Η δήλωση του υπουργού Οικονομίας Κυριάκου Πιερρακάκη ότι η επιστροφή ενοικίου θα ισχύει μόνο για όσους το καταβάλλουν μέσω τράπεζας, επιβεβαιώνει ότι το μέτρο στοχεύει πρωτίστως στο να «φανερωθούν» τα αδήλωτα ενοίκια.
Παράλληλα, η νέα παρέμβαση της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ), στη διαβούλευση για το νομοσχέδιο που περιλαμβάνει την επιστροφή ενοικίου, πυροδοτεί νέες εντάσεις μεταξύ ενοικιαστών και εκμισθωτών.
Η ΠΟΜΙΔΑ διαμαρτύρεται ότι η επιστροφή ενοικίου ισοδυναμεί με «ανεξέλεγκτη καταβολή bonus και στους μπαταχτσήδες», εις βάρος των φορολογούμενων και των συνεπών ενοικιαστών.
Στις 22 Απριλίου, όταν προαναγγέλθηκε από τον Κυριάκο Μητσοτάκη η επιστροφή ενοικίου, ο πρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Αττικής Δ. Ποταμιάνος, σχολίαζε ότι το μέτρο ενδέχεται να αυξήσει τα ενοίκια, αλλά κυρίως ότι «θα βάλει σε τσακωμό ιδιοκτήτες και ενοικιαστές».
Σήμερα και τα δύο σκέλη της δήλωσής του έχουν επαληθευθεί, σαν αυτοεκπληρούμενη προφητεία.
Χωρίς φρένο το ράλι στα ενοίκια
Tα νέα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον πληθωρισμό επιβεβαιώνουν ότι το ράλι στα ενοίκια όχι μόνο δεν δείχνει σημάδια αποκλιμάκωσης, αλλά επιταχύνεται περεταίρω (από 9,2% τον Ιανουάριο του 2025, στο 10,9% τον Μάιο).
Αντίστοιχα, τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για τις τιμές στα οικιστικά ακίνητα, δείχνουν ότι οι ανοδικές πιέσεις συνεχίζονται, καθιστώντας όλο και πιο δύσκολη την αγορά κατοικίας για όσους ζουν από τον μισθό τους.
Οι τιμές οικιστικών ακινήτων έχουν αυξηθεί κατά 78% σε σύγκριση με το ιστορικό χαμηλό του 2017, ξεπερνώντας πλέον τα επίπεδα ρεκόρ του 2008.
«Προφανώς ο ιδιοκτήτης μου είπε οτι στο τέλος του έτους που λήγει το συμβόλαιο θα μου κάνει αύξηση αντίστοιχη με το επίδομα» (σχόλιο στο opengov.gr)
Εν τω μεταξύ, τα εισοδήματα σε όρους αγοραστικής δύναμης (πραγματικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ) παραμένουν 21% χαμηλότερα από το 2007 και θα χρειαστούν οχτώ με δέκα χρόνια για να επιστρέψουν στα προ κρίσης επίπεδα.
Σε αυτό το κλίμα, τα μέτρα στεγαστικής πολιτικής της κυβέρνησης, όπως το «Σπίτι μου 2» και η επιστροφή ενός ενοικίου τον χρόνο – με χρονοδιάγραμμα τον Νοέμβριο, είναι λογικό να μπαίνουν στο μικροσκόπιο, από όλους τους ενδιαφερόμενους.
Η επιστροφή ενοικίου στη διαβούλευση
Ενδεικτικά είναι τα σχόλια στη δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση του νομοσχεδιου του υπουργείου Οικονομίας «Διασφάλιση δημοσιονομικής ισορροπίας: Μεταρρύθμιση πλαισίου δημοσιονομικής διαχείρισης» κ.α. , και συγκεκριμένα στο άρθρο 70 που αφορά την επιστροφή ενοικίου. Το νομοσχέδιο βρίσκεται σε διαβούλευση ως τις 19 Ιουνίου.
Εκτός από την παρέμβαση της ΠΟΜΙΔΑ, υπάρχουν αντιδράσεις από πολίτες που θεωρούν ότι αδικούνται, αλλά και από λογιστές-φοροτεχνικούς. Μεταξύ άλλων επισημαίνονται «παγίδες» που μπορεί να αποκλείσουν πολίτες από την επιστροφή ενοικίου, χωρίς τη δική τους υπαιτιότητα.
Για παράδειγμα, η ρύθμιση προβλέπει ως μοναδικό κριτήριο για την επιστροφή ενοικίου, την ύπαρξη καταχωρισμένου αριθμού δήλωσης μίσθωσης (κωδ. 081) στο Ε1.
«Το πεδίο 081 του πίνακα 6.9 του φορολογικού εντύπου Ε1 δεν είναι ένα υποχρεωτικό πεδίο. Δεν είναι ηθικό λοιπόν ένα μη υποχρεωτικό πεδίο να χρησιμοποιείται από το υπουργείο ως επαληθευτικό κριτήριο», διαμαρτύρεται φοροτεχνικός σε επώνυμο σχόλιο.
«Οι προσυμπληρωμένες δηλώσεις για τις οποίες πανηγυρίζει το υπουργείο οικονομικών εδώ και δύο έτη (…), δεν συμπληρώνουν αυτό το πεδίο καν. Τι θα πείτε σε αυτούς τους φορολογούμενους; Συγνώμη το κράτος κατέθεσε λάθος τη φορολογική σας δήλωση ή πηγαίνετε τελικά σε λογιστή να σας κάνει τροποποιητική;
Αν το επιτρέψετε αυτό θα είναι ένα λάθος που θα έρθει να προστεθεί στα ήδη διαπιστωμένα λάθη των προσυμπληρωμένων δηλώσεων», καταλήγει.
«Απαράδεκτη και εκτός τόπου η χορήγηση της ενίσχυσης , θα πρέπει να γίνουν τροποποιητικές σε όλες τις δηλώσεις που έχουν υποβληθεί ως σήμερα , τεράστια επιβάρυνση στους φορολογούμενους», σημειώνεται σε άλλο σχόλιο.
Νέες αυξήσεις στα ενοίκια
Τα περισσότερα σχόλια στο open.gov ζητούν να αυξηθούν τα εισοδηματικά κριτήρια ή εντοπίζουν ανισορροπίες. Για παράδειγμα επισημαίνεται ότι δύο άγαμοι που συγκατοικούν, με 20.000 ετήσιο εισόδημα ο καθένας, δικαιούνται επιστροφή ενοικίου, ενώ ένα ζευγάρι που έχει εισόδημα πάνω από 28.000 ευρώ αποκλείεται από το μέτρο.
Άλλοι διαμαρτύρονται ότι τα κριτήρια ακίνητης περιουσίας (ως 120.000 ευρώ), δεν αντανακλούν την πραγματική φοροδοτική ικανότητα των ιδιοκτητών-ενοικιαστών: «Για παράδειγμα η αξία ερειπωμένων κατοικιών σε χωριά σε μη τουριστικές περιοχές, οικόπεδα σε οικισμούς κάτω 2000 κατοίκων που δηλώθηκαν στο Ε9 το 2005, που πλέον δεν είναι οικόπεδα αλλά χωράφια βάσει της απόφασης του ΣτΕ και του πρόσφατου ΠΔ της Κυβέρνησης», αναφέρει σχολιαστής.
Από τα σχόλια στη διαβούλευση επιβεβαιώνεται ότι έρχονται νέες αυξήσεις ενοικίων: «Προφανώς ο ιδιοκτήτης μου είπε οτι στο τέλος του έτους που λήγει το συμβόλαιο θα μου κάνει αύξηση αντίστοιχη με το επίδομα. Τι σχέση έχει η ακίνητη περιουσία με το επίδομα;. Θέλετε να αγοράσετε τα χωράφια και το σπίτι στο χωριό στις αντικειμενικές αξίες του ΕNΦΙΑ; Αν ναι παρακαλώ ενημερώστε με», δηλώνει ανώνυμος σχολιαστής.
Θέλει να εισπράττει και το… επίδομα ενοικίου η ΠΟΜΙΔΑ
Η ΠΟΜΙΔΑ στην ανακοίνωση της ζητά να διασταυρώνεται αυτόματα από τη φορολογική δήλωση του ιδιοκτήτη ότι δεν έχει αναβληθεί η φορολόγηση των ενοικίων του προηγουμένου έτους ως ανείσπρακτων.
Υποστηρίζουν ότι έτσι θα υπάρχει κίνητρο να ανοίξουν τα «κλειστά σπίτια» και θα μειωθεί η απώλεια φορολογικών εσόδων του Δημοσίου από την αναβολή και τελικά ματαίωση, της φορολόγησης των ανείσπρακτων ενοικίων.
Η ΠΟΜΙΔΑ προχωράει τη συλλογιστική περί «μπαταξήδων» ενοικιαστών ένα βήμα παραπέρα, και περιλαμβάνει το μέτρο της επιδότησης ενοικίου, που αφορά ευάλωτα νοικοκυριά. Ζητάει να μην καταβάλλεται στους ενοικιαστές αλλά να το εισπράττουν απευθείας οι ιδιοκτήτες, ως κίνητρο να ανοίξουν τα άδεια σπίτια.
