Στο στόχαστρο της Επιτροπής Ανταγωνισμού (ΕΠΑΝΤ) μπαίνουν οι αθέμιτες πρακτικές στον χώρο τις ακτοπλοΐας, οι μεγάλες αυξήσεις στα εισιτήρια και οι συνθήκες ολιγοπωλίου που έχουν δημιουργηθεί στον κλάδο. Επίσης υπό εξέταση τίθεται το καθεστώς των άγονων γραμμών καθώς ο προϋπολογισμός τους έχει αυξηθεί κατά 1.400% από το 2001 που άρχισε η απελευθέρωση και πώς είναι δυνατόν ταχύπλοα να παίρνουν επιδότηση καλοκαιρινούς μήνες που η κίνηση είναι αυξημένη.
Τα τελευταία χρόνια οι αθέμιτες πρακτικές είναι συχνές στον ακτοπλοϊκό κλάδο, όπως επίσης και η αξιοποίηση της έλλειψης ιδιαίτερου ανταγωνισμού. Ειδικά τα δύο τελευταία χρόνια σε πολλές γραμμές έχει διαπιστωθεί απότομη αύξηση της τιμής των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων, ειδικά από τα ταχύπλοα, όταν στις γραμμές αυτές απουσιάζει ανταγωνίστρια εταιρεία. Η ΕΠΑΝΤ, όπως αναφέρεται και στη σχετική ανακοίνωση, «λαμβάνοντας υπόψη τη σημασία της ελληνικής ακτοπλοΐας για την ελληνική οικονομία και κοινωνική συνοχή, τη δομή του εγχώριου ακτοπλοϊκού κλάδου και την παρατηρούμενη εξέλιξη των τιμών στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια, αποφάσισε στις 15.04.2025 την έναρξη κλαδικής έρευνας στην ελληνική ακτοπλοΐα, ασκώντας τη σχετική αρμοδιότητά της βάσει του άρθρου 40 του ν. 3959/2011».
Παράλληλα αρχικά θα διερευνήσει γιατί ο κλάδος εμφανίζει ολιγοπωλιακά χαρακτηριστικά με δύο μεγάλες εταιρείες/ομίλους να κατέχουν το 60% του στόλου στην ακτοπλοΐα μεσαίων και μεγάλων αποστάσεων. Η ανακοίνωση της ΕΠΑΝΤ δεν προσδιορίζει ποιες είναι οι δύο εταιρείες αλλά από τα δεδομένα οι δύο με τον μεγαλύτερο στόλο είναι η Attica Group με 47 πλοία, η συντριπτική πλειονότητα των οποίων είναι συμβατικά, και η SeaJets με πάνω από 30 πλοία, εκ των οποίων μόνο έξι συμβατικά και όλα τα άλλα ταχύπλοα.
Το ερώτημα στο οποίο αναμένεται να απαντήσει η έρευνα της Επιτροπής Ανταγωνισμού είναι γιατί σε πολλές μακρινές γραμμές έχει παρουσία μόνο μία εταιρεία, η Attica Group και μάλιστα «με την άδεια της αστυνομίας», αφού τουλάχιστον δύο φορές στο πρόσφατο παρελθόν (εξαγορά Hellenic Seaways και ΑΝΕΚ), η ΕΠΑΝΤ άναψε το πράσινο φως καθώς δεν διαπίστωσε κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης ή «κλεισίματος» της αγοράς. Ενδεικτικά στη γραμμή από Πειραιά για τα νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου, όπου παρά τα μέτρα που έλαβε η ΕΠΑΝΤ πριν από πολλά χρόνια όταν η Attica Group εξαγόρασε τη Hellenic Seaways (διατήρηση των τιμών στα ίδια επίπεδα, αποχώρηση πλοίου εφόσον κάποια άλλη εταιρεία δρομολογούσε δικό της κ.ά.), ποτέ δεν υπήρξε ενδιαφέρον από άλλους να δρομολογήσουν πλοίο στη γραμμή, όπως το ίδιο συνέβη και με τη γραμμή των Δωδεκανήσων. Πάντως θα έχει όντως ενδιαφέρον το αποτέλεσμα της έρευνας της ΕΠΑΝΤ σε αυτό το θέμα.
Η κάλυψη των αναγκών
Επίσης η ΕΠΑΝΤ θα εστιάσει στο πώς λειτουργεί το ακτοπλοϊκό δίκτυο και πόσο αποτελεσματικό είναι στην κάλυψη των αναγκών των νησιών. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, σήμερα το ακτοπλοϊκό δίκτυο έχει αναπτυχθεί ως ένα δίκτυο – αστέρι (star network) με κέντρο το λιμάνι του Πειραιά.
Το μοντέλο αυτό σε συνδυασμό με τις χρόνιες ελλείψεις στο σύνολο των λιμενικών υποδομών της χώρας, και ειδικά στους νησιωτικούς λιμένες, επηρεάζει την παροχή της ακτοπλοϊκής υπηρεσίας, τόσο στην πλευρά της προσφοράς της υπηρεσίας όσο και στην πλευρά της ικανοποίησης της ζήτησης, και αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα βελτίωσης της αποτελεσματικότητας του κλάδου, σημειώνει η ΕΠΑΝΤ. Τρίτο μεγάλο κεφάλαιο που θα διερευνήσει η ΕΠΑΝΤ είναι το σύστημα των αγόνων γραμμών για το οποίο διαπιστώνει ότι το κόστος του αυξάνεται συνεχώς. Χαρακτηριστικά αναφέρει ότι «το κόστος για τον κρατικό προϋπολογισμό αυτών των συμβάσεων εκτιμάται ότι έχει αυξηθεί σε απόλυτους αριθμούς κατά 1.400% από την απελευθέρωση της αγοράς μέχρι σήμερα (από 10 εκατ. ευρώ το 2001, σε 152 εκατ. το 2024)».
Στο σημείο αυτό, ενδεχομένως να διαπιστώσει ότι πολλές «άγονες» γραμμές είναι αποτέλεσμα πιέσεων προς την κεντρική εξουσία των τοπικών αρχόντων και κοινωνιών. Επίσης θα διερευνηθεί πώς είναι δυνατόν να υπάρχουν επιδοτούμενες άγονες γραμμές μόνο τους καλοκαιρινούς μήνες και μάλιστα σε ταχύπλοα όπου κατά τεκμήριο η κίνηση είναι αυξημένη. Οπως τονίζει η ΕΠΑΝΤ, μέσω της κλαδικής έρευνας, θα διερευνήσει εις βάθος τα παραπάνω και «εν γένει τις συνθήκες ανταγωνισμού στον κλάδο της ελληνικής ακτοπλοΐας, προκειμένου να διαπιστώσει τυχόν στρεβλώσεις και να υποβάλει προτάσεις για την ενίσχυση του ανταγωνισμού στην αγορά».
Premium έκδοση ΤΑ ΝΕΑ
