Το νέο εργασιακό νομοσχέδιο με τον ευφημιστικό τίτλο «Δίκαιη Εργασία για Όλους» αναρτήθηκε στο opengov.gr στις 25 Αυγούστου και τίθεται σε δημόσια διαβούλευση ως τις 19 Σεπτεμβρίου.
Πριν συμπληρωθούν 24 ώρες από την ανάρτησή του, πλήθος σχολίων καυτηριάζουν τις διατάξεις που απορρυθμίζουν περεταίρω τα ωράρια και τις σχέσεις εργασίας, στο όνομα της «ευελιξίας». Επώνυμοι και ανώνυμοι σχολιαστές καθώς και σωματεία, δηλώνουν την αντίθεσή τους στα 13ωρα, τη «διευθέτηση χρόνου εργασίας», όπως και όσο βολεύει τον εργοδότη, τις συμβάσεις της μιας μέρας, τις απολύσεις-εξπρές.
Έντονες είναι οι αντιδράσεις σωματείων και φορέων και εκτός διαβούλευσης. Η ΓΣΕΕ ζητά να αποσυρθούν τα άρθρα για τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας αποκαλώντας τα «δώρο σε συγκεκριμένα εργοδοτικά συμφέροντα». Η Ομοσπονδία Ιδιωτικών Υπαλλήλων Ελλάδας (ΟΙΥΕ) και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων σε Επισιτισμό-Τουρισμό (ΠΟΕΕΤ), τα δύο μεγαλύτερα σωματεία του ιδιωτικού τομέα, έχουν εξ αρχής καταγγείλει ως «αντεργατικές και επικίνδυνες» τις επίμαχες διατάξεις του νομοσχεδίου και καλούν σε κινητοποιήσεις.
Η ΠΟΕΕΤ, που εκπροσωπεί μεταξύ άλλων και τους εργαζόμενους-σεζόν, που δουλεύουν ήδη με συνθήκες ακραίας εντατικοποίησης, αποκαλεί το νομοσχέδιο «ωμή παρέμβαση στις ελεύθερες συλλογικές διαπραγματεύσεις». Υποστηρίζει ότι το 13ωρο στην ουσία καταπατά ακόμα και το κατοχυρωμένο δικαίωμα για 11ωρη συνεχή ανάπαυση, που θεωρείται απαράβατο και από το Ευρωπαϊκό Δίκαιο. Για παράδειγμα αν ο εργαζόμενος κάνει έστω και ένα μισάωρο διάλειμμα εντός του 8ωρου, που δεν προσμετράται στον εργάσιμο χρόνο, αυτόματα «ροκανίζεται» και ο ελάχιστος χρόνος ξεκούρασης.
«Το 13ωρο γίνεται 13,5ωρο και αν κάνεις και ένα διάλειμμα ακόμη στο έξτρα 5ωρο γιατί άνθρωποι είμαστε και οι αντοχές πέφτουν τότε πάμε στο 14ωρο. Τέλος ας πάρουμε το καλό σενάριο και ο τόπος εργασίας απέχει μόνο μισή ώρα από τον τόπο κατοικίας τότε φτάνουμε στο 15ωρο. Κι όλο αυτό το ζήτησαν οι εργαζόμενοι! Αν λοιπόν ένας εργαζόμενος έχει την ευτυχία να είναι γονιός με ένα μικρό παιδί τότε όλοι καταλαβαίνουμε πως δεν υπάρχει χρόνος για τίποτε άλλο εκτός από δουλειά!», έχει επισημάνει η ΠΟΕΕΤ.
Τη λεπτή αυτή gραμμή που ισορροπεί στα όρια της νομιμότητας, τη γνωρίζει το υπουργείο Εργασίας. Γι’ αυτό διευκρινίζει ότι το 13ωρο δεν θα εφαρμόζεται εκεί που υπάρχει μισάωρο διάλειμμα. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι καταργείται ακόμα και το απλήρωτο διάλειμμα, ώστε να μην χαλάει η συνταγή.
Απαιτούν συλλογικές διαπραγματεύσεις
Από το σύνολο των σχολίων που έχουν αναρτηθεί στη διαβούλευση ξεχωρίζει η λεπτομερής τοποθέτηση του Συλλόγου Ιδιωτικών Υπαλλήλων «Η Ένωση». Αναλύοντας το νομοσχέδιο άρθρο προς άρθρο, εντοπίζουν προβλήματα ουσίας και προτείνουν τροποποιήσεις.
Επισημαίνουν ότι το νομοσχέδιο, στο πρώτο σκέλος του (άρθρα 1-22) «μεταφέρει αποφασιστικά το βάρος της «ευελιξίας» πάνω στον εργαζόμενο και αφαιρεί προληπτικούς ελέγχους και την προβλεψιμότητα του ωραρίου». Απαιτούν «συλλογική διαπραγμάτευση αντί ατομικών ρυθμίσεων, ενίσχυση Επιθεώρησης Εργασίας και σαφείς ορισμούς/χρονικά όρια ώστε να μην υποκρύπτονται απλήρωτες υπερωρίες και «σιωπηρές» απολύσεις».
Σε ό,τι αφορά τα 13ωρα αναφέρουν ότι πρόκειται για πρόβλημα «ουσίας και υγείας», αφού τα μεγαλύτερα «ημερήσια ταβάνια», αυξάνουν γεωμετρικά τους κινδύνους για υπερεργασία και υπερκόπωση.
Για τα 10ωρα-4ήμερα σημειώνουν ότι «η διευθέτηση χωρίς υπερωριακή αμοιβή, με 12μηνη περίοδο, και με δυνατότητα ατομικής συμφωνίας όπου δεν υπάρχει σωματείο/ένωση, μεταφέρει ρίσκο ρευστότητας ζωής αποκλειστικά στον εργαζόμενο».
Όσο για την υποτιθέμενη προστασία στου εργαζόμενου από απόλυση, σε περίπτωση που αρνηθεί να δουλέψει 10ωρα η 13ωρα, είναι κενό γράμμα, αφού ο ίδιος καλείται να αποδείξει ότι το έπραξε «καλή τη πίστη». Προτείνεται το βάρος της απόδειξης να βαρύνει τον εργοδότη. Μόνο που ούτε αυτό επαρκεί, εφόσον έχει καταργηθεί η αιτιολογημένη απόλυση.
Αντί να πηγαινουμε μπροστά, πάμε πίσω
Αρνητικά είναι ως επί το πλείστον τα σχόλια των πολιτών.
«Είναι παράδοξο και ανησυχητικό να βλέπουμε νομοσχέδια τον 21ο αιώνα, να μετατρέπουν την εργασία σε απειλή για την ανθρώπινη ζωή. Όταν παγκοσμίως αναγνωρίζεται η ανάγκη για λιγότερες ώρες εργασίας, 4ήμερη εβδομάδα ή 35ωρο, με στόχο την αυξημένη παραγωγικότητα και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής, η Ελλάδα να κινείται στην αντίθετη κατεύθυνση. Να επιτρέπει την 13ωρη ημερήσια εργασία στον ίδιο εργοδότη, με τον μανδύα της «ευελιξίας».
Να ανοίγει τον δρόμο για μια σημαντική ολίσθηση στον τρόπο που αντιμετωπίζεται η εργασία, από κοινωνικό δικαίωμα, σε πεδίο διαχείρισης και «προσαρμοστικότητας», λόγω φτώχειας και ανέχειας», γράφει ένα από τα πρώτα σχόλια που αναρτήθηκαν στη διαβούλευση από χρήστη με το ψευδώνυμο «41%»
«Δεν γίνεται την στιγμή που παλεύουμε να συντηρήσουμε τους εαυτούς μας από τα εξαντλητικά ωράρια και τους χαμηλούς μισθούς να προτείνονται οι 13 ώρες εργασίας που θα δώσουν το τελικό χτύπημα στις γεννήσεις. Πρέπει να αποσυρθεί άμεσα η διάταξη καθώς τίθεται ζήτημα εθνικής επιβίωσης», γράφει άλλος χρήστης.
«Φαίνεται προβληματικό, από τη φύση του, το γεγονός ότι »επιτρέπεται΄ πλέον η ημερήσια εργασία μέχρι και 13 ώρες (…) σχολιάζει τρίτος, φέρνοντας ως αντιδιαστολή των παράδειγμα άλλων χωρών που κινούνται στη μείωση των ωρών εργασίας.
Ο ίδιος θεωρεί εξίσου προβληματικό το άρθρο για τη «Διευθέτησση χρόνου εργασίας. «Μπορεί θεωρητικά να προστεθούν 2 ώρες σήμερα και να αφαιρεθούν από π.χ. αύριο ή να δοθούν σε ρεπό ή άδειες. Δεν θα γίνει αυτό ποτέ κυρίες και κύριοι βουλευτές, απλά θα προστίθενται ώρες, και τελικά θα δουλεύει παραπάνω ο εργαζόμενος, και αν αρνηθεί όπως γράφει το άρθρο θα απολυθεί όχι λόγω αυτού, αλλά θα εμφανιστεί κάποιος λόγος άλλος π.χ. κακή τελευταία αξιολόγηση. Αντί να πηγαίνουμε μπροστά, πηγαίνουμε πίσω», καταλήγει το επώνυμο σχόλιο.
