Με τα νοικοκυριά να βρίσκονται εγκλωβισμένα στη μέγγενη της ακρίβειας πολλές χώρες μειώνουν τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης και τον ΦΠΑ για να συγκρατήσουν τις τιμές. Η Ελλάδα ακολουθεί διαφορετική οικονομική τακτική ποντάροντας στην «αυτορρύθμιση» της αγοράς. Χωρίς γενναίες παρεμβάσεις το ταμείο είναι συν με τα συνολικά φορολογικά έσοδα να εμφανίζονται αυξημένα το 2022 στο 41% από 39,4% το 2021.
Τα στοιχεία της έκθεσης του ΟΟΣΑ (Revenue Statistics 2023) είναι αποκαλυπτικά.
Η Ελλάδα διατηρώντας τον ΕΦΚ αμετάβλητο, παρά τις αυξήσεις στο ενεργειακό κόστος μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, βρίσκεται στην τέταρτη θέση με τη μεγαλύτερη αύξηση φορο-εσόδων μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ. Μετά την Κορέα (+2,2%), τη Νορβηγία (+1,9%), τη Χιλή (+1,7%) ακολουθεί η χώρα μας με +1,6%.
Τα έσοδα από τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης μειώθηκαν σε 34 από τις 36 χώρες του ΟΟΣΑ
Η μεγάλη εικόνα δείχνει πως το 2022, στην πλειονότητα των χωρών του ΟΟΣΑ, παρατηρήθηκε μείωση στο λόγο των φορολογικών εσόδων προς το ΑΕΠ και ο μέσος όρος μειώθηκε κατά 0,15 ποσοστιαίες μονάδες στο 34,0%. Στο μεταξύ, τα έσοδα από το φόρο εισοδήματος εταιρειών (CIT) αυξήθηκαν ως ποσοστό του ΑΕΠ σε πάνω από τρεις στις τέσσερις χώρες του ΟΟΣΑ το 2022 λόγω των υψηλότερων κερδών (ιδίως στους τομείς της ενέργειας και της γεωργίας) και τα έσοδα από τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης μειώθηκαν σε 34 από τις 36 χώρες του ΟΟΣΑ (σε όσες υπάρχουν προκαταρκτικά στοιχεία για το 2022) καθώς οι απότομες αυξήσεις στις παγκόσμιες τιμές της ενέργειας οδήγησαν σε μείωση της ζήτησης και ώθησαν πολλές χώρες να μειώσουν τους φόρους στην ενέργεια.
Αναλυτικότερα, τα φορολογικά έσοδα ως ποσοστό στο ΑΕΠ μειώθηκαν σε 21 χώρες του ΟΟΣΑ, αυξήθηκαν σε 14 και έμειναν σταθερά σε μία. Κυμάνθηκαν από 16,9% στο Μεξικό έως 46,1% στη Γαλλία. Τα έσοδα από τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης μειώθηκαν σε 34 από τις 36 χώρες ως ποσοστό στο ΑΕΠ και σε 21 από αυτές μειώθηκαν και σε απόλυτα ποσά.
Μακροπρόθεσμα, 30 χώρες του ΟΟΣΑ ανέφεραν υψηλότερο λόγο φόρων προς το ΑΕΠ το 2022 από ό,τι το 2010, με τις μεγαλύτερες αυξήσεις να παρατηρούνται στην Κορέα και την Ελλάδα (9,6% και 8,7%, αντίστοιχα).
Έμμεση φορολογία
Η έκθεση φανερώνει επίσης πως η Ελλάδα έχει αναλογικά υψηλότερα έσοδα από την έμμεση φορολογία (λόγω των υψηλών συντελεστών ΦΠΑ και ΕΦΚ, και τις ασφαλιστικές εισφορές) ενώ τα έσοδά της από την άμεση φορολογία είναι αναλογικά χαμηλότερα. Το ποσοστό των εσόδων από ΦΠΑ στο σύνολο των φορολογικών εσόδων ανήλθε το 2021 στο 20,9% (λίγο υψηλότερα από το 20,7% στο σύνολο του ΟΟΣΑ) και στο 18,3% για τους άλλους φόρους στην κατανάλωση (από 11,2% στον ΟΟΣΑ).
Τα συνολικά φορολογικά έσοδα προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 62,9 δις. ευρώ
⇒ Να σημειώσουμε πως σύμφωνα με τον προϋπολογισμό του 2024 αναμένεται αύξηση των φορολογικών εσόδων κατά 1,576 δις. ευρώ σε σχέση με φέτος, χωρίς αύξηση των φόρων, αλλά με αύξηση των αμοιβών σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα και μεγέθυνση της οικονομίας. Τα συνολικά φορολογικά έσοδα προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 62,9 δις. ευρώ με τη μεγαλύτερη αύξηση να παρατηρείται στις εισπράξεις από ΦΠΑ (+1,147 δις. ευρώ) αλλά και στο φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων (+739 εκατ. ευρώ)
