Εδώ και μήνες ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ απαιτεί από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ να μειώσει τα επιτόκια, εξαπολύοντας στα τακτά διαστήματα προσωπικές επιθέσεις κατά του Τζερόμ Πάουελ, με σκληρούς χαρακτηρισμούς όπως «ο κ. Πολύ Αργά» και «ανόητος». Ωστόσο, οι αξιωματούχοι της Fed, κι ο ίδιος ο Πάουελ αντιστέκονται στις πιέσεις, περιμένοντας πρώτα να δουν πώς οι σαρωτικές αλλαγές πολιτικής της κυβέρνησής του θα επηρεάσουν την οικονομία. Τώρα υπάρχει κι ένας ακόμα παράγοντας που θα μπορούσε να καθυστερήσει μια μείωση των επιτοκίων: η σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν.
Την Παρασκευή, το Ισραήλ χτύπησε τις πυρηνικές και στρατιωτικές εγκαταστάσεις του Ιράν σε μια άνευ προηγουμένου επίθεση που εκτόξευσε τις παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου . Επενδυτές και αναλυτές εκφράζουν ανησυχίες ότι μια κλιμακούμενη σύγκρουση θα μπορούσε να αυξήσει τον πληθωρισμό σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών. Και αυτό θα μπορούσε να παρατείνει της στάση αναμονής στην Fed.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, η συνεδρίαση της επόμενης Τετάρτης είναι ιδιαίτερα κρίσιμη, δεδομένης και τη γεωπολιτικής συγκυρίας.
«Εάν αυτή η κατάσταση επιδεινωθεί περαιτέρω και οι τιμές του πετρελαίου παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα, αυτό θα προσθέσει απλώς στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ήδη η Fed, με την πιθανότητα οι δασμοί να αυξήσουν τον πληθωρισμό», δήλωσε στο CNN ο Robert Sockin, ανώτερος παγκόσμιος οικονομολόγος της Citigroup. «Οι αξιωματούχοι της Fed έχουν τονίσει ότι δεν βιάζονται να μειώσουν τα επιτόκια επειδή δεν γνωρίζουν πώς ακριβώς θα επηρεάσουν οι δασμοί την οικονομία, αλλά αν υπάρχουν ακόμη περισσότεροι ανοδικοί κίνδυνοι για τον πληθωρισμό, πιθανότατα εξετάζουμε μια μείωση των επιτοκίων μόνο στο τέλος του έτους», πρόσθεσε.
Αβεβαιότητα και παλινωδίες
Οι αλλαγές πολιτικής του Τραμπ σε όλα, από το εμπόριο μέχρι τη μετανάστευση, θα μπορούσαν να αυξήσουν την ανεργία και να εκτοξεύσουν τις τιμές. Και οι φρενήρεις αντιπαραθέσεις του σχετικά με τους δασμούς έχουν καταστήσει περίπλοκο για τους αναλυτές να εκτιμήσουν με βεβαιότητα πώς θα μπορούσε να είναι η οικονομία στο μέλλον.
Οι υπεύθυνοι καθορισμού επιτοκίων της Fed έχουν ήδη δηλώσει ότι θέλουν να δουν πώς θα εξελιχθούν οι αλλαγές του Τραμπ στην οικονομία. Και όπως τονίζουν αναλυτές στο CNN, αυτό έχει ακόμα περισσότερο νόημα με την κλιμακούμενη ένταση στη Μέση Ανατολή.
«Η νομισματική πολιτική δεν είναι κατάλληλη για την αντιμετώπιση γεωπολιτικών σοκ, αλλά όλα αυτά σημαίνουν ότι η Fed θα είναι ακόμη πιο επιφυλακτική», δήλωσε ο John Velis, μακροοικονομικός στρατηγικός αναλυτής για την Αμερική στην BNY Mellon. Η Fed, προς το παρόν, έχει χρόνο να περιμένει πριν μειώσει ξανά τα επιτόκια για έναν βασικό λόγο: την ανθεκτικότητα της αγοράς εργασίας των ΗΠΑ.
Το «μαξιλαράκι ασφαλείας»
Τον Μάιο, οι εργοδότες πρόσθεσαν 139.000 θέσεις εργασίας, αριθμός που ήταν καλύτερος από τον αναμενόμενο , καθώς το ποσοστό ανεργίας παρέμεινε σταθερό στο χαμηλό 4,2%, σύμφωνα με το Υπουργείο Εργασίας. Οι αιτήσεις για επιδόματα ανεργίας για πρώτη φορά παραμένουν σχετικά χαμηλές και οι θέσεις εργασίας αυξήθηκαν απροσδόκητα στα τέλη Απριλίου, σύμφωνα με κυβερνητικά στοιχεία.
Με άλλα λόγια, οι Αμερικανοί εξακολουθούν να έχουν δουλειές — και η Fed έχει την πολυτέλεια να περιμένει.
Αντ’ αυτού, η Fed θα μπορούσε να μειώσει τα επιτόκια εάν δει την οικονομία να καταρρέει, ακόμη και αν οι τιμές του πετρελαίου εξακολουθούν να είναι υψηλές – αυτό που οι επενδυτές αποκαλούν μείωση επιτοκίων «κακών ειδήσεων».
«Θα δούμε για πόσο καιρό θα παραμείνουν υψηλές οι τιμές του πετρελαίου, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση του πληθωρισμού σε επίπεδο ονομαστικών τιμών εάν η σύγκρουση επεκταθεί σε όλη τη Μέση Ανατολή», δήλωσε σε συνέντευξή του στο CNN ο Jay Bryson, επικεφαλής οικονομολόγος της Wells Fargo.
Οι επιθέσεις από τον Τραμπ
Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επανέλαβε την Πέμπτη -πριν από την επίθεση του Ισραήλ στο Ιράν- ότι δεν σκοπεύει να απολύσει τον πρόεδρο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, Τζερόμ Πάουελ, λίγες ημέρες αφότου δήλωσε ότι θα επιλέξει «σύντομα» τον υποψήφιο για την ηγεσία της κεντρικής τράπεζας.
«Οι ψευδείς ειδήσεις λένε, “Ω, αν τον απολύατε, θα ήταν τόσο άσχημα, θα ήταν τόσο άσχημα”. Δεν ξέρω γιατί θα ήταν τόσο άσχημα, αλλά δεν πρόκειται να τον απολύσω», δήλωσε ο Τραμπ σε εκδήλωση στον Λευκό Οίκο την Πέμπτη.
Ο Τραμπ επανέλαβε τα παράπονά του ότι η Fed δεν έχει κινηθεί αρκετά γρήγορα για να μειώσει τα επιτόκια, καθώς εμφανίστηκαν περισσότερα στοιχεία για την υποχώρηση του πληθωρισμού. Η θητεία του Πάουελ ως προέδρου λήγει τον Μάιο του 2026.
«Τον αποκαλούμε “Πολύ Αργά”, σωστά;» είπε ο Τραμπ, προσθέτοντας ότι ήταν απογοητευμένος που τα τρέχοντα αυξημένα επιτόκια αύξαναν το κόστος δανεισμού της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. Ο πρόεδρος είπε ότι η Fed θα μπορούσε πάντα να αυξήσει τα επιτόκια εάν ο πληθωρισμός επέστρεφε. «Ας υποθέσουμε ότι υπήρχε πληθωρισμός. Σε ένα χρόνο από τώρα, αυξήστε τα επιτόκιά σας. Δεν με πειράζει, αυξήστε τα επιτόκιά σας. Είμαι υπέρ. Εγώ θα σας τηλεφωνήσω», είπε ο Τραμπ. «Θα είναι πολύ αργά και για αυτό».
Το Ανώτατο Δικαστήριο τον περασμένο μήνα προστάτευσε την Fed από την πίεση του Τραμπ να απολύσει κορυφαίους αξιωματούχους σε ανεξάρτητες υπηρεσίες, αποκαλώντας την κεντρική τράπεζα μια «μοναδικά δομημένη, σχεδόν ιδιωτική οντότητα».
Η απόφαση παρείχε κάποια σαφήνεια σχετικά με την ασφάλεια της εργασίας του Πάουελ, αφού ο Τραμπ έστειλε αντικρουόμενα μηνύματα σχετικά με το αν θα προσπαθούσε να απομακρύνει τον επικεφαλής της Fed πριν από τη λήξη της θητείας του. Ο Τραμπ δήλωσε τον Απρίλιο ότι δεν είχε καμία πρόθεση να απολύσει τον Πάουελ.
«Ηλίθιος»
Ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ χαρακτήρισε τον πρόεδρο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας Τζερόμ Πάουελ «ηλίθιο» την Πέμπτη, ισχυριζόμενος ότι ότι η μείωση των επιτοκίων κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες θα εξοικονομούσε στις ΗΠΑ 600 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, «αλλά δεν μπορούμε να πείσουμε αυτόν τον τύπο να το κάνει».
«Θα ξοδεύουμε 600 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, 600 δισεκατομμύρια δολάρια εξαιτίας ενός ηλίθιου που κάθεται εδώ [και λέει] ”Δεν βλέπω αρκετό λόγο να μειώσω τα επιτόκια τώρα”», είπε ο Τραμπ.
Η προσβολή του Τραμπ ήρθε λίγες ώρες αφότου το Υπουργείο Εργασίας ανέφερε ότι οι τιμές παραγωγού στις ΗΠΑ αυξήθηκαν λιγότερο τον Μάιο από ό,τι ανέμεναν ορισμένοι οικονομολόγοι.
Αυτό και άλλες πρόσφατες οικονομικές αναγνώσεις έχουν καθησυχάσει ορισμένους φόβους για μια ξαφνική αύξηση του πληθωρισμού που προκαλείται από τους δασμούς – και έχουν κινητοποιήσει τον Τραμπ και τους συμμάχους του να αυξήσουν την πίεση στην Fed.
Η τελευταία επίθεση του Τραμπ στον Πάουελ ήταν η τρίτη φορά μέσα σε δύο ημέρες που ένα μέλος της διοίκησής του στοχοποιεί τον επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας.
Ο υπουργός Εμπορίου Χάουαρντ Λάτνικ δήλωσε την Τετάρτη το βράδυ: «Είναι απίστευτο πόσα θα εξοικονομούσαμε αν [ο Πάουελ] έκανε τη δουλειά του και μείωνε τα επιτόκια».
«Η οικονομία είναι έτοιμη γι′ αυτό. Είναι εύκολο. Ο πληθωρισμός είναι χαμηλός», δήλωσε ο Λάτνικ στο Fox News. «Έλα τώρα. Πρέπει να κάνει σύντομα τη δουλειά του».
Νωρίτερα την Τετάρτη, ο αντιπρόεδρος Τζ. Ντ. Βανς έγραψε σε μια ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης : «Η άρνηση της Fed να μειώσει τα επιτόκια είναι νομισματική κακή πρακτική».
Πηγή: ΟΤ
