Εγκρίθηκε σήμερα από το Διοικητικό Συμβούλιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) τη ετήσια έκθεση ESM για το 2024 στην οποία αναλύονται μεταξύ άλλων η πορεία της ευρωπαϊκής οικονομίας το 2024, αλλά και οι σημαντικές προκλήσεις με τις οποίες είναι αντιμέτωπες οι οικονομίες της ΕΕ: «Οι γεωπολιτικές εντάσεις παρέμειναν, ιδίως με τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία και τις εντεινόμενες συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή».
«Αυτό έχει επηρεάσει αρνητικά τις οικονομικές σχέσεις σε παγκόσμια κλίμακα. Οι οικονομικές πολιτικές που υιοθέτησε η νέα κυβέρνηση στις Ηνωμένες Πολιτείες (ΗΠΑ) έχουν επιδεινώσει περαιτέρω τους κινδύνους διαταραχής του διεθνούς εμπορίου και των διασυνοριακών ροών κεφαλαίων, αυξάνοντας την αβεβαιότητα», αναφέρει οι ESM.
Τονίζει ότι η ζώνη του ευρώ έχει επιδείξει ανθεκτικότητα, αλλά με την Ευρώπη να κινδυνεύει να βιώσει διαρθρωτικά χαμηλή ανάπτυξη, η διατήρηση αυτής της ανθεκτικότητας θα εξαρτηθεί από πολιτικές που θα τονώσουν μια νέα οικονομική δυναμική.
Μετά από μια ισχυρή ανάκαμψη μετά την πανδημία, η ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ μειώθηκε σταδιακά, παραμένοντας κάτω από το 1% το 2023 και το 2024. Δεδομένου του αντίκτυπου των δασμών και της αβεβαιότητας που δημιουργούν, η ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ αναμένεται να παραμείνει μέτρια το 2025.
Θετικά σχόλια για την Ελλάδα
Ειδικότερα για την Ελλάδα, ο ESM υπογραμμίζει ότι η οικονομία της Ελλάδας σημείωσε ευνοϊκή απόδοση σε ένα δύσκολο εξωτερικό περιβάλλον. Η ανάπτυξη ήταν σταθερή, η ανεργία και το δημόσιο χρέος μειώθηκαν περαιτέρω και το πρωτογενές ισοζύγιο πέτυχε σημαντικό πλεόνασμα.
Το spread του κρατικού χρέους της Ελλάδας μειώθηκε στο χαμηλότερο επίπεδό του από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση και όλοι οι μεγάλοι οίκοι αξιολόγησης απέδωσαν στην Ελλάδα αξιολόγηση επενδυτικής βαθμίδας.
«Ωστόσο, ο πληθωρισμός παρέμεινε πάνω από το 2% και το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε μέτρια. Η ανανέωση της δυναμικής των μεταρρυθμίσεων είναι κρίσιμη για την υπέρβαση των μακροχρόνιων εμποδίων στην ανάπτυξη.
Η οικονομική δραστηριότητα της Ελλάδας αυξήθηκε κατά 2,3% το 2024, σημαντικά πάνω από τον μέσο όρο της ζώνης του ευρώ, επωφελούμενη από την αύξηση της απασχόλησης, την αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής, τις υψηλότερες επενδύσεις και τον ισχυρό τουρισμό», τονίζει ο ευρωπαϊκός μηχανισμός.
Το Ταμείο Ανάκαμψης
Στην έκθεση τονίζεται ότι η οικονομική στήριξη από το Ταμείο Ανάκαμψης έπαιξε επίσης θετικό ρόλο. Ο πληθωρισμός μειώθηκε, αλλά ο επίμονος πληθωρισμός των υπηρεσιών τον διατήρησε σχετικά υψηλό στο 3,0%.
Το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε κάτω από το 10% το δεύτερο εξάμηνο του έτους για πρώτη φορά μετά από περισσότερο από μια δεκαετία και η συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό συνέχισε να
αυξάνεται. Ωστόσο, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών παραμένει σημαντικά πάνω από το προ πανδημίας επίπεδό του και επιδεινώθηκε ελαφρώς το 2024 στο 6,4% του ΑΕΠ.
Το 2024, το πρωτογενές ισοζύγιο αυξήθηκε κατά 2,8 ποσοστιαίες μονάδες στο 4,8% του ΑΕΠ. Τα φορολογικά έσοδα σημείωσαν άλλη μια χρονιά ισχυρής ανάπτυξης, υποστηριζόμενη από περαιτέρω βελτιώσεις στη φορολογική συμμόρφωση και ευνοϊκές μακροοικονομικές συνθήκες. Οι δαπάνες συγκρατήθηκαν από τη σταδιακή κατάργηση ορισμένων προγραμμάτων μεταβίβασης που θεσπίστηκαν κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης. Ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ μειώθηκε σχεδόν διψήφια για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά.
Μείωση των spreads
Ο ESM υπογραμμίζει ότι ταspreads των κρατικών ομολόγων της Ελλάδας μειώθηκαν στο χαμηλότερο επίπεδό τους από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση πριν από 15 χρόνια και όλοι οι οίκοι αξιολόγησης έχουν πλέον αποδώσει επενδυτική βαθμίδα στα κρατικά ομόλογα της Ελλάδας.
Χάρη σε αυτές τις εξελίξεις, η Ελλάδα μπόρεσε να αποπληρώσει πρόωρα σχεδόν 8 δισεκατομμύρια ευρώ στην Ελληνική Δανειακή Διευκόλυνση (που συνάφθηκε κατά τη διάρκεια των προγραμμάτων προσαρμογής), διατηρώντας παράλληλα το ταμειακό της απόθεμα σε άνετα επίπεδα. Η Ελλάδα έφτασε σε ένα ακόμη σημαντικό ορόσημο μεταρρύθμισης όταν η Ελληνική Εταιρεία Περιουσίας και Συμμετοχών απορρόφησε το Ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
«Το Ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, που ιδρύθηκε το 2010 για την ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού συστήματος, ολοκλήρωσε ουσιαστικά τη στρατηγική του για την εκποίηση των συμμετοχών του στις περισσότερες συστημικές τράπεζες στην Ελλάδα. Αυτή η συγχώνευση με απορρόφηση θα ενισχύσει την Ελληνική Εταιρεία Περιουσίας και Συμμετοχών, μια εταιρεία συμμετοχών που διαχειρίζεται ελληνικά κρατική επιχειρησιακή ικανότητα όπου ο ESM από κοινού με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει καθεστώς παρατηρητή, βελτιστοποιώντας τους πόρους του και επιτρέποντάς του να διαχειρίζεται τα κρατικά περιουσιακά στοιχεία πιο αποτελεσματικά», αναφέρει ο ESM.
Ο ESM για την πορεία των ελληνικών τραπεζών
Και τονίζει ότι οι ελληνικές τράπεζες σημείωσαν καλή απόδοση το 2024. Η κερδοφορία, αν και υψηλή, υποχώρησε από τα επίπεδα ρεκόρ του 2023 καθώς τα επιτόκια άρχισαν να μειώνονται. Η κεφαλαιοποίηση παρέμεινε σταθερή, οι πιστώσεις του ιδιωτικού τομέα ανέκαμψαν κατά 10%, κυρίως χάρη στις πιστώσεις προς μη χρηματοπιστωτικές εταιρείες, και ο καθαρός δανεισμός στεγαστικών δανείων συρρικνώθηκε.
Μετά την έγκριση του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού, οι ελληνικές τράπεζες κατέβαλαν μερίσματα για πρώτη φορά μετά από 16 χρόνια. Παράλληλα, οι ελληνικές τράπεζες ανακοίνωσαν εθελοντικά σχέδια για την απόσβεση των αναβαλλόμενων φορολογικών τους πιστώσεων περίπου επτά χρόνια νωρίτερα από το χρονοδιάγραμμα, σε μια προσπάθεια βελτίωσης της ποιότητας του κεφαλαίου τους.
Οι συνολικοί δείκτες μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPL) των τραπεζών μειώθηκαν περαιτέρω (3,4% το τρίτο τρίμηνο του 2024, σε σύγκριση με 5,0% το τέταρτο τρίμηνο του 2023), αλλά ένα μεγάλο απόθεμα παλαιών NPL εκτός των ισολογισμών των τραπεζών δεν έχει ακόμη αναδιαρθρωθεί (74,7 δισεκατομμύρια ευρώ που κατέχονταν από φορείς διαχείρισης πιστώσεων στο τέταρτο τρίμηνο του 2024, ποσό που αντιπροσώπευε το 31,4% του ΑΕΠ),9,10 υπογραμμίζοντας την ανάγκη για αποτελεσματική εφαρμογή του νέου πλαισίου αφερεγγυότητας, που σχετίζεται κυρίως με το υψηλό ποσοστό ανεπιτυχών πλειστηριασμών (περίπου 75%).11
Οι προοπτικές
Οι μακροοικονομικές προοπτικές της Ελλάδας για το 2025 παραμένουν ευνοϊκές, με την ανάπτυξη να προβλέπεται στο 2,3%. Ο πληθωρισμός αναμένεται να μειωθεί προς τον στόχο του 2% της ΕΚΤ. Η Ελλάδα διατηρεί την ικανότητα να αποπληρώσει όλες τις υποχρεώσεις της προς τον ESM/EFSF τους επόμενους 12 μήνες. Η ταμειακή θέση αναμένεται να παραμείνει άνετη και ο ESM αξιολογεί χαμηλούς κινδύνους δυσχερειών της αγοράς βραχυπρόθεσμα.
Υποστηριζόμενη από τους τρέχοντες ούριους ανέμους, η Ελλάδα έχει την ευκαιρία να αντιμετωπίσει μακροχρόνια οικονομικά εμπόδια, τα οποία, εάν δεν αντιμετωπιστούν, θέτουν σε κίνδυνο τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του χρέους.
Προτεραιότητα είναι η γεφύρωση του ακόμη μεγάλου χάσματος στην παραγωγικότητα σε σχέση με την υπόλοιπη ζώνη του ευρώ. Η αύξηση των επενδύσεων στο πλαίσιο του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας θα πρέπει να διοχετεύσει πόρους σε παραγωγικούς τομείς της οικονομίας ικανούς να δημιουργήσουν νέες και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας. Η δημοσιονομική σύνεση θα παραμείνει πυλώνας των πολιτικών προτεραιοτήτων των αρχών.
Πηγή: ot.gr
