Οι γιγάντιες αποικίες πιγκουίνων της Ανταρκτικής φαίνεται πως επηρεάζουν τον καιρό και συγκεκριμένα τον σχηματισμό νεφών και το τοπικό κλίμα.
Τα αέρια που αναδύονται από τα βουνά κουτσουλιών συνδυάζονται με ουσίες της θαλασσινής αύρας και δημιουργούν σωματίδια πάνω στα οποία συμπυκνώνονται υδρατμοί. Ουσιαστικά, οι κουτσουλιές παράγουν νέα σύννεφα, διαπιστώνει μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Communications Earth & Environment».
Τον Ιανουάριο του 2023 οι ερευνητές ταξίδεψαν στον Σταθμό Μαράμπιο που διατηρεί η Αργεντινή στην Ανταρκτική Χερσόνησο. Κοντά στη βάση βρίσκεται μια αποικία πιγκουίνων της Αδελίας (Pygoscelis adeliae) με πληθυσμό περίπου 70.000 ατόμων.
Μετρήσεις στον αέρα έδειξαν ότι οι κουτσουλιές των πουλιών, γνωστές και ως γκουάνο, απελευθερώνουν μεγάλες ποσότητες αμμωνίας. Το αέριο παράγεται από τις αζωτούχες πρωτεΐνες των ψαριών και των ασπόνδυλων οργανισμών με τους οποίους τρέφονται οι πιγκουίνοι. Η υψηλή περιεκτικότητα σε άζωτο είναι εξάλλου ο λόγος που το γκουάνο θεωρείται εξαιρετικό λίπασμα.
Οταν ο άνεμος φυσούσε από την κατεύθυνση της αποικίας, όργανα που είχαν στηθεί σε απόσταση 8 χιλιομέτρων κατέγραφαν συγκεντρώσεις αμμωνίας που υπερέβαιναν κατά 1.000 φορές τα κανονικά επίπεδα.
Ακόμα και όταν οι πιγκουίνοι τέλειωσαν με την ανατροφή των μικρών και εγκατέλειψαν την αποικία τον Φεβρουάριο, οι συγκεντρώσεις ήταν 100 φορές πάνω από τα αναμενόμενα επίπεδα. Και την ώρα που οι συγκεντρώσεις έφταναν το μέγιστο, οι ερευνητές έβλεπαν να σχηματίζεται ομίχλη.
Η ομάδα εκτιμά ότι η αμμωνία και η διμεθυλαμίνη του γκουάνο αντιδρά με θειούχες ενώσεις που παράγονται από το φυτοπλαγκτό. Ως αποτέλεσμα, τα σωματίδια πάνω στα οποία συμπυκνώνονται οι υδρατμοί αυξάνονταν κατά 10.000 φορές.
Αν και το φαινόμενο είναι δύσκολο να επιβεβαιωθεί πέραν πάσης αμφιβολίας, τα ευρήματα βρίσκονται σε συμφωνία με προηγούμενη μελέτη του 2016 για τις κουτσουλιές που αφήνουν άλλα θαλασσοπούλια στην Αρκτική.
Σε γενικές γραμμές, η επίδραση των νεφών στις θερμοκρασίες της επιφάνειας ποικίλλει ανά περίπτωση. Από τη μία, τα σύννεφα ανακλούν την εισερχόμενη ηλιακή ακτινοβολία και δροσίζουν την επιφάνεια. Από την άλλη, ανακλούν τη θερμική ακτινοβολία της Γης πίσω στο έδαφος και το θερμαίνουν. Το τελικό αποτέλεσμα εξαρτάται από το μέγεθος των σταγονιδίων νερού και τη θέση των νεφών – πάνω από ξηρά, θάλασσα ή πάγο.
Στη μελέτη για την Αρκτική, οι προσομειώσεις έδειξαν ότι τα σύννεφα από το γκουάνο μειώνουν τις θερμοκρασίες και αντισταθμίζουν το ένα τρίτο της θέρμανσης λόγω των ανθρωπογενών εκπομπών άνθρακα.
Κάτι που σημαίνει ότι τα πουλιά είναι σύμμαχοι στη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής.
