Σούπερ μάρκετ που επιτρέπουν την αγορά μόνο μιας ντουζίνας αυγών ανά οικογένεια. Αλυσίδες εστιατορίων που αυξάνουν τις τιμές των πιάτων τους κατά 50 σεντς για κάθε αυγό που χρησιμοποιείται ως συστατικό. Και τιμές που σε ορισμένα σούπερ μάρκετ ξεπερνούν τα 9 δολάρια ανά ντουζίνα. Η γρίπη των πτηνών αποδεκατίζει τις φάρμες ωοπαραγωγών ορνίθων στις ΗΠΑ, με αποτέλεσμα μια ιστορική έλλειψη που έχει εκτοξεύσει την τιμή ενός από τα πιο καταναλώσιμα τρόφιμα της αγοράς. Αυτή η κρίση μπορεί να έχει συμβάλει στην ήττα του Δημοκρατικού Κόμματος στις τελευταίες εκλογές και να έχει γίνει ένας μικρός πονοκέφαλος για τον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος υποσχέθηκε να μειώσει την τιμή τους.
Η κρίση ξεκίνησε ουσιαστικά στις 8 Φεβρουαρίου 2022, όταν εντοπίστηκαν τα πρώτα κρούσματα στη χώρα. Αρχικά, το πρόβλημα φαινόταν διαχειρίσιμο. Όμως το περασμένο φθινόπωρο, ο αριθμός των μολυσμένων πτηνών εκτινάχθηκε: από 7 εκατομμύρια νέες μολύνσεις τον Νοέμβριο, έφτασε τα 18 εκατομμύρια τον Δεκέμβριο και τα 23 εκατομμύρια τον Ιανουάριο. Μόνο χθες, εντοπίστηκαν πάνω από 250.000 νέα κρούσματα σε φάρμες σε όλη τη χώρα μέσα σε μία ημέρα. Ο ιός φαίνεται να έχει φτάσει σε εκθετική φάση ανάπτυξης, και οι συνέπειες γίνονται αισθητές με την τεράστια απώλεια ορνίθων κάθε εβδομάδα.
Δεν είναι λύση η εισαγωγή αυγών
Σύμφωνα με το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ, η χώρα διαθέτει συνολικά 387 εκατομμύρια ωοπαραγωγές όρνιθες, επομένως το ποσοστό των πληγέντων πτηνών το τελευταίο τρίμηνο αγγίζει το 15%. Το αποτέλεσμα ήταν η κατακόρυφη πτώση της παραγωγής αυγών, γεγονός που έγινε αισθητό στις αγορές: τον Οκτώβριο, η ντουζίνα αυγών κόστιζε 2 δολάρια στη χονδρική αγορά. Στα τέλη Ιανουαρίου, η τιμή εκτοξεύθηκε στα 7,09 δολάρια, μια αύξηση 254%. Τα περισσότερα σούπερ μάρκετ τα πωλούν κάτω από αυτήν την τιμή, απορροφώντας τις απώλειες, αλλά ακόμα και έτσι η τιμή τους κυμαίνεται γύρω στα 5 δολάρια ανά ντουζίνα, με τις εκτιμήσεις να δείχνουν αύξηση 25% μέσα στη χρονιά.
Η λύση θα μπορούσε να είναι η εισαγωγή αυγών, αλλά εδώ προκύπτει ένα πρόβλημα. Οι κανονισμοί ασφαλείας τροφίμων των ΗΠΑ για τα αυγά διαφέρουν σημαντικά από αυτούς του υπόλοιπου κόσμου: για παράδειγμα, εκεί πλένουν τα τσόφλια με πίεση νερού, γεγονός που τα καθιστά ευάλωτα σε βακτήρια, οπότε απαιτείται η συνεχής ψύξη τους. Στην Ευρώπη, η συντήρηση γίνεται με διαφορετικό τρόπο, με αποτέλεσμα οι ΗΠΑ να απαιτούν πιστοποίηση από το Υπουργείο Γεωργίας για όλες τις ξένες μονάδες παραγωγής που θέλουν να εξάγουν αυγά στην Αμερική. Ωστόσο, όσες μονάδες το κάνουν, χάνουν την άδεια να πωλούν στην ΕΕ και σε άλλες χώρες. Το αποτέλεσμα είναι ότι ελάχιστα εργοστάσια εκτός Καναδά και Μεξικού συμμορφώνονται με αυτούς τους όρους, αφήνοντας τις ΗΠΑ πρακτικά χωρίς χώρες από τις οποίες να μπορούν να εισάγουν αυγά.
Γιατί, λοιπόν, να μην εισάγουν αυγά από τον Καναδά και το Μεξικό; Το πρόβλημα είναι ότι και οι δύο χώρες ακολουθούν τις ίδιες ρυθμίσεις με τις ΗΠΑ και μοιράζονται μια κοινή «δεξαμενή» αυγών. Και επειδή η παραγωγή τους είναι μικρότερη, το αποτέλεσμα είναι ακόμη χειρότερο: οι προμηθευτές των ΗΠΑ καταλήγουν να τροφοδοτούν και τους δύο γείτονές τους, μειώνοντας ακόμα περισσότερο την προσφορά για όλες τις χώρες. Σε αυτή την περίπτωση, ένας εμπορικός πόλεμος θα μπορούσε να ευνοήσει τις ΗΠΑ, καθώς όσο λιγότερο εξάγουν σε Καναδά και Μεξικό, τόσο περισσότερα αυγά θα μένουν για κατανάλωση στην εγχώρια αγορά – εις βάρος, βέβαια, των γειτονικών χωρών. Ωστόσο, δεν φαίνεται να υπάρχουν ενδείξεις ότι οι δασμοί αυτοί θα εφαρμοστούν.
Έλλειψη στα σούπερ μάρκετ
Το γεγονός ότι τα περισσότερα καταστήματα χάνουν χρήματα πουλώντας αυγά έχει οδηγήσει ορισμένα σούπερ μάρκετ να επιβάλλουν περιορισμούς στην ποσότητα που μπορούν να αγοράσουν οι καταναλωτές: κάθε μέρα διατίθεται ένας συγκεκριμένος αριθμός, και αν εξαντληθούν, απλώς εξαντλήθηκαν. Τα εστιατόρια, από την άλλη, αναγκάζονται να αγοράζουν αυγά σε τιμές χονδρικής, χωρίς εκπτώσεις, με αποτέλεσμα γνωστές αλυσίδες, όπως η The Waffle House, να αυξάνουν τις τιμές όλων των πιάτων που περιέχουν αυγά κατά 50 σεντς ανά αυγό. Αυτή η απόφαση έχει προκαλέσει αναστάτωση σε μια χώρα που ήδη υποφέρει από υψηλό πληθωρισμό.
Το πρόβλημα είναι ότι τα αυγά είναι ένα βασικό προϊόν που καταναλώνουν σχεδόν όλοι καθημερινά, και τέτοιου είδους ενέργειες αποτυπώνονται έντονα στη συνείδηση των πολιτών. Ίσως κανείς να μη θυμάται πόσο ακριβώς αυξήθηκε η τιμή του απορρυπαντικού, αλλά σίγουρα θα θυμάται ότι το σούπερ μάρκετ έβαλε πινακίδα που απαγορεύει την αγορά δύο ντουζίνων αυγών.
Αυτή η κρίση, μάλιστα, έγινε προεκλογικό ζήτημα στις τελευταίες εκλογές. Ο Τραμπ χρησιμοποίησε την αύξηση της τιμής των αυγών ως παράδειγμα του πληθωρισμού των τελευταίων ετών. Δεσμεύτηκε να τη μειώσει εάν επιστρέψει στον Λευκό Οίκο. Οι «ψηφοφόροι που ανησυχούν για την τιμή των αυγών» έγιναν meme στα μέσα ενημέρωσης και στα κοινωνικά δίκτυα, αναφερόμενα σε όσους δήλωναν ότι θα ψήφιζαν τον Τραμπ λόγω της ακρίβειας.
Ωστόσο, από τη νίκη του Ρεπουμπλικανού, η αντιπολίτευση έχει χρησιμοποιήσει το θέμα της τιμής των αυγών για να αποδείξει ότι δεν μπορεί να τη μειώσει, παρά τις υποσχέσεις του.
Ο Τραμπ έχει επιμείνει ότι η λύση για τη μείωση του κόστους ζωής είναι να πιέσει τον ΟΠΕΚ να μειώσει την τιμή του πετρελαίου. Αν όμως το πρόβλημα είναι ένας ιός, η τιμή της βενζίνης δεν μπορεί να κάνει απολύτως τίποτα για να το λύσει.
