Η έναρξη της συστηματικής δραστηριότητας του EuroNCAP τον
Φεβρουάριο του 1997 άλλαξε ολοκληρωτικά την πορεία της οδικής
ασφάλειας στην Ευρώπη. Τότε, το Euro NCAP -ένα εθελοντικό σύστημα
αξιολόγησης ασφάλειας οχημάτων- δημοσίευσε την πρώτη του
αναφορά σχετικά με δοκιμές πρόσκρουσης. Αυτή περιείχε επτά
μοντέλα παραγωγής, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονταν τα Fiat
Punto, Ford Fiesta, Nissan Micra, Renault Clio, Rover 100, Opel
Corsa και Volkswagen Golf. Σε ένα report που δημοσιεύθηκε το 2017
για τα 20 χρόνια του EuroNCAP, πάνω από 1.800 νέα
αυτοκίνητα έχουν βαθμολογηθεί και πάνω από 600
αξιολογήσεις είχαν ήδη τότε δημοσιευτεί από τον οργανσιμό.
Έχει βοηθήσει να σωθούν περισσότερες από 78.000 ζωές στην Ευρώπη
και ενθάρρυνε τους κατασκευαστές να παράγουν ασφαλέστερα
αυτοκίνητα.
Σήμερα ο οργανισμός υποστηρίζεται από 14 μέλη και οργανώσεις
αυτοκινήτων, όπως και καταναλωτών, σε πολλές χώρες της ΕΕ. Τα μέλη
αυτού δημοσιεύουν αναφορές ασφαλείας για νέα αυτοκίνητα και
απονέμουν «αστέρια» με βάση την απόδοση των
οχημάτων σε μια ποικιλία δοκιμών σύγκρουσης, ενώ πλέον
τεράστια βαρύτητα δίνεται και στα συστήματα ενεργητικής ασφάλειας
αναλύοντας με ποσοστά το βαθμό επιτυχίας τους. Το τελικό αποτέλεσμα
καθορίζεται από μια σειρά δοκιμασιών των οχημάτων, που σχεδιάστηκαν
και πραγματοποιούνται από το Euro NCAP. Αυτές οι δοκιμές
αντιπροσωπεύουν, με απλοποιημένο τρόπο, πραγματικά σενάρια
ατυχημάτων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε τραυματισμό ή
θάνατο επιβατών του αυτοκινήτου ή άλλων χρηστών του δρόμου. Αν και
μια βαθμολογία ασφαλείας δεν μπορεί να αποτυπώσει πλήρως την
πολυπλοκότητα του πραγματικού κόσμου, οι βελτιώσεις των οχημάτων
και η τεχνολογία που εξελίχθηκαν τα τελευταία χρόνια με την
εφαρμογή υψηλών προτύπων ασφάλειας, έχει αποδειχθεί ότι
προσφέρουν πραγματικό όφελος στους καταναλωτές αλλά και στην
κοινωνία γενικότερα. Πριν από το Euro NCAP, οι αγοραστές
αυτοκινήτων είχαν ελάχιστες πληροφορίες για την ασφάλεια που
παρείχαν τα μοντέλα της αγοράς. Η Μ. Βρετανία για παράδειγμα εκείνη
την εποχή απαιτούσε μόνο μια δοκιμή μετωπικής σύγκρουσης με 48 km/h
(30 mph).
Το σύστημα αξιολόγησης του
Euro NCAP
Το σύστημα αξιολόγησης ασφάλειας πέντε αστέρων εξελίσσεται
συνεχώς, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την ποσοστιαία βαθμολόγηση
των μοντέλων σε τέσσερις συγκεκριμένους τομείς, στοιχείο που
προστέθηκε στη διαδικασία από το 2009. Αυτό σημαίνει ότι οι
δοκιμές ενημερώνονται τακτικά, με νέες δοκιμασίες να
εμφανίζονται στο σύστημα αξιολόγησης, διαμορφώνοντας εν τέλει το
αριθμό των αστεριών που αποκομίζει κάθε μοντέλο. Για αυτόν ακριβώς
το λόγο, για τη σωστή ερμηνεία του αποτελέσματος του αυτοκινήτου
έχει ζωτική σημασία το έτος της δοκιμασίας. Η πιο πρόσφατη
βαθμολογία είναι πάντα η πιο σχετική και η σύγκριση των
αποτελεσμάτων για διαφορετικά έτη είναι έγκυρη μόνο εάν οι
ενημερώσεις στο σύστημα αξιολόγησης ήταν μικρές. Για παράδειγμα
η άνθηση των συστημάτων ενεργητικής ασφάλειας με
λειτουργίες όπως η έκτακτη αποφυγή σύγκρουσης ή οι τεχνολογίες
υποβοήθησης του οδηγού, έχουν αλλάξει σημαντικά την έννοια των
αστεριών.
Εξαιτίας αυτής της εξέλιξης, οι αξιολογήσεις των αυτοκινήτων
λήγουν όταν η ημερομηνία σφραγίδας τους (δηλαδή το έτος που
βαθμολογήθηκε το αυτοκίνητο, που αναγράφεται στη βαθμολογία)
είναι άνω των έξι ετών. Μια ληγμένη βαθμολογία δεν
σημαίνει ότι το αυτοκίνητο έχει αλλάξει. Απλά το σύστημα
αξιολόγησης έχει προχωρήσει τόσο πολύ από τότε που βαθμολογήθηκε το
αυτοκίνητο, με αποτέλεσμα η αξιολόγηση του να διαφέρει σε μεγάλο
βαθμό συγκριτικά με αυτή μοντέλων που δοκιμάστηκαν πιο πρόσφατα.
Κατά τη διάρκεια των έξι περίπου ετών έως τη λήξη της αξιολόγησης,
το Euro NCAP πραγματοποιεί ελέγχους για να
διασφαλίσει ότι παραμένει έγκυρο για αυτοκίνητα που πωλούνται αυτήν
τη στιγμή. Οι κατασκευαστές καλούνται κάθε χρόνο να επιβεβαιώνουν
ότι το αυτοκίνητο διαθέτει τον ίδιο εξοπλισμό ασφαλείας με
την ημερομηνία αξιολόγησης και ότι δεν έχουν γίνει άλλες
αλλαγές που ενδέχεται να επηρεάσουν την εγκυρότητα της βαθμολογίας.
Επιπλέον, όταν ένα αυτοκίνητο αναβαθμίζεται (facelift), κάτι που
συνήθως συμβαίνει περίπου στα μέσα του κύκλου ζωής του, οι
κατασκευαστές πρέπει να υποβάλλουν λεπτομέρειες για τις αλλαγές που
έγιναν και την επιρροή που μπορεί να έχουν στην απόδοση
ασφάλειας. Συχνά παρέχονται εσωτερικά δεδομένα για να αποδειχθεί
ότι οι αλλαγές έχουν μικρή μόνο επίδραση στον τομέα της
ασφάλειας.
Οι βαθμολογίες του Euro
NCAP και τι σημαίνουν
H βαθμολόγηση των οχημάτων χωρίζεται σε τέσσερις ενότητες από
τις οποίες προκύπτει το τελικό αποτέλεσμα που καθορίζει πόσα
αστέρια θα απονεμηθούν στο εκάστοτε μοντέλο. Οι τέσσερις κατηγορίες
είναι οι παρακάτω:
- Προστασία ενήλικων
επιβατών – Η προστασία των ενήλικων
επιβατών υπολογίζεται από τις δοκιμές σύγκρουσης στο εμπρός, πλαϊνό
και πίσω μέρος του αυτοκινήτου, καθώς και από την ευκολία διάσωσης
και απεγκλωβισμού. - Προστασία παιδιών – Η ασφάλεια των
ανήλικων καθορίζεται από τις δυνατότητες των συστημάτων συγκράτησης
για παιδιά και τις προδιαγραφές που έχει ένα αυτοκίνητο για παιδικά
καθίσματα. - Προστασία πεζών – Χτυπήματα στο κεφάλι καθώς
και τα κάτω και άνω τμήματα των ποδιών ελέγχονται για να
προσδιοριστεί η ασφάλεια των πεζών. Επίσης δοκιμάζεται η
αποτελεσματικότητα του αυτόματου φρεναρίσματος έκτακτης ανάγκης σε
πεζούς και ποδηλάτες. - Συστήματα ασφαλείας – Αυτή η κατηγορία αφορά
το επίπεδο ασφάλειας και αποτελεσματικότητας που προσφέρουν
τεχνολογίες όπως το αυτόματο φρενάρισμα έκτακτης ανάγκης, η
υποβοήθηση ταχύτητας ή λωρίδας κυκλοφορίας και η παρακολούθηση
επιβατών.
Σε αυτούς τους τέσσερις τομείς, οι οποίοι προστέθηκαν στη σειρά
δοκιμασιών και αξιολόγησης για πρώτη φορά το 2009, η βαθμολόγηση
δεν γίνεται με αστέρια, αλλά ποσοστιαία με άριστα το
100%. Πρέπει να σημειωθεί πως μία πολύ καλή επίδοση σε μία
από τις παραπάνω δοκιμασίες, δεν μπορεί να ισορροπήσει μία κακή σε
κάποια άλλη. Για παράδειγμα, ένα μέτριο αποτέλεσμα στην προστασία
ανηλίκων μπορεί να μειώσει σημαντικά την τελική βαθμολόγηση.
Η ακριβής μεθοδολογία που χρησιμοποιεί το
Euro NCAP στην τελική αξιολόγηση
αποτελεί μυστικό, αλλά σύμφωνα με τους ίδιους εξελίσσεται συνεχώς.
Αυτός ο τρόπος βαθμολόγησης σε βαθμίδες επιτρέπει στους αγοραστές
να έχουν μια πιο λεπτομερή εικόνα της ασφάλειας που προσφέρει ένα
όχημα, πέραν των κλασικών αστεριών. Παρακάτω, μπορείτε να δείτε πως
μεταφράζονται τα 5 αστέρια.
- 5 αστέρια: Κορυφαία επίδοση προστασία σε
περίπτωση σύγκρουσης, ενώ ταυτόχρονα παρέχει ένα πλήρες πακέτο,
καλά ρυθμισμένων συστημάτων ενεργητικής ασφάλειας. - 4 αστέρια: Πολύ καλή επίδοση όσον αφορά την
προστασία σε περίπτωση σύγκρουσης, αλλά θα μπορούσε να υπάρχουν
περισσότερες τεχνολογίες ενεργητικής ασφάλειας. - 3 αστέρια: Απόδοση άνω του μέσου όρου από
πλευράς προστασίας αλλά ελλιπείς εξοπλισμός ενεργητικής ασφάλειας
σε ορισμένες εκδόσεις. - 2 αστέρια: Σεβαστή απόδοση στον τομέα της
προστασίας αλλά μεγάλη έλλειψη συστημάτων ενεργητικής
ασφάλειας. - 1 αστέρι: Υποτυπώδης προστασία σε περίπτωση
σύγκρουσης και ελάχιστα έως ανύπαρκτα συστήματα ασφαλείας. - 0 αστέρια: Το αυτοκίνητο ικανοποιεί τις
τυπικές προδιαγραφές για να πωλείται νόμιμα αλλά του λείπουν
σημαντικές, σύγχρονες τεχνολογίες ασφαλείας.
