Παρότι περισσότερα από ένα εκατομμύριο νοικοκυριά αναμένουν να λάβουν την επιστροφή ενοικίου την Παρασκευή 28 Νοεμβρίου που θεωρητικά θα τους δώσει μια «ανάσα», τα νέα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος δείχνουν ότι η στεγαστική κρίση συνεχίζεται καθώς σημειώνεται αύξηση τιμών στα ακίνητα με ετήσιο ρυθμό μεταβολής για το σύνολο της χώρας στο 7,7% το γ’ τρίμηνο 2025.
Πιέσεις ασκούνται και στο υπάρχον απόθεμα, καθώς η αύξηση είναι μεγαλύτερη στα παλιά διαμερίσματα απ’ ό,τι στα νέα
Στη νέα Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, η ΤτΕ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για το στεγαστικό αναγνωρίζοντας ενδείξεις πιθανής «φούσκας» στην αγορά κατοικιών και κάνοντας λόγο για «απαρχή συσσώρευσης συστημικών κινδύνων».
Σύμφωνα με τα στοιχεία, οι τιμές των διαμερισμάτων το 2024 αυξήθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 9,1% (αναθεωρημένα στοιχεία), έναντι αύξησης 13,9% το 2023. Ειδικότερα, η αύξηση των τιμών το γ’ τρίμηνο του 2025 σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2024 ήταν 6,6% για τα νέα διαμερίσματα, δηλ. ηλικίας έως πέντε ετών, και 8,5% για τα παλαιότερα.
Η άνοδος είναι πανελλαδική: Αθήνα +6,6%, Θεσσαλονίκη +9,6%, μεγάλες πόλεις +8,9%, λοιπή χώρα +8,5%. Πιέσεις ασκούνται και στο υπάρχον απόθεμα, καθώς η αύξηση είναι μεγαλύτερη στα παλιά διαμερίσματα απ’ ό,τι στα νέα. Αν και τα ποσοστά αφορούν τις πωλήσεις και όχι τις ενοικιάσεις, οι πιέσεις που ασκούνται στην αγορά λόγω του περιορισμένου διαθέσιμου αποθέματος κατοικιών επεκτείνονται και στους ενοικιαστές, με τα μισθώματα να έχουν εκτοξευτεί τα τελευταία χρόνια.
Το πρόβλημα φαίνεται να οξύνεται από έναν συνδυασμό παραγόντων, ήτοι συνεχείς αυξήσεις των τιμών σε οικιστικά ακίνητα και στα ενοίκιά τους, περιορισμένη οικοδομική δραστηριότητα, φορολογική επιβάρυνση, αυξημένο λειτουργικό κόστος (πάγιοι λογαριασμοί, δόσεις δανείων, συντήρηση-επισκευές κ.λπ).
Επίσης, η επιστροφή ενοικίου ενδεχομένως να γυρίσει μπούμερανγκ, αν σκεφτεί κανείς ότι οι ιδιοκτήτες τείνουν να αυξάνουν το ενοίκιο όταν ξέρουν ότι οι μισθωτές τους θα λάβουν κρατική ενίσχυση. Άλλοι παράγοντες είναι η αυξημένη ζήτηση (π.χ. από «Σπίτι μου 2») και οι βραχυχρόνιες μισθώσεις/ξένα κεφάλαια, που ωθούν τις τιμές προς τα πάνω.
Την πενταετία 2021 – 2025 οι αυξήσεις στα διαμερίσματα ήταν συνεχώς πολύ πάνω από τον πληθωρισμό (+7,9%, +11,2%, +11,9%, +7,8%, +7,7% αντιστοίχως), ενώ ο πληθωρισμός έχει πλέον πέσει γύρω στο 2%. Το κόστος κατοικίας είναι διαρκώς αναντίστοιχο με τα εισοδήματα.
Επιστροφή ενοικίου: Δικαιούχοι και ποσά
Υπενθυμίζεται ότι για την επιστροφή ενοικίου λαμβάνονται υπόψη συγκεκριμένα εισοδηματικά και περιουσιακά στοιχεία. Συγκεκριμένα, για άγαμο το εισόδημα δεν πρέπει να ξεπερνά τα 20.000 ευρώ, για ζευγάρι χωρίς παιδιά τα 28.000 ευρώ, για ζευγάρι με ένα παιδί τα 32.000 ευρώ και με δύο παιδιά τα 36.000 ευρώ.
Για κάθε επιπλέον ανήλικο, το εισόδημα αυξάνεται κατά 4.000 ευρώ. Όσο για τις μονογονεϊκές οικογένειες, το ειδόδημα ορίζεται έως 31.000 ευρώ, ενώ για κάθε επιπλέον εξαρτώμενο τέκνο, προσαυξάνεται κατά 5.000 ευρώ.
Αντιστοίχως, η αξία ακίνητης περιουσίας ορίζεται για τους άγαμους έως 120.000 ευρώ, για τους έγγαμους χωρίς παιδιά έως 140.000 ευρώ, με ένα παιδί έως 160.000 ευρώ και με δύο παιδιά έως 180.000 ευρώ.
Για την κύρια κατοικία το ποσό της επιστροφής ανέρχεται έως τα 800 ευρώ ετησίως, προσαυξανόμενη κατά 50 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο τέκνο του υπόχρεου υποβολής φορολογικής δήλωσης και του/της συζύγου του. Σε περίπτωση διακοπής της έγγαμης συμβίωσης, η προσαύξηση εφαρμόζεται για κάθε έναν από τους γονείς. Το όριο των 800 ευρώ ισχύει και για τους φοιτητές.
Να σημειωθεί ότι όσοι πληρούν τα εισοδηματικά και περιουσιακά στοιχεία αλλά δεν δουν στον τραπεζικό λογαριασμό τους την Παρασκευή το ποσό της ενίσχυσης έχουν τη δυνατότητα να υποβάλουν αίτηση στην αρμόδια υπηρεσία της ΑΑΔΕ μέσω της εφαρμογής «Τα Αιτήματά μου» μαζί με τα απαραίτητα δικαιολογητικά, προκειμένου να λάβουν το ποσό που δικαιούνται.
