Σχεδόν ο ένας στους τέσσερις εργοδότες που ελέγχθηκαν φέτος από την Επιθεώρηση Εργασίας, πιάστηκε να παρανομεί. Αυτό το συμπέρασμα προκύπτει από τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η νυν Ανεξάρτητη Αρχή (πρώην Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας), μέσω του ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Συγκεκριμένα, από τους 44.893 έλεγχους που πραγματοποίησε η Επιθεώρηση Εργασίας το πρώτο εφτάμηνο του 2024, επιβλήθηκαν 9.946 κυρώσεις, ενώ το συνολικό ποσό των προστίμων ανήλθε σε 26.639.275 ευρώ.
Ποιους ελέγχει η Επιθεώρηση Εργασίας
Μία από τις ερμηνείες για τα πολύ υψηλά ποσοστά παραβατικότητας, είναι ότι οι έλεγχοι επικεντρώνονται σε περιπτώσεις που θεωρούνται «αυξημένου κινδύνου»: Επιχειρήσεις που δεν έχουν ελεγχθεί την τελευταία τριετία και σε όσες έχουν ελεγχθεί και βρέθηκαν παραβατικές, σε επιχειρήσεις που λειτουργούν σε εποχιακή βάση, σε κλάδους στους οποίους απασχολούνται αποσπασμένοι εργαζόμενοι ή εργαζόμενοι πολίτες τρίτων χωρών, σε επιχειρήσεις στις οποίες εφαρμόζεται ή θα εφαρμοστεί το σύστημα Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας και σε κατασκευές-τεχνικά έργα.
«Δεν υπάρχουν ελεγκτικοί μηχανισμοί, ο καθένας κάνει ό,τι θέλει, πληρώνει όπως θέλει, όποτε θέλει», δηλώνει ο πρόεδρος της ΠΟΕΕΤ
Σύμφωνα με την Επιθεώρηση Εργασίας, η αποδοτικότητα των ελέγχων μεγιστοποιείται με την αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρει η τεχνολογία, μέσω της ανάλυσης δεδομένων, της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας, της διαρκούς διασύνδεσης, ακόμα και την ώρα πραγματοποίησης των ελέγχων και της γενικότερης ψηφιοποίησης των διαδικασιών, αλλά και με τον σχεδιασμό τους στη βάση της αξιολόγησης κινδύνου (risk analysis).
Ο στόχος είναι εντός του 2024 οι έλεγχοι να ξεπεράσουν τους 76.000. Αναλυτικά, η Επιθεώρηση Εργασιακών Σχέσεων διενήργησε 24.511 ελέγχους (7.024 επιβαλλόμενες κυρώσεις), 16.032 έλεγχοι έγιναν από την Επιθεώρηση Υγείας & Ασφάλειας, που επέβαλε 2.306 κυρώσεις, ενώ 4.350 ελέγχους πραγματοποίησαν οι Ειδικοί Επιθεωρητές, οι οποίοι επέβαλαν 616 κυρώσεις.
Οι πιο συχνές παραβάσεις
Όσον αφορά στον τομέα των εργασιακών σχέσεων, τα είδη παραβάσεων που διαπιστώθηκαν συχνότερα από τον Ιανουάριο έως τον Ιούλιο του 2024 είναι τα εξής:
- Μη τήρηση της υποχρέωσης του εργοδότη να αναρτά σε εμφανές σημείο στην επιχείρηση τους πίνακες προσωπικού (2.007 παραβάσεις)
- Παραβάσεις σχετικά με την Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας (1.129 παραβάσεις)
- Αδήλωτη εργασία (717 παραβάσεις)
- Μη καταβολή δεδουλευμένων, επιδομάτων εορτών και λοιπών αποδοχών (620 παραβάσεις)
- Άρνηση εισόδου και πρόσβασης, παροχής στοιχείων ή πληροφοριών ή παροχής ανακριβών στοιχείων (565 παραβάσεις).
Λειψοί έλεγχοι
Ο Θέμης Γρηγοριάδης, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ιδιωτικών Υπαλλήλων Ελλάδας (ΟΙΥΕ), μίας από τις μεγαλύτερες συνδικαλιστικές ενώσεις μισθωτών του ιδιωτικού τομέα, σχολιάζει ότι ακόμα και αυτοί οι έλεγχοι που γίνονται είναι «λειψοί», και δεν αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά ούτε την αδήλωτη, ούτε την ανασφάλιστη εργασία.
«Στην παρούσα περίπτωση, έχουμε να κάνουμε κυρίως με ένα επικοινωνιακό παιχνίδι, που συνδέεται με την πρόσφατη εγκύκλιο για την εξαήμερη εργασία και για τον τρόπο εφαρμογής της ψηφιακής κάρτας», δηλώνει στο in ο πρόεδρος της ΟΙΥΕ. «Καταγράφουν κάποια δεδομένα που αφορούν την ψηφιακή κάρτα, όμως δεν ελέγχουν πόσες φορές οι εργοδότες παρανομούν και τι μεθοδεύσεις χρησιμοποιούν για να ξεπερνάνε το ζήτημα της ψηφιακής κάρτας», συμπληρώνει.
«Υπήρξε περίπτωση, να έχουμε έναν εργαζόμενο δηλωμένο σε ένα ΑΦΜ για 8ωρο και να συνεχίζει σε άλλο ΑΦΜ για άλλες 3-4 ώρες»
Ο ίδιος θεωρεί ότι ο μόνος τρόπος για να αντιμετωπιστεί η εργοδοτική παραβατικότητα είναι η στελέχωση του πρώην ΣΕΠΕ (νυν Ανεξάρτητη Αρχή) και η ένταση των ελέγχων στο πεδίο.
Αναφέρει ότι οι εργοδότες έχουν βρει ευφάνταστους τρόπους για να παρακάμψουν τους ελέγχους. «Υπήρξε περίπτωση, να έχουμε έναν εργαζόμενο δηλωμένο σε ένα ΑΦΜ για 8ωρο και να συνεχίζει σε άλλο ΑΦΜ για άλλες 3-4 ώρες», μας λέει.
Μια άλλη μέθοδος, που αφορά τους εργαζόμενους που δεν έχουν σταθερό σημείο δουλειάς (π.χ. στην φύλαξη και την καθαριότητα), είναι η δήλωση μέσω εφαρμογής στο κινητό, η οποία δεν αντιστοιχεί με το πραγματικό ωράριο.
«Από μόνη της η παρατήρηση του χρόνου έναρξης ή του χρόνου λήξης εργασίας ενός εργαζόμενου, δεν μπορεί να αναχαιτίσει την αδήλωτη και υποδηλωμένη εργασία, η οποία παραμένει σε πολύ υψηλά επίπεδα. Αυτό το φανερώνουν και τα αποτελέσματα των ελέγχων, καταρρίπτοντας τα επιχειρήματα της κυβέρνησης για καταπολέμηση της παραβατικότητας στους χώρους εργασίας», καταλήγει ο πρόεδρος της ΟΙΥΕ.
Έκρηξη εργοδοτικής παραβατικότητας
Καταπέλτης ήταν ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στον Επισιτισμό Τουρισμό Παναγιώτης Χότζογλου σε δηλώσεις του στο Κόκκινο 105,5:
«Έχουμε έκρηξη εργοδοτικής παραβατικότητας, που απορρέει από την μετατροπή του ΣΕΠΕ (Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας) με το νόμο Χατζηδάκη, κατ’ αυτούς σε Ανεξάρτητη Αρχή -εμείς λέμε σε «αόρατη Αρχή». Δεν υπάρχουν ελεγκτικοί μηχανισμοί, ο καθένας κάνει ό,τι θέλει, πληρώνει όπως θέλει, όποτε θέλει, έχουμε καταγγελίες από όλη τη χώρα -ειδικά την Κρήτη- για λιποθυμίες εργαζόμενων από την εξάντληση. Μιλάμε για ωράρια 15-16 ωρών χωρίς ρεπό», είπε χαρακτηριστικά.
