αποφοίτους όλων των βαθμίδων, πλην της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, που η ανεργία πέφτει στο 6,6%. Ένα άλλο παράδοξο είναι ότι ενώ κατά κανόνα η ανεργία μειώνεται όσο αυξάνεται το μορφωτικό επίπεδο, οι απόφοιτοι μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης έχουν αισθητά υψηλότερη ανεργία από τους αποφοίτους Λυκείου (13,5% έναντι 12,1%). Αυτό δημιουργεί προβληματισμό για το κατά πόσο μετράνε στην αγορά εργασίας τα πτυχία που προσφέρουν επί πληρωμή τα διάφορα ιδιωτικά ΙΕΚ, κέντρα ελευθέρων σπουδών και κολέγια.
Οι πρωταθλητές της ανεργίας
Σε περιοχές που εξαρτώνται από τον τουρισμό, όπως τα Ιόνια νησιά και το Νότιο Αιγαίο, η ανεργία το πρώτο τρίμηνο του 2025 ξεπέρασε το 20%.
Ακολουθεί η Βόρεια Ελλάδα, με ανεργία 15,3% στη Δυτική Μακεδονία, 13% στην Κεντρική Μακεδονία και 12,3% σε Ανατολική Μακεδονία και Θράκη. Η περιοχή με τη χαμηλότερη ανεργία είναι η Θεσσαλία, με 6,4%. Παράλληλα όμως πρόκειται για την περιφέρεια με το χαμηλότερο ποσοστό εργατικού δυναμικού στο σύνολο των κατοίκων – μόλις 44, 9% – γεγονός που αντανακλά τη δημογραφική γήρανση της χώρας.
Αυξάνονται οι μισθωτοί, μειώνονται οι ελεύθεροι επαγγελματίες
Από τα 4,216 εκατομμύρια απασχολούμενους, πάνω από 3 εκατομμύρια είναι μισθωτοί. Το ποσοστό των μισθωτών στο σύνολο της απασχόλησης αυξήθηκε σε ετήσια βάση κατά 5,4% και σε τριμηνιαία κατά 0,9%. Σε όλες τις υπόλοιπες κατηγορίες εργαζομένων υπήρξε υποχώρηση. Σημαντική μείωση παρουσιάζει ο αριθμός των αυτοαπασχολούμενων χωρίς προσωπικό, στους 784.000 από 858.000 πέρυσι (-8,7%).
