Η οικονομία των ΗΠΑ βρέθηκε στο χείλος της ύφεσης το 2ο23, αλλά και το 2ο24, ωστόσο κατάφερε να διαψεύσει τις Κασσάνδρες και να αποφύγει τον κίνδυνο. Τώρα, βρίσκεται μπροστά από ένα ακόμα δύσκολο καλοκαίρι. Όπως αποκάλυψαν τα στοιχεία της περασμένης Παρασκευής, η αύξηση των θέσεων εργασίας παρέμεινε σταθερή τον Μάιο, με την οικονομία να προσθέτει 139.000 θέσεις εργασίας. Το ποσοστό ανεργίας παρέμεινε σε ένα στενό εύρος, μεταξύ 4% και 4,2%, κατά το τελευταίο έτος.
Ωστόσο, κάτω από αυτή την επιφάνεια (και τα οριακά καλύτερα από τα αναμενόμενα στοιχεία) υπάρχουν ρωγμές, που απειλούν το αμερικανικό οικοδόμημα. Οι επιχειρήσεις προειδοποιούν ότι οι συνεχώς μεταβαλλόμενες εμπορικές πολιτικές του Ντόναλντ Τραμπ παρεμβαίνουν στην ικανότητά τους να σχεδιάζουν για το μέλλον, οδηγώντας σε πάγωμα προσλήψεων και επενδύσεων.
Η πολιτική αβεβαιότητα έχει εκδηλωθεί στο πλαίσιο μιας οικονομίας με βραδύτερη αύξηση της απασχόλησης και μια επιβράδυνση στην αγορά κατοικίας. Και σε σύγκριση με πέρυσι, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ είναι πιο απρόθυμη να μειώσει τα επιτόκια, επειδή οι αξιωματούχοι ανησυχούν για νέους κινδύνους πληθωρισμού.
Στα χέρια του καταναλωτή
Όπως επισημαίνει η Wall Street Journal, φιλοξενώντας απόψεις ανθρώπων της αγοράς και αναλυτών το αν η οικονομία θα λυγίσει ξανά, αντί να καταρρεύσει, εξαρτάται από το πώς ο Αμερικανός καταναλωτής θα διαχειριστεί την τελευταία καμπύλη – αυτή τη φορά από την επιθυμία του Προέδρου Τραμπ να αναδιατάξει τις εμπορικές σχέσεις της Αμερικής και να μειώσει την εξάρτηση από τα εισαγόμενα αγαθά. Για μήνες, ο πρόεδρος ανακοινώνει τη μία μεγάλη αύξηση των δασμών μετά την άλλη, εν συνεχεία, ακυρώνει ή αναβάλλει και πάλι από την αρχή…
«Το πού θα πάει αυτό εξαρτάται από το τι θα αποφασίσει να κάνει στη συνέχεια ο Τραμπ και, ειλικρινά, ούτε ο ίδιος ο Τραμπ γνωρίζει τι θα κάνει στη συνέχεια», δήλωσε ο Κρίστοφερ Θόρνμπεργκ , ιδρυτικός εταίρος της Beacon Economics στο Λος Άντζελες. «Επομένως, είναι σχεδόν αδύνατο να δούμε πού οδεύει αυτό το πράγμα».
Οι οικονομολόγοι συμφωνούν σε μεγάλο βαθμό ότι για να διολισθήσει η αμερικανική οικονομία σε ύφεση, ο Αμερικανός καταναλωτής πρέπει να διστάσει.
«Όσο ο καταναλωτής τα πάει καλά, αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει τον κόσμο μας», δήλωσε ο Ρικ Κάμπο , διευθύνων σύμβουλος της Camden Property Trust, μιας εταιρείας ανάπτυξης με έδρα το Χιούστον, που έχει στην κατοχή της 58.000 διαμερίσματα.
Για πολλές εταιρείες, η αβεβαιότητα που προκλήθηκε από τις ξαφνικές και φαινομενικά αυθαίρετες ανακοινώσεις του Τραμπ για τους δασμούς έχει ανατρέψει τις προοπτικές για τις πωλήσεις
Οι περισσότεροι οικονομολόγοι πιστεύουν ότι οι προοπτικές ύφεσης είναι υψηλότερες από ό,τι ήταν στην αρχή του έτους, αλλά χαμηλότερες από ό,τι τον Απρίλιο και τις αρχές Μαΐου, όταν οι δασμοί στην Κίνα είχαν αυξηθεί κατά 145%.
Οι ΗΠΑ συμφώνησαν να μειώσουν την αύξηση των δασμών στο 30% τον περασμένο μήνα. Τα περισσότερα άλλα έθνη αντιμετωπίζουν αυξήσεις δασμών κατά 10%, με τους υψηλότερους συντελεστές σε δεκάδες χώρες να έχουν ανασταλεί μέχρι τις αρχές Ιουλίου.
Τρεις μεγάλοι κίνδυνοι διαφαίνονται
- Καταρχάς, η αγορά εργασίας των ΗΠΑ βρίσκεται σε μια ασταθή ισορροπία, όπου οι εταιρείες δεν προσλαμβάνουν, αλλά διστάζουν να απολύσουν εργαζόμενους που έσπευσαν να βρουν πριν από τρία ή τέσσερα χρόνια. Σαν μια μπάλα θαλάσσης που εκτοξεύεται προς τον ουρανό αφού κρατηθεί κάτω από το νερό, έτσι και η ανεργία μπορεί να εκτοξευθεί γρήγορα μόλις οι εταιρείες αποφασίσουν ότι η ζήτηση είναι πολύ χαμηλή για να διατηρήσουν αυτούς τους εργαζόμενους. «Ξεκινά με μια μεγάλη εταιρεία. Στη συνέχεια, οι ανταγωνιστές μπορεί να πουν: “Λοιπόν, ακούστε, πρέπει να κάνουμε το ίδιο”», δήλωσε ο Γκρέγκορι Ντάκο , επικεφαλής οικονομολόγος στην εταιρεία συμβούλων EY.
- Δεύτερον, οι καταναλωτές θα μπορούσαν επιτέλους να αντιδράσουν στην αύξηση του κόστους, αναγκάζοντας τις εταιρείες να σφίξουν το ζωνάρι τους. Τα ποσοστά καθυστέρησης των καταναλωτικών χρεών αυξάνονται εδώ και ένα χρόνο, γεγονός που ενισχύει τους φόβους ότι η επιδείνωση των οικονομικών για τους δανειολήπτες χαμηλού εισοδήματος θα μπορούσε να οδηγήσει σε πιο έντονη επιβράδυνση των καταναλωτικών δαπανών. Για την αγορά κατοικίας, η εαρινή περίοδος των εκπτώσεων ήταν μια ύφεση . Η αγορά των ΗΠΑ έχει πλέον σχεδόν 500.000 περισσότερους πωλητές από αγοραστές, σύμφωνα με την εταιρεία ακινήτων Redfin. Αυτό είναι το μεγαλύτερο χάσμα από τότε που ξεκίνησε η καταμέτρηση το 2013. Οι τιμές των κατοικιών θα μπορούσαν να μειωθούν κατά 1% φέτος, δήλωσε ο οικονομολόγος της Redfin, Τσεν Ζάο .
- Τρίτον, οι κραδασμοί στις χρηματοπιστωτικές αγορές ή οι απότομες αλλαγές στο κλίμα παραμένουν ένας μπαλαντέρ. Η Fed μείωσε τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια κατά 1 ποσοστιαία μονάδα πέρυσι, παρέχοντας ένα μέτρο ανακούφισης στους δανειολήπτες με πιστωτικές κάρτες ή τραπεζικά δάνεια με κυμαινόμενο επιτόκιο. Οι αξιωματούχοι σταμάτησαν τις μειώσεις επιτοκίων φέτος εν μέσω ανησυχιών ότι οι δασμοί ενδέχεται να δημιουργήσουν νέους κινδύνους για τον πληθωρισμό. Τα μακροπρόθεσμα επιτόκια δανεισμού, τα οποία δεν καθορίζονται από την Fed και επηρεάζουν πολλά κόστη δανεισμού, όπως τα στεγαστικά δάνεια, έχουν αυξηθεί καθώς οι επενδυτές σε όλο τον κόσμο δίνουν μεγαλύτερη προσοχή στο πώς οι κυβερνήσεις θα χρηματοδοτήσουν τα αυξανόμενα ελλείμματα τα επόμενα χρόνια. Οποιαδήποτε ξαφνική και διαρκής αύξηση του κόστους δανεισμού θα μπορούσε να επηρεάσει την χρηματιστηριακή αγορά, βλάπτοντας τα κέρδη των εταιρειών και καθιστώντας τις μετοχές λιγότερο ελκυστικές. Οι υψηλές τιμές των περιουσιακών στοιχείων έχουν στηρίξει τις επιχειρηματικές επενδύσεις και τις καταναλωτικές δαπάνες των ατόμων με υψηλό εισόδημα .
Ανατροπές και αβεβαιότητα
Για πολλές εταιρείες, η αβεβαιότητα που προκλήθηκε από τις ξαφνικές και φαινομενικά αυθαίρετες ανακοινώσεις του Τραμπ για τους δασμούς έχει ανατρέψει τις προοπτικές για τις πωλήσεις φέτος.
Αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου έχουν δηλώσει βέβαιοι ότι η προσέγγιση του προέδρου θα οδηγήσει σε καλύτερες εμπορικές σχέσεις. «Για να κάνουμε μια άλλη χώρα να επωμιστεί το βάρος των δασμών, πρέπει να έχουμε μια αξιόπιστη απειλή για να μετακινήσουμε τις αλυσίδες εφοδιασμού μας πέρα από τα σύνορα… Μπορεί να χρειαστεί λίγος χρόνος για να γίνει αυτή η απειλή αξιόπιστη», δήλωσε σε συνέντευξή του ο Στίβεν Μίραν, πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Συμβούλων του προέδρου.
Ο Μίραν δήλωσε ότι δεν μπορεί να κάνει μια πρόβλεψη για τον πληθωρισμό φέτος επειδή «περιμένουμε ακόμη να διευκρινιστούν πλήρως οι λεπτομέρειες της πολιτικής αυτή τη στιγμή». Είπε επίσης ότι οι επιχειρήσεις θα ωφεληθούν από ένα πακέτο φορολογικών ελαφρύνσεων που θα περάσει από το Κογκρέσο.
Οι δασμοί στον χάλυβα και το αλουμίνιο, τους οποίους ο Τραμπ αύξησε την περασμένη εβδομάδα στο 50% από 25% , θα μπορούσαν να ενισχύσουν τους εγχώριους παραγωγούς μετάλλων, ενώ παράλληλα θα μείωναν τα κέρδη των αυτοκινητοβιομηχανιών, των κατασκευαστών κουτιών και εταιρειών όπως η Titan Steel. Ο Χάτον, πρόεδρος της χαλυβουργικής εταιρείας, δήλωσε ότι οι πελάτες έχουν δείξει κατανόηση στην αποδοχή ορισμένων αυξήσεων τιμών, επειδή οι ανταγωνιστές του αναγκάστηκαν επίσης να αυξήσουν τις τιμές.
Η Fed αύξησε επιθετικά τα επιτόκια το 2022 και το 2023 για να καταπολεμήσει τον πληθωρισμό. Ωστόσο, η οικονομία των ΗΠΑ ήταν προστατευμένη επειδή πολλά νοικοκυριά και επιχειρήσεις είχαν ήδη αναχρηματοδοτηθεί με εξαιρετικά χαμηλά επιτόκια κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Αργότερα, η οικονομία επωφελήθηκε από μια απροσδόκητη άνοδο των κεφαλαιουχικών δαπανών για την τεχνητή νοημοσύνη.
Ένας ούριος άνεμος – οι πρόσφατες μειώσεις στις τιμές της ενέργειας – θα μπορούσε να βοηθήσει στην αντιστάθμιση ορισμένων από τις πληθωριστικές ωθήσεις από τους δασμούς.
Ενώ ο πρόεδρος συχνά λαμβάνει αδικαιολόγητα εύσημα για ό,τι πάει καλά ή λάθος στην οικονομία, αυτή η φορά θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση.
«Η οικονομία έχει μεγάλη δυναμική, και έτσι αν ο Τραμπ πραγματικά υποχωρήσει από τους δασμούς και απλώς ηρεμήσει, θα μπορούσατε να δείτε αυτή την επέκταση να συνεχίζεται για άλλα δύο, τρία χρόνια, ειλικρινά», δήλωσε ο Θόρνμπεργκ της Beacon Economics. «Από την άλλη πλευρά, αν συνεχίσει να ταράζει τα νερά, μπορείτε να την ανατινάξει μέχρι τις αρχές του επόμενου έτους».
Πηγή ΟΤ
