Το Ταμείο Ανάκαμψης από το 2021 αποτελεί το βασικό μοχλό ενίσχυσης της ελληνικής οικονομίας, χρηματοδοτώντας υποδομές, ψηφιακά έργα και επενδυτικά σχέδια που υπό άλλες συνθήκες δύσκολα θα υλοποιούνταν. Σε μια περίοδο έντονης διεθνούς αβεβαιότητας, που συνοδεύτηκε με ισχυρές πληθωριστικές πιέσεις και γεωπολιτικές αναταράξεις, η συνεισφορά του ΤΑΑ στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας ήταν καθοριστική.
Μετά και την εκταμίευση της 6ης δόσης ύψους 2,1 δισ. ευρώ, το σύνολο των πόρων που έχει λάβει η Ελλάδα ανέρχονται πλέον στα 23,4 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί περίπου στο 65% του συνολικού προϋπολογισμού του «Ελλάδα 2.0».
Συνολικά απομένουν σχεδόν 13 δισ. ευρώ σε δάνεια και επιχορηγήσεις, για να απορροφηθούν έως το τέλος του 2026 ενώ τα τελευταία αιτήματα θα πρέπει να υποβληθούν μέχρι το τέλος Αυγούστου του επόμενου έτους. Η κυβέρνηση έχει ξεκινήσει έναν αγώνα δρόμου για να μη χαθούν ευρωπαϊκά κονδύλια με τις τράπεζες να βλέπουν ότι τα δάνεια του ΤΑΑ δύσκολα θα εξαντληθούν πλήρως.
Οι μηχανές του ΤΑΑ θα σβήσουν οριστικά το 2026. Από το 2027 η οικονομία θα χάσει τη σημαντικότερη επενδυτική της ένεση με την ανάπτυξη από 2,4% που προβλέπεται το 2026, να κατεβάζει σταδιακά ταχύτητα στο 1,7% το 2027, στο 1,6% το 2028 και στο 1,3% το 2029, όπως καταγράφεται στον πολυετή δημοσιονομικό προγραμματισμό 2026-2029.
Παράλληλα, με την ολοκλήρωση του ΤΑΑ, οι επενδύσεις μετά την εκρηκτική αύξηση 10,2% που προβλέπεται για το 2026, θα υποχωρήσουν στο 4,1% το 2027 για να πέσουν στη συνέχεια στα επίπεδα κοντά στο 1% το 2028 και το 2029 (0,9% το 2028 και 0,8% το 2029).
Η επιτυχία της οικονομίας τα επόμενα χρόνια θα κριθεί από την ικανότητά της να υποκαταστήσει τις επενδυτικές δαπάνες του ΤΑΑ και να κλείσει το επενδυτικό κενό σε σύγκριση με την ευρωζώνη. Σε ονομαστικούς όρους, οι επενδύσεις στην Ελλάδα προβλέπεται το 2026 να ανέλθουν σε ποσοστό 17,7% του ΑΕΠ με το μέσο όρο της ευρωζώνης να βρίσκεται στο 21%.
Πρόκειται για ένα άνευ προηγουμένου στοίχημα, που αποτυπώνεται και στο Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΑΠΔΕ) το οποίο αποτελεί τον βασικό μηχανισμό άσκησης της αναπτυξιακής πολιτικής της χώρας τα επόμενα χρόνια.
Για την περίοδο 2026-2029, οι διαθέσιμοι πόροι ώστε να επιτευχθούν οι αναπτυξιακοί στόχοι και ταυτόχρονα να ικανοποιηθούν δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί τα προηγούμενα έτη, ανέρχονται συνολικά σε 49,12 δισ. ευρώ. Στο ποσό αυτό περιλαμβάνονται τα 7,19 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης τα οποία όμως θα πρέπει να απορροφηθούν μέσα στο 2026, από 4,9 δισ. ευρώ που απορροφούνται το 2025 και 3,4 δισ. ευρώ που απορροφήθηκαν το 2024.
Το εθνικό σκέλος του ΑΠΔΕ εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί σε 3,6 δισ. ευρώ το 2027, σε 3,9 δισ. ευρώ το 2028 και σε 4 δισ. ευρώ το 2029.
Ιδιωτικές επενδύσεις
Ορισμένες από τις παρεμβάσεις που αποβλέπουν στην ενίσχυση των ιδιωτικών επενδύσεων και αναμένεται να υλοποιηθούν από το 2026 είναι οι εξής:
Νέα δράση του Προγράμματος Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης για την ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων για νέες αλλά και για υφιστάμενες πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις σε περιοχές Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και Δήμοι Μεγαλόπολης, Τρίπολης, Γορτυνίας και Οιχαλίας).
Δράση 200 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2021 – 2027, για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στους τομείς της μεταποίησης και των υπηρεσιών.
Στοχευμένη δράση 50 εκατ. ευρώ για κλάδους με υστέρηση στο εμπορικό ισοζύγιο.
Δράση 70 εκατ. ευρώ για την ενίσχυση της αυτοαπασχόλησης πτυχιούχων που ενδιαφέρονται να αναπτύξουν νέα επιχειρηματική δραστηριότητα.
Χρηματοδότηση δράσης για τις επιχειρήσεις που θα επενδύσουν στην ανάπτυξη ή/και στην παραγωγή στους τομείς των ψηφιακών τεχνολογιών, της βιοτεχνολογίας και των καθαρών και αποδοτικών ως προς τη χρήση των πόρων τεχνολογιών, με προϋπολογισμό 50 εκατ. ευρώ (ευρωπαϊκή πρωτοβουλία STEP).
Αύξηση κατά 300 εκατ. ευρώ του εγγυοδοτικού προγράμματος InvestEU, στο πλαίσιο του ΤΑΑ, για τη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και με στόχο να κινητοποιηθούν δάνεια ύψους 3,6 δισ. ευρώ, τα οποία θα στηρίξουν τουλάχιστον 25.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις σε όλη τη χώρα.
Επέκταση της χρηματοδότησης του ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ μέσω της Ευρωπαϊκής Αναπτυξιακής Τράπεζας με επιπλέον πόρους 780 εκατ. ευρώ, για επιχειρηματικά δάνεια μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Θεσμοθέτηση νέων ταμείων το 2026, όπως το Ταμείο Αγροτικής Επιχειρηματικότητας (έως 170 εκατ. ευρώ), το Ταμείο Εγγυοδοσίας DeLFI Plus (έως 500 εκατ. ευρώ) και το Patent Fund (41,4 εκατ. ευρώ) για τη στήριξη της κατοχύρωσης ευρεσιτεχνιών.
Υπερεκπτώσεις επενδυτικών δαπανών με στόχο την ενίσχυση των ιδιωτικών επενδύσεων σε νευραλγικούς τομείς της βιομηχανίας. Προς αυτή την κατεύθυνση, οι δαπάνες σε στρατηγικούς τομείς, όπως η άμυνα και η κατασκευή οχημάτων καθώς και αεροσκαφών και των εξαρτημάτων αυτών, θα εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων προσαυξημένες κατά 100%. Το μέτρο αφορά σε επενδύσεις της περιόδου 2026 – 2028, με το συνολικό ύψος της φορολογικής έκπτωσης να ανέρχεται στο ποσό των 150 εκατ. ευρώ.
Premium έκδοση ΤΑ ΝΕΑ
