Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν μίλησε στο γερμανικό Zeit, δεχόμενη μόλις 8 ερωτήσεις, σε πολλές από τις οποίες απλά όφειλε να αναφέρει τη θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στα επίμαχα ζητήματα. Όμως το πολιτικό και οικονομικό πλαίσιο αποδεικνύεται τόσο πολύπλοκο που δεν υπάρχουν εύκολες απαντήσεις.
Η επικεφαλής της Κομισιόν μίλησε για δεύτερη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ, η οποία έφερε «ιστορικές αλλαγές», το τέλος της Δύσης όπως την γνωρίζαμε, την σχέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τις ΗΠΑ και την πολιτική προβλεψιμότητας και κανόνων που διέπουν την ευρωπαϊκή λογική.
Ερωτώμενη για τους δασμούς και τον πόλεμο στην Ουκρανία, δηλαδή τα ζητήματα τα οποία χειρίζεται ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αποκρίθηκε πως αν την ρωτούσαν πριν από μερικά χρόνια αν μια τέτοια κατάσταση ήταν δυνατή, δεν θα το πίστευε ποτέ. Θεωρεί πως προτεραιότητα της ΕΕ είναι ο συντονισμός των 27 κρατών-μελών και να δώσει καθοδήγηση.
Συνέχισε λέγοντας πως πρέπει να έχει ή να αναπτύξει ένα σχέδιο για κάθε κρίση, ρεαλιστικά και πολύ γρήγορα, για να διατηρηθούν οι prosdok;iew των ευρωπαίων πολιτών, αλλά και των ξένων για την Ευρώπη.
Από την αρχή των καθηκόντων της, την περίμεναν κρίσεις
Απαντώντας θετικά σε σχετική ερώτηση ανέφερε πως ήταν στην εξουσία 90 ημέρες όταν ο ΠΟΥ κήρυξε το COVID-19 παγκόσμια πανδημία. Συνέχισε αναφέροντας πως πριν ορθοποδήσει η Ευρώπη ο Πούτιν επιτέθηκε στην Ουκρανία και ακολούθησε η χειρότερη ενεργειακή κρίση που αντιμετώπισε ποτέ η Ευρώπη, επειδή ο Πούτιν έκλεισε το φυσικό αέριο.
Η Ευρώπη είναι έτοιμη να διαδραματίσει έναν πολύ ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση αυτής της νέας παγκόσμιας τάξης πραγμάτων
«Και τώρα έχουμε μια διατλαντική κρίση. Οπότε ναι, υπήρξε η μία κρίση μετά την άλλη» συμπλήρωσε.
H δεύτερη θητεία φον ντερ Λάιεν και η δεύτερη θητεία Τραμπ
Η πρόεδρος της Κομισιόν απαρίθμησε τις αλλαγές που ζει η ΕΕ, τις οποίες χαρακτήρισε «ιστορικές». «Η ΕΕ αναπτύχθηκε κυρίως με το βλέμμα προς τα μέσα», είπε, «δημιουργήσαμε ανοιχτά εσωτερικά σύνορα, ενιαία αγορά, ενιαίο νόμισμα και ελεύθερη κυκλοφορία. Ανέφερε πως οι ευρωπαίοι υπέθεσαν ότι «η οικονομική και η πολιτική ελευθερία θα συνέκλιναν και ότι αυτό θα ένωνε τους ανθρώπους».
Μίλησε για την πτώση του Τείχους του Βερολίνου και «το τέλος της ιστορίας». Παρατήρησε πως «τώρα η ιστορία επέστρεψε, το ίδιο και η γεωπολιτική». Παρατήρησε πως η παγκόσμια τάξη μετατρέπεται σε παγκόσμια αταξία, που «πυροδοτείται από τον αγώνα ισχύος μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ», αλλά «και από τις ιμπεριαλιστικές φιλοδοξίες του Πούτιν».
Μίλησε για την Ευρωπαϊκή Ένωση της εξωστρέφειας που θα είναι έτοιμη να βγει στον «κόσμο και να διαδραματίσει έναν πολύ ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση αυτής της νέας παγκόσμιας τάξης πραγμάτων που έρχεται».
Η επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία και η εγκατάλειψη από τις ΗΠΑ
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν διαπιστώνει πως «η Ευρώπη έχει ξυπνήσει τελείως». Έθεσε ως κύριες προτεραιότητες την οικοδόμηση της ευρωπαϊκής αμυντικής ικανότητας και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς. Διαβεβαίωσε πως υπάρχει ισχυρή πολιτική δυναμική και προθυμία εντός της ΕΕ για αλλαγή στεκόμενη στα 800 δις ευρώ για στρατιωτικές ικανότητες.
η Ευρώπη πάντα διαχειριζόταν τις κρίσεις ως ομάδα
Χαρακτήρισε πως η ετοιμότητα και των 27 κρατών μελών να ενισχύσουν την κοινή αμυντική βιομηχανία θα ήταν αδιανόητη χωρίς τις εξελίξεις των τελευταίων εβδομάδων και μηνών και πως το ίδιο ισχύει και για την οικονομία. Θεωρεί πως το ευρωπαϊκό όνειρο της σταθερότητας είναι ένα παγκόσμιο όνειρο κατανοητό από όλους.
Η Ευρώπη πρέπει να διαδραματίσει ισχυρό ρόλο στη νέα τάξη πραγμάτων
Δεν αποδέχθηκε τον ρόλο της ηγέτιδας του ελεύθερου κόσμου, λέγοντας αυτό που έπρεπε να πει με «ταπεινοφροσύνη», αναφέροντας πως «είναι ζωτικής σημασίας η Ευρώπη να διαδραματίσει ισχυρό ρόλο στη διαμόρφωση της νέας παγκόσμιας τάξης πραγμάτων που σιγά-σιγά αναδύεται».
Η πρόεδρος της Κομισιόν απαρίθμησε τα γεγονότα της τελευταίας δεκαετίας: την τραπεζική κρίση, την μεταναστευτική κρίση, το Brexit, την πανδημία, την ενεργειακή κρίση και τον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, ισχυριζόμενη πως «η Ευρώπη βγήκε μεγαλύτερη και ισχυρότερη από κάθε κρίση» και πως στις« μεγάλες κρίσεις, η Ευρώπη σίγουρα δίνει κάποιες μεγάλες απαντήσεις».
Τονίζοντας πως «η Ευρώπη πάντα διαχειριζόταν τις κρίσεις ως ομάδα».
Η Δύση όπως την ξέραμε δεν υπάρχει πλέον
Απαντώντας στο ερώτημα αν η ΕΕ είναι η μόνη που υπερασπίζεται τις δυτικές αξίες, ανέφερε με ειλικρίνεια ότι «η Δύση όπως την ξέραμε δεν υπάρχει πλέον». Αναγνώρισε εννοιολογικά την «πολυπολικότητα» αναφέροντας πως «τα δίκτυα φιλίας μας εκτείνονται σε όλο τον κόσμο, όπως μπορείτε να δείτε στη συζήτηση για τους δασμούς».
Κατονόμασε ως «θετική παρενέργεια» το γεγονός πως έχει «αμέτρητες συνομιλίες με αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων» που «θέλουν να συνεργαστούν μαζί μας για τη νέα τάξη πραγμάτων». Όπως είναι από την Ισλανδία έως τη Νέα Ζηλανδία, από τον Καναδά έως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, όπως και για την Ινδία, τη Μαλαισία, την Ινδονησία, τις Φιλιππίνες, την Ταϊλάνδη, το Μεξικό και τη Νότια Αμερική.
Ανέφερε πως όλοι προσεγγίζουν την Ευρώπη ως εταίρο και όχι μόνο για οικονομικούς δεσμούς. Αναφέρει πως μέρος της προσέγγισης αφορά την «καθιέρωση κοινών κανόνων και για την προβλεψιμότητα» λέγοντας πως αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό της Ευρώπης μαζί με την αξιοπιστία, που «αρχίζει και πάλι να θεωρείται κάτι πολύ πολύτιμο».
Το τέλος της Δύσης σημαίνει και το τέλος των σχέσεων ΕΕ – ΗΠΑ;
Η ίδια δήλωσε «μεγάλη φίλη των ΗΠΑ και πεπεισμένη ατλαντίστρια». Δήλωσε πίστη στη «φιλία μεταξύ Αμερικανών και Ευρωπαίων». Αλλά έδωσε την οπτική μιας νέας πραγματικότητας όπου «πολλά άλλα κράτη επιδιώκουν να έρθουν πιο κοντά μας».
Ανέφερε πως το «13% του παγκόσμιου εμπορίου γίνεται με τις Ηνωμένες Πολιτείες» αλλά στον αντίποδα πως αυτό συνεπάγεται ότι «το 87% του παγκόσμιου εμπορίου γίνεται με άλλες χώρες. Και όλες θέλουν προβλεψιμότητα και αξιόπιστους κανόνες».
Είπε πως το γεγονός πως θεωρούν την Ευρώπη αξιόπιστη πρέπει να αποτελέσει αφορμή ώστε η ΕΕ να ανοίξει νέες αγορές για τις εταιρείες και να δημιουργήσει« όσο το δυνατόν στενότερες σχέσεις» με πολλές χώρες που τα συμφέροντα ευθυγραμμίζονται με της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Είναι χαρακτηριστικό πως η πρόεδρος της Κομισιόν δεν αναφέρθηκε ονομαστικά στον πρόεδρο των ΗΠΑ σε καμία στιγμή της συνέντευξης, ούτε αναφέρθηκε στους δασμούς ή τις πολιτικές Τραμπ. Αντίθετα στάθηκε στα προτερήματα της Ευρώπης, προσπαθώντας να τα «πουλήσει». Στάθηκε στην «προβλεψιμότητα», τους «κανόνες» και την «αξιοπιστία» της ΕΕ για να πει αυτά που δεν ήθελε να πει επί λέξει.
