Το πρόγραμμα Κινούμαι Ηλεκτρικά, τόσο στον πρώτο του κύκλο, όσο
και στον δεύτερο, έδωσε τεράστια ώθηση στις πωλήσεις
ηλεκτρικών οχημάτων, με την επίδραση στις πωλήσεις
αυτοκινήτων να είναι ακόμα μεγαλύτερη. Μέσω του Κινούμαι Ηλεκτρικά
2 η ελληνική κυβέρνηση έδωσε τη μεγαλύτερη επιδότηση για
αγορά ηλεκτρικών αυτοκινήτων που υπάρχει σε όλη την
Ευρώπη, καθώς το ποσό έφτανε τις 8.000 ευρώ (για ειδικές
κατηγορίες όπως νέοι κάτω τω 29, τρίτεκνοι-πολύτεκνοι, ΑμΕΑ,
κάτοικοι νησιών κ.λπ. η επιδότηση ήταν ακόμα μεγαλύτερη).
Η τόσο μεγάλη επιδότηση έκανε τις τιμές των ηλεκτρικών
αυτοκινήτων να μειώνονται σημαντικά. Με αυτόν τον τρόπο, τα
ηλεκτρικά αυτοκίνητα έφταναν να κοστίζουν περίπου όσο οι θερμικοί
ανταγωνιστές τους, αν όχι και φτηνότερα, κάποιες
φορές.
Το Κινούμαι Ηλεκτρικά 2
δεν δέχεται νέες αιτήσεις
Αυτή τη στιγμή, όλα τα παραπάνω έχουν πάψει να ισχύουν, καθώς
το Κινούμαι Ηλεκτρικά 2 έχει σταματήσει να δέχεται
αιτήσεις για όλες τις κατηγορίες. Τα μόνα ηλεκτρικά
οχήματα για τα οποία μπορεί κάποιος να κάνει αίτηση ακόμα, είναι τα
ηλεκτρικά ποδήλατα. Αν πρόκειται για αυτοκίνητα,
δίκυκλα, τρίκυκλα και microcars, η αγορά του οχήματος γίνεται με
την τιμή που αναγράφεται στον τιμοκατάλογο της εκάστοτε εταιρείας
και ο αγοραστής πληρώνει όλο το ποσό, χωρίς να έχει τη δυνατότητα
να ζητήσει κάποια χρήματα από το κράτος.
Το πρόβλημα προέκυψε από την τεράστια επιτυχία του
προγράμματος, η οποία οδήγησε σε ταχύτατη εξάντληση των πόρων
του, πόροι οι οποίοι έδειχναν υπερεπαρκείς στην αρχή. Όταν
ξεκίνησε το Κινούμαι Ηλεκτρικά 2, το διαθέσιμο budget για όλα τα
οχήματα έφτανε τα 50 εκατομμύρια ευρώ, ενώ στην πορεία προστέθηκαν
ακόμα 15 εκατομμύρια ευρώ. Θεωρητικά η καταληκτική ημερομηνία για
τη λήξη του προγράμματος είναι στις 31 Δεκεμβρίου του 2023, όμως η
πραγματικότητα είναι ότι σήμερα, κανένας δεν μπορεί να
κάνει αίτηση.
Ποιοι θα πάρουν χρήματα
και ποιοι κινδυνεύουν να μην πάρουν;
Φυσικά, όσοι έχουν υπαχθεί ήδη στο πρόγραμμα δεν
κινδυνεύουν, αφού τα χρήματα που δικαιούνται είναι
δεσμευμένα στο όνομά τους. Το πρόβλημα υπάρχει για εκείνους που
έχουν κάνει αίτηση αλλά δεν έχουν πάρει ακόμα
υπαγωγή, καθώς και όσους αγόρασαν ηλεκτρικό αυτοκίνητο
υπολογίζοντας στην επιδότηση, χωρίς να έχουν κάνει από πριν τη
σχετική διαδικασία. Το πρόγραμμα δίνει τη δυνατότητα ο υποψήφιος
αγοραστής να κάνει την αρχική αίτηση καταθέτοντας έγγραφη προσφορά
από την αντιπροσωπεία. Στη συνέχεια ενημερώνεται ότι έχει γίνει
έγκριση και έχουν δεσμευτεί τα χρήματα του δικαιούται, ώστε να
προχωρήσει στην παραγγελία του αυτοκινήτου. Ωστόσο, δεδομένου ότι
μέχρι πρότινος το πρόγραμμα δούλευε κανονικά, πολλοί
θεώρησαν δεδομένο ότι θα πάρουν την επιδότηση, οπότε έχουν
κάνει την παραγγελία, χωρίς να έχουν πάρει την έγκριση πρώτα.
Από πού έρχονται τα
χρήματα του Κινούμαι Ηλεκτρικά 2;
Τα χρήματα που διατέθηκαν για το Κινούμαι Ηλεκτρικά 2,
προέρχονται από τα δικαιώματα ρύπων που πληρώνουν στο
Υπουργείο Περιβάλλοντος εταιρείες που εκπέμπουν μεγάλη ποσότητα
ρυπαντών, όπως βιομηχανίες και εταιρείες παραγωγής
ενέργειας. Αυτό δημιουργεί ένα επιπρόσθετο πρόβλημα, το οποίο θα
αναλύσουμε παρακάτω.
Πότε ξεκίνησαν τα
προβλήματα για το Κινούμαι Ηλεκτρικά 2;
Αμέσως μετά, το σύστημα σταμάτησε να δέχεται αιτήσεις
για νομικά πρόσωπα για αρκετές μέρες. Σε εκείνη τη φάση το
υπουργείο δήλωσε ότι το πρόβλημα ήταν τεχνικής φύσης και υποσχέθηκε
ότι οι αιτήσεις για νομικά πρόσωπα θα άνοιγαν ξανά, όπως και έγινε,
τελικά.
Παρά την θετική εξέλιξη σε αυτό το ζήτημα, τελικά από
την Τρίτη 26 Σεπτεμβρίου, το πρόγραμμα δεν αφήνει κανέναν να
προχωρήσει σε κατάθεση αίτησης. Όπως αναφέρει το σχετικό
μήνυμα στην πλατφόρμα, η αιτία είναι ότι τελείωσαν τα χρήματα.
Σημαντικό πρόβλημα αποτελεί το ότι οι πόροι προέρχονται από
χρήματα του υπουργείο Περιβάλλοντος, όμως η διάθεσή τους γίνεται
από το υπουργείο Μεταφορών. Αυτό σημαίνει ότι αν η κυβέρνηση θέλει
να συνεχίσει να τρέχει το Κινούμαι Ηλεκτρικά 2, θα πρέπει να βρει
πόρους από κάποιον άλλο κωδικό του Μεταφορών ή να τους μεταφέρει
από το Περιβάλλοντος, κίνηση η οποία είναι ιδιαίτερα δύσκολη. Θα
μπορούσε π.χ. να εκδοθεί Υπουργική Απόφαση για να μεταφερθούν ποσά
από τα ποδήλατα προς τα υπόλοιπα οχήματα, όμως αυτό θα ήταν άδικο
για τα ποδήλατα, ενώ και το διαθέσιμο ποσό είναι μικρό, οπότε δεν
είναι επαρκής λύση.
Επιπλέον, οι καταστροφές στη Θεσσαλία σε συνδυασμό με
τις πυρκαγιές του καλοκαιριού, έφεραν τεράστια έξοδα στον κρατικό
προϋπολογισμό, τα οποία δεν μπορούσαν να προβλεφθούν. Γι’
αυτό το λόγο, φαίνεται ότι η κυβέρνηση κόβει δαπάνες από όπου
μπορεί, ώστε να διαθέσει πόρους πρωτίστως στη Θεσσαλία, αλλά και
στις περιοχές που υπέφεραν από πυρκαγιές το καλοκαίρι.
Υπάρχει ελπίδα να ανοίξει
ξανά το πρόγραμμα επιδότησης;
Σίγουρα η κυβέρνηση δεν θέλει να κοπεί το Κινούμαι Ηλεκτρικά 2
τόσο απότομα και μάλιστα γι’ αυτόν τον λόγο. Αυτό που
ξέρουμε είναι ότι υπάρχει πρόθεση να μπουν χρήματα και
να αρχίσει και πάλι να δέχεται αιτήσεις, όμως οι τεχνικές
δυσκολίες με την αλλαγή υπουργείου και οι φυσικές καταστροφές που
έπληξαν την Ελλάδα, θέτουν μεγάλα εμπόδια σε μία τέτοια κίνηση. Αν
και το κλίμα δείχνει δυσοίωνο αυτή τη στιγμή, υπάρχει μία
μικρή χαραμάδα ελπίδας για όσους θέλουν να αγοράσουν ηλεκτρικό
αυτοκίνητο ή άλλου είδους όχημα και να πάρουν επιδότηση.
Όσο εξετάζονται οι αιτήσεις που έχουν ήδη κατατεθεί, σίγουρα
υπάρχει ένα ποσοστό που θα απορριφθεί. Αυτό σημαίνει ότι το ποσό
που είχε δεσμευθεί για τη συγκεκριμένη αίτηση είναι ξανά διαθέσιμο.
Έτσι, αν κάποιος προσπαθήσει πολλές φορές και έχει την τύχη με το
μέρος του, έχει μια μικρή πιθανότητα να καταφέρει να πάρει την
επιδότηση, εκμεταλλευόμενος την παραπάνω περίπτωση.
Θα δούμε νέο πρόγραμμα
Κινούμαι Ηλεκτρικά 3;
Μία πιθανή λύση θα μπορούσε να είναι η δημιουργία ενός νέου
προγράμματος, το οποίο ίσως να ονομαζόταν Κινούμαι Ηλεκτρικά 3. Με
αυτόν τον τρόπο θα λυνόταν το τεχνικό πρόβλημα με την επιδότηση,
καθώς οι πόροι θα προέρχονταν εξαρχής από το υπουργείο Μεταφορών.
Η κυβέρνηση έχει δηλώσει ξεκάθαρα τη στήριξή της στην
ηλεκτροκίνηση, ενώ και στο Εθνικό Σχέδιο
Ηλεκτροκίνησης που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση το
καλοκαίρι, υπήρχε σχετική πρόβλεψη. Με αυτά τα
δεδομένα μπορούμε να περιμένουμε να συνεχιστούν οι επιδοτήσεις στα
ηλεκτρικά αυτοκίνητα και τα υπόλοιπα ηλεκτρικά οχήματα, όμως
εκτίμηση του γράφοντος είναι ότι το ποσό πλέον θα είναι μικρότερο
και ότι δεν πρόκειται να δούμε νέο πρόγραμμα πριν από το τέλος της
άνοιξης ή ακόμα και το καλοκαίρι.
Θα σταματήσουν κάποτε
οριστικά οι επιδοτήσεις ηλεκτρικών;
Η ωρίμανση της αγοράς, η ύπαρξη πολύ καλύτερων υποδομών και η
στροφή των ίδιων των αυτοκινητοβιομηχανιών στην οριστική κατάργηση
των κινητήρων με υγρά καύσιμα, σημαίνει ότι σταδιακά οι αγοραστές
θα πηγαίνουν αυτόματα σε ηλεκτρικό αυτοκίνητο. Έτσι, δεν θα
υπάρχει η ανάγκη παροχής κινήτρων, αφού τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα (με
μπαταρία σε πρώτη φάση και ίσως με υδρογόνο κάποια στιγμή στο
μέλλον) θα γίνουν αρχικά η πολυπληθέστερη και σταδιακά η μόνη
επιλογή. Πιο απλά, αν οι εταιρείες προσφέρουν μόνο
ηλεκτρικά, ο αγοραστής θα πάρει αναγκαστικά ηλεκτρικό, οπότε δεν
υπάρχει κανένας λόγος το κράτος να δαπανήσει χρήματα για να τα
κάνει πιο ελκυστικά.
Μέχρι τότε, περιμένουμε τις αποφάσεις της πολιτικής ηγεσίας οι
οποίες θα καθορίσουν αν οι τελευταίες εξελίξεις θα είναι αυτές που
θα ρίξουν την αυλαία στο Κινούμαι Ηλεκτρικά 2 ή θα βρεθεί ο
τρόπος να συνεχιστεί η οικονομική στήριξη εκείνων που
επιλέγουν να κινούνται με οχήματα μηδενικών ρύπων.
