Η νέα έρευνα για τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις του ΙΜΕ-ΓΣΕΒΕΕ για που δημοσιεύεται στο παρά πέντε της ΔΕΘ, αποτυπώνει ένα θολό τοπίο, με τα αρνητικά να υπερβαίνουν τα θετικά. Η αισθητή επιδείνωση του οικονομικού κλίματος για το Α’ εξάμηνο του 2025 συνδέεται με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για την πτώση του τζίρου στα μικρά καταστήματα, που εξακολουθούν να αποτελούν τη λεγόμενη «ραχοκοκαλιά της επιχειρηματικότητας». Είναι αμφίβολο αν η ανάκαμψη των επόμενων μηνών, βοηθούσης της τουριστικής σεζόν, θα φανεί επαρκής για να δώσει ανάσες ρευστότητας στους «μικρούς» της αγοράς που πλήττονται περισσότερο.
Η μία στις δύο μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις έχει είτε άδεια είτε σχεδόν άδεια ταμεία, που επαρκούν το πολύ για έναν μήνα. Αποτυπώνεται δηλαδή μια κατάσταση έντονης οικονομικής αβεβαιότητας, που για πάνω από το 1/4 των μικρών επιχειρησεων φτάνει στα όρια της ασφυξίας.
Υπό αυτές τις συνθήκες, η μικρή επιχειρηματικοτητα περιμένει με αγωνία τις εξαγγελίες της ΔΕΘ για ελάφρυνση των φορολογικών βαρών για τους μικρομεσαίους. Παράλληλα, εκπροσωποι του κλαδου, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την εκτόξευση του ιδιωτικού χρέους και την άνοδο του λειτουργικού κόστους.
Θηλιά χρέους – πανάκριβα ενοίκια
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών Γιάννη Χατζηθεοδοσίου, τα χρέη στον ΕΦΚΑ έχουν αυξηθεί κατά 19 δισεκατομμυρια ευρώ από το 2019 (από τα 32 στα 51 δισ), οι ληξιπρόθεσμες οφειλές στην εφορία φτάνουν τα 8,5 δισεκατομμύρια ευρώ την τελευταία διετία, και τα χρέη στους παρόχους ενέργειας που ξεπερνούν τα 4 δισεκατομμύρια ευρώ. Τα δε αρύθμιστα χρέη ειναι θηλιά που πνίγει πάνω από 300.000 επιχειρήσεις, οδηγώντας τις σε αργό θάνατο, όσο δεν δίνεται λύση. Τέλος, η στεγαστική κρίση αποδεικνύεται η νέα ωρολογιακή βόμβα όχι μόνο για τα νοικοκυριά, αλλά και για τις μικρές επιχειρήσεις, που ξοδεύουν πάνω από το 50% των εσόδων τους απλά για να «βγει το νοίκι»..
Σε αυτό το κλίμα η «μαρίδα» των μικρομεσαίων, ιδίως οι πολύ μικρές επιχειρήσεις που απασχολούν από ένα ως δέκα άτομα το πολύ, περιμένει με ενδιαφέρον τις αναγγελίες του πρωθυπουργού για φοροελαφρύνσεις στη μεσαία τάξη, αλλά κυρίως ζητά στοχευμένα μέτρα για να περάσουν από την επιβίωση στην ανάπτυξη.
Τι δειχνει η έρευνα του ΙΜΕ-ΓΣΕΒΕΕ
Σύμφωνα με τα ευρήματα της νέας έρευνας του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, το οικονομικό κλίμα για τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις παρουσίασε σημαντική επιδείνωση το πρώτο εξάμηνο του 2025. Ο σχετικός δείκτης μειώθηκε κατά δώδεκα ποσοστιαίες μονάδες, φθάνοντας στις 47,2 μονάδες, αντανακλώντας τις αυξημένες πιέσεις που δέχονται οι επιχειρήσεις από τη μείωση του κύκλου εργασιών, το υψηλό λειτουργικό κόστος, τη χαμηλή ρευστότητα και την περιορισμένη πρόσβαση σε χρηματοδότηση. Αντίστοιχα, ο Δείκτης Προσδοκιών υποχώρησε ελαφρώς στις 58,2 μονάδες, επιβεβαιώνοντας το κλίμα αβεβαιότητας και συγκρατημένων προοπτικών.
Από τα επιμέρους στοιχεία της έρευνας προκύπτει ένα σύνθετο περιβάλλον πιέσεων:
Εννέα στις δέκα επιχειρήσεις δήλωσαν αύξηση του λειτουργικού κόστους από την έναρξη της ενεργειακής κρίσης.
Το 50% των επιχειρήσεων ανέφερε μείωση του κύκλου εργασιών το πρώτο εξάμηνο του 2025.
Η ρευστότητα υποχώρησε περαιτέρω, με το 56,7% να δηλώνει μείωση, γεγονός που θυμίζει τις δύσκολες συνθήκες του 2018.
Η επενδυτική δραστηριότητα παραμένει χαμηλή: στο 53,4% των επιχειρήσεων που επένδυσαν, το ποσό δεν ξεπέρασε τις 5.000 ευρώ, ενώ η εξάρτηση από ίδια κεφάλαια φτάνει το 83,2%.
Tα θετικα σημάδια
Παρά τις δυσκολίες, εντοπίζονται και ορισμένα θετικά σημάδια:
Το 10,1% των επιχειρήσεων ανέφερε αύξηση προσωπικού.
Το ποσοστό των επιχειρήσεων με ληξιπρόθεσμες οφειλές μειώθηκε στο 24% (από 30,2% το προηγούμενο εξάμηνο).
Συνολικά, η έρευνα αποτυπώνει ένα επιχειρηματικό τοπίο με κυρίαρχες προκλήσεις και περιορισμένα θετικά σημάδια, τα οποία λειτουργούν περισσότερο ως ενδείξεις ανθεκτικότητας παρά ως ουσιαστική αλλαγή της τάσης.
Βασικό συμπέρασμα
Σημαντική πτώση του δείκτη οικονομικού κλίματος των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων κατά 12 περίπου μονάδες σε σχέση με το προηγούμενο εξάμηνο. Συγκεκριμένα, ο δείκτης ανήλθε στις 47,2 μονάδες.
Κύρια ευρήματα
Το 26,8% των επιχειρήσεων έχει μηδενικά ρευστά διαθέσιμα. Το 22% των επιχειρήσεων έχει ρευστά διαθέσιμα το πολύ για ένα μήνα
Το 10,1% των επιχειρήσεων δηλώνει αύξηση προσωπικού
9 στις 10 επιχειρήσεις δήλωσαν ότι έχει αυξηθεί το λειτουργικό τους κόστος από την εκδήλωση της ενεργειακής κρίσης και μετά κατά 37,6% (μεσοσταθμικά)
