Λιγότεροι από τρεις στους δέκα ανέργους λαμβάνουν επίδομα ανεργίας, όπως προκύπτει από τα νέα στοιχεία της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (ΔΥΠΑ – πρώην ΟΑΕΔ) για τον Ιανουάριο. Συγκεκριμένα, ενώ οι εγγεγραμμένοι άνεργοι στη χώρα μας ανήλθαν σε 981.374, από αυτούς επιδοτούνται μόνο οι 276.786, ποσοστό 28,2%.
Το ποσοστό των επιδοτούμενων ανέργων σε βάθος διετίας είναι ακόμα χαμηλότερο και κυμαίνεται μεσοσταθμικά στο 15%, με βάση εκτιμήσεις της Ομοσπονδίας Εργαζομένων του ΟΑΕΔ.
Στο άμεσο μέλλον το ποσοστό αυτό αναμένεται να μειωθεί κι άλλο, αφού ο νέος τρόπος υπολογισμού του επιδόματος ανεργίας θα λειτουργήσει ως «κόφτης», πιθανόν για δεκάδες χιλιάδες ανέργους νυν δικαιούχους, που δεν θα πληρούν τις προϋποθέσεις χορήγησής του.
Όπως έχει ανακοινωθεί, το νέο επίδομα, απαιτεί πλέον 175 ημέρες πλήρους ασφάλισης με εισφορές υπέρ ανεργίας, κατά τους 14 μήνες πριν τη λύση ή τη λήξη της εργασιακής σχέσης, ενώ οι τελευταίοι δύο μήνες δεν περιλαμβάνονται στον υπολογισμό. Το καθεστώς που ισχύει ως σήμερα απαιτεί 125 ημέρες ασφάλισης, προστίθενται δηλαδή επιπλέον 50 ημέρες ή δύο μήνες πλήρους ασφαλισμένης απασχόλησης.
Ποιοι «κόβονται» από το νέο επίδομα ανεργίας
Το νέο επίδομα θα ξεκινήσει να εφαρμόζεται πιλοτικά σε 15.000 νέους ανέργους, που θα επιλεγούν με κλήρωση μέσω ψηφιακού αλγόριθμου, για ένα διάστημα που θα διαρκέσει ως και 16 μήνες.
Κατά τη διάρκεια της πιλοτικής εφαρμογής του το πρόγραμμα θα αξιολογηθεί, κι αφού μεσολαβήσουν τροποποιήσεις με βάση τα πορίσματα της αξιολόγησης, θα εφαρμοστεί καθολικά στο σύνολο των ανέργων. Αρχικά αναμενόταν να ξεκινήσει αυτή την εβδομάδα, αλλά δόθηκε μια μικρή παράταση για τεχνικούς λόγους, ενώ πλέον βρίσκεται στο τελικό στάδιο για την υλοποίησή του.
Η κυβέρνηση διαφημίζει ότι το νέο επίδομα, που θα είναι εμπροσθοβαρές, θα ξεκινάει δηλαδή με μεγαλύτερα ποσά και θα μειώνεται ανά τρίμηνο, θα οδηγήσει αρχικά σε αυξήσεις, αναλογικά με τον χρόνο προϋπηρεσίας και το ύψος του μισθού. Αυτό που δεν λέει όμως είναι ότι μια μεγάλη μερίδα εργαζομένων, που δουλεύουν με ευέλικτες μορφές απασχόλησης και χαμηλούς μισθούς, καθώς και νέοι με μικρή προϋπηρεσία, όχι μόνο δεν θα δουν αυξήσεις, αλλά ενδέχεται να πεταχτούν εκτός επιδόματος ανεργίας.
Προς το παρόν στην πιλοτική εφαρμογή του επιδόματος, η προϋπόθεση των 175 ημερών δεν θα ισχύσει για τους εποχικά εργαζόμενους, αλλά αυτό δεν θα είναι μόνιμο. Εκείνοι που κινδυνεύουν περισσότερο είναι μεγάλες κατηγορίες εργαζομένων, που δεν λογίζονται ως εποχικοί, αλλά εργάζονται με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, μερικής απασχόλησης – όπως οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί, εκπαιδευτικοί εργαζόμενοι σε φροντιστήρια, συμβασιούχοι δήμων κ.λπ.
Κινδυνεύουν δεκάδες χιλιάδες εκπαιδευτικοί
Σύμφωνα με την Ομοσπονδία Ιδιωτικών Εκπαιδευτικών Λειτουργών Ελλάδας (ΟΙΕΛΕ), οι συνέπειες του νέου καθεστώτος για το επίδομα ανεργίας θα είναι καταστροφικές για τους περισσότερους από 80.000 εργαζόμενους σε φροντιστήρια και κέντρα ξένων γλωσσών. Από αυτούς η μεγάλη πλειονότητα δεν θα καταφέρει να θεμελιώσει δικαίωμα για να δικαιούται επίδομα ανεργίας τους καλοκαιρινούς μήνες. Ιδίως όσοι εργάζονται λιγότερες ώρες ή σε έναν μόνο εργοδότη, δυσκολεύονταν να συμπληρώσουν ακόμα και τα 125 ένσημα που απαιτούνταν με το ισχύον καθεστώς και είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα αποκλειστούν από την επιδότηση ανεργίας, εφόσον εφαρμοστεί το νέο όριο των 150 ημερών.
Με τη αυστηροποίηση των όρων αναμένται να ενταθούν οι εκβιασμοί από τη μεριά των εργοδοτών, πολλοί εκ των οποίων ασκούσαν ήδη τεράστιες πιέσεις στους εργαζόμενους εκπαιδευτικούς στα φροντιστήρια για να τους αποδίδουν τα 125 ένσημα. Ο πιο συνηθισμένος ήταν η επιστροφή μέρους των αποδοχών στο χέρι του εργοδότη, για να τους δποαοοθεί ο «μαγικός αριθμός» των 125 ενσήμων, για να έχουν δικαίωμα επιδότησης τους «ανενεργούς» θερινούς μήνες. Η ΟΙΕΛΕ υποστηρίζει ότι με το νέο σύστημα θα αυξηθεί η αδήλωτη και υποδηλωμένη εργασία στα φροντιστήρια – που ήδη σύμφωνα καταγραφές της Ομοσπονδίας φτάνει το 40%.
Το 47% των εγγεγραμμένων στα μητρώα της ΔΥΠΑ είναι μακροχρόνια άνεργοι / πηγή ΔΥΠΑ
Τιμωρούνται οι πολύτεκνοι και οι μακροχρόνια άνεργοι
Το πιλοτικό επίδομα ανεργίας, αν εφαρμοστεί οριζόντια θα έχει πολύ αρνητικές συνέπειες σε πολύ μεγάλο μέρος των εργαζομένων, δηλώνει στο in o πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εργαζομένων στον ΟΑΕΔ Γιώργος Μακράκης. “Aυξάνει τις προϋποθέσεις χορήγησης του επιδόματος ανεργίας κατά 50 ημέρες, περικόπτει το επίδομα μακροχρόνια ανεργίας, κόβει στην ουσία την προσαύξηση των τέκνων από το επίδομα ανεργίας. Τιμωρεί τους πολύτεκνους εργαζόμενοης – κάτι που είναι πρωτοφανές». Πράγματι με το νέο σύστημα η προσαύξηση για τα προστατευόμενα μέλη από 10% του επιδόματος για κάθε μελος, μειώνεται στα 40 ευρώ, συν 20 για κάθε επιπλέον μέλος, με πλαφόν τα 100 ευρώ»
Οι εργαζόμενοι στον ΟΑΕΔ υπστηρίζουν ότι το επίδομα ανεργίας δεν αυξάνεται, παρά για μια πολύ μικρή μερίδα εργαζομένων, που έχουν πολλά χρόνια προϋπηρεσίας και είναι υψηλόμισθοι. «Σήμερα η αγορά εργασίας είναι μια συνεχόμενη εναλλαγή των εργαζομένων στις επιχειρήσεις. Χαρακτηρίζεται από μια συνεχή κινητικότητα, με πολύ χαμηλούς μισθούς. Σε μεγάλο μέρος αποτελείται από ημι-απασχολούμενους, ευέλικτα εργαζόμενους, ακριβώς αυτούς που τιμωρεί το νέο επίδομα εργασίας».
Το επίδομα ανεργίας στην Ελλάδα αντιστοιχεί στο 47% για κάποιον που αμοιβόταν με το 67% του μέσου μισθού- πηγή ΟΟΣΑ
Χαμηλό ποσοστό αναπλήρωσης
Η ΚΥΑ του πιλοτικού προγράμματος για το επίδομα ανεργίας αναφέρει ότι η εμπροσθοβαρής χορήγηση θα λειτουργήσει ως κίνητρο για την επανένταξη στην αγορά εργασίας. Με άλλα λόγια, όσο το επίδομα εργασίας μειώνεται ανά τρίμηνο, αντί να παραμένει σταθερό σε βάθος δωδεκαμήνου όπως ίσχυε ως τώρα, τόσο ο άνεργος θα πιέζεται να βρει πιο δύσκολα δουλειά. «Πρόκειται για ένα επιχείρημα που έχει καταρριφθεί από την ίδια την πραγματικότητα», απαντάει ο κ. Μακράκης. «Αν ήταν έτσι, τότε το πρόβλημα της ανεργίας θα είχε ήδη λυθεί, αφού περίπου ο ένας στους δύο εγγεγραμμένους στα μητρώα της ΔΥΠΑ είναι μακροχρόνια άνεργος, και δεν λαμβάνει κανένα επίδομα 50%».
Ο ίδιος μας λέει ότι η Ελλάδα τοποθετείται πολύ χαμηλά σε διεθνές επίπεδο, σε ό,τι αφορά το ύψος και τη διάρκεια καταβολής του επιδόματος ανεργίας, όσο και το ποσοστό των ανέργων που λαμβάνουν επιδότηση. Σύμφωνα με την Κομισιόν, η Ελλάδα έχει από τα χαμηλότερα επιδόματα ανεργίας στην ΕΕ, ως ποσοστό αναπλήρωσης του εισοδήματος. Με βάση του υπολογισμούς του ΟΟΣΑ το επίδομα ανεργίας στην Ελλάδα αντιστοιχεί μόλις στο 47% του εισοδήματος, για έναν εργαζόμενο με τουλάχιστον 12 μήνες προϋπηρεσίας, που λαμβάνει το 67% του μέσου μισθού. Η διαφορά μέχρι τώρα είναι ότι στις περισσότερες χώρες της ΕΕ το επίδομα είναι κυμαινόμενο ανάλογα με τη διάρκεια καταβολής του, ενώ στην Ελλάδα παραμένει σταθερό για 12 μήνες.
