H νέα έρευνα του διεθνούς ομίλου ανθρώπινου δυναμικού Manpower Group με τον εύγλωττο τίτλο «Ελλάδα Έλλειψη Ταλέντου», καταγράφει τις δυσκολίες των επιχειρήσεων να βρουν τον κατάλληλο άνθρωπο για την κατάλληλη θέση.
Οι οκτώ στους δέκα εργοδότες δυσκολεύονται – σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό – να καλύψουν τις θέσεις εργασίας με «τα ταλέντα που χρειάζονται».
Πρόκειται για ένα από τα υψηλότερα ποσοστά που έχουν αναφερθεί στην Ελλάδα την τελευταία δεκαετία, από τότε που ξεκίνησαν οι ετήσιες έρευνες Έλλειψης Ταλέντου της Manpower group.
Ωστόσο το ποσοστό είναι μειωμένο σε σύγκριση με πέρυσι και πρόπερσι (82%) και έχει επιστρέψει στα επίπεδα του 2021, όταν βρισκόμασταν σε καθεστώς περιοριστικών μέτρων εξαιτίας της πανδημίας.
Δεν βρίσκουν εργαζόμενους
Οι δηλώσεις των εργοδοτών είναι ενδεικτικές για το τι επικρατεί στην αγορά εργασίας, ωστόσο δεν αρκούν για να σχηματίσουμε την πλήρη εικόνα. Για παράδειγμα ακόμα και την περίοδο 2015-16, όταν η ανεργία κινούνταν στα εξωφρενικά επίπεδα του 25%-27% και η ανεργία των νέων προσέγγιζε το 50%, οι έξι στους δέκα εργοδότες δήλωναν ότι δεν έβρισκαν εργαζόμενους.
Ήταν η περίοδος που τα πιο φωτεινά μυαλά της πατρίδας – τα ταλέντα που με τόσο πάθος αναζητούν οι επιχειρήσεις – τα μάζευαν κι έφευγαν άρον άρον για το εξωτερικό, ακριβώς επειδή δεν έβρισκαν δουλειά που να ανταποκρίνεται στα προσόντα τους.
Οπότε, είναι καλό τις έρευνες για τις ελλείψεις ταλέντων να τις λαμβάνουμε μεν υπόψιν μας, αλλά να τις αντιπαραβάλλουμε και με άλλα στοιχεία.
πηγή: Manpower Group
Ελλείψεις ταλέντων
Στην έρευνα της Manpower, οι κλάδοι με τις μεγαλύτερες ελλείψεις ταλέντου είναι οι υπηρεσίες επικοινωνίας, όπου οι εννιά στις δέκα επιχειρήσεις δυσκολεύονται να βρουν τους κατάλληλους εργαζόμενους. Ακολουθούν με 86% οι κλάδοι της ενέργειας – υπηρεσιών κοινής ωφέλειας και των χρηματοοικονομικών – real estate.
Συγκριτικά λιγότερες δυσκολίες εύρεσης εργαζομένων με κατάλληλες δεξιότητες αντιμετωπίζουν οι υπηρεσίες καταναλωτικών αγαθών και τουρισμού, πληροφορικής και μεταφορών-εφοδιαστικής αλυσίδας με 78%, 74% και 73% αντίστοιχα. Σε όλους αυτούς τους κλάδους – με εξαίρεση την πληροφορική – η κατάσταση έχει βελτιωθεί θεαματικά σε σύγκριση με πέρυσι, αφού έχουν μειωθεί ως και -9% οι επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν ελλείψεις ταλέντων.
πηγή: Manpower Group
Ποιες ειδικότητες λείπουν από την αγορά
Οι δεξιότητες πληροφορικής και δεδομένων είναι εκείνες που λείπουν περισσότερο από την αγορά, αφού περίπου τρεις στους δέκα εργοδότες (28%), αναφέρουν δυσκολία εύρεσης ταλέντων με τα συγκεκριμένα προσόντα. Ακολουθούν, με μικρότερα ποσοστά οι δεξιότητες πωλήσεων-μάρκετινγκ, κατασκευής – παραγωγής, μηχανικής (engineering), ανθρώπινου δυναμικού και εξυπηρέτησης πελατών (18%-19%).
Upskilling – Reskilling
Αφού λείπουν ταλέντα από την αγορά εργασίας, τι κάνουν οι επιχειρήσεις για να τα βρουν;
- Το 22% δίνει προτεραιότητα στην ανάπτυξη δεξιοτήτων του υφιστάμενου προσωπικού μέσω upskilling και reskilling.
- Το 20% στοχεύει στην αξιοποίηση νέων δεξαμενών ταλέντων, σε σύγκριση με 28% πέρυσι.
- Η αύξηση αποδοχών προκρίνεται από το 19%, ποσοστό μειωμένο κατά -6% από το 2024.
- Άλλο ένα 19% επιλέγει την προσθήκη προσωπικού με ευέλικτες ή εποχικές σχέσεις εργασίας.
- Ενώ το 18% και 17% των εργοδοτών αντίστοιχα προτείνουν την ευέλικτη εργασία ως προς τον τόπο και τον χρόνο εργασίας. Πρόκειται ωστόσο για μια τάση που φθίνει όσο απομακρυνόμαστε από την περίοιδο της πανδημίας. .
Σύμφωνα με την Μanpower οι τάσεις δείχνουν μετατόπιση από τις αυξήσεις αποδοχών και τη στόχευση νέων ταλέντων προς επενδύσεις σε δεξιότητες και ευέλικτες μορφές απασχόλησης.
Πράγματι η τάση αυτή αντικατοπτρίζεται και στα στοιχεία του ΕΡΓΑΝΗ για τις προσλήψεις στον ιδιωτικό τομέα, όπου τους τελευταίους μήνες πάνω από μία στις δύο προσλήψεις αφορούσαν σχέσεις ελαστικής απασχόλησης.
Η διεθνής εικόνα
Η έρευνα της Manpower τοποθετεί την Ελλάδα σε υψηλότερη θέση στις ελλείψεις ταλέντων συγκριτικά με τον παγκόσμιο μέσο όρο (74%), στο ίδιο ακριβώς ύψος με την Ινδία (80%), μια θέση κάτω από το Χονγκ Κονγκ και τη Βραζιλία.
Οι χώρες με τις μεγαλύτερες ελλείψεις ταλέντων είναι η Γερμανία, το Ισραήλ και η Πορτογαλία με 86%, 85% και 84% των επιχειρήσεων να αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Ακολουθούν ισοβαθμώντας με 83% Ρουμανία, Ιρλανδία και Σιγκαπούρη.
Το προσφάτως χρεοκοπημένο Πουέρτο Ρίκο, όπου σχεδόν ο ένας στους δύο ζει κάτω από τα όρια της φτώχειας, φαίνεται πώς έχει την πιο υγιή αγορά εργασίας, αφού μόλις το 53% των επιχειρήσεων αναφέρουν ελλείψεις ταλέντων. Θα λέγαμε ότι οι Πορτορικανοί εργαζόμενοι έχουν ταλέντο να επιβιώνουν με ψίχουλα, αλλά μάλλον δεν ισχύει αφού συνεχίζουν να το εγκαταλείπουν μαζικά αναζητώντας καλύτερο μεροκάματο στις ΗΠΑ.
Το ελληνικό παράδοξο
Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, αν προσπαθήσουμε να ερμηνεύσουμε τα ευρήματα της έρευνας της Μanpower, βλέπουμε το εξής παράδοξο φαινόμενο: Οι μεγαλύτερες ελλείψεις αναφέρονται σε δεξιότητες υψηλής τεχνολογίας, όπως η πληροφορική-ανάλυση δεδομένων. Κι όμως πρόκειται για ακριβώς αυτές τις ειδικότητες – κλάδους με το μικρότερο μερίδιο στην απασχόληση, όπως καταγράφει η νέα έρευνα του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ. Για παράδειγμα μόλις το 3,4% των εργαζομένων απασχολούνται σε κλάδους υψηλής τεχνολογίας, η δεύτερη χειρότερη επίδοση στο σύνολο των χωρών της ΕΕ. Αντίστοιχα, ενώ ο κλάδος των υπηρεσιών εμφανίζει δυναμική ανάπτυξη, μόλις το 2,6% των θέσεων εργασίας αφορά τομείς αιχμής, υψηλής τεχνολογίας και έντασης γνώσης.
Ο γρίφος των μισθών
Πώς γίνεται οι ειδικότητες που έχουν τη μεγαλύτερη έλλειψη ταλέντων, να είναι κι εκείνες για τις οποίες υπάρχει και η μικρότερη ζήτηση – αν κρίνουμε από το ισχνό τους αποτύπωμα στην αγορά εργασίας;
Δεν μπορεί παρά να λείπει κάτι από την εξίσωση, και αυτό πιθανόν έχει να κάνει με τους χαμηλούς μισθούς. Γιατί να μείνει στην Ελλάδα ένας ταλαντούχος εργαζόμενος στον κλάδο της πληροφορικής, όταν οι αποδοχές του θα είναι το ένα τρίτο όσων βγάζει ένας συνάδελφός του σε άλλη χώρα της Ευρώπης, όπως έχει καταγράψει σχετική έρευνα του kariera.gr.
Αντίστοιχα, ο κλάδος των κατασκευών που αντιμετωπίζει από τις μεγαλύτερες δυσκολίες εύρεσης ταλέντων, είναι εκείνος που έχει υποστεί τη μεγαλύτερη μείωση πραγματικού μισθού ανά ώρας εργασίας την τελευταία τριετία, με -9%. Αντίστοιχα στην επικοινωνία και την ενημέρωση, που έχει και τις μεγαλύτερες δυσκολίες στελέχωσης, οι πραγματικοί μισθοί μειώθηκαν κατά -3%, ποσοστό υπετριπλάσιο από τον εθνικό μέσο όρο (-1,1%).
