«Πρωτοήρθα στην Αθήνα πριν από 50 χρόνια ίσως και παραπάνω. Ήμουν τότε επαγγελματίας παίκτης του σκάκι, όταν ήμουν νέος και έπαιζα τότε στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα κάτω των 21. Επέστρεψα και το 2010. Είναι πραγματικά υπέροχο να βλέπω την Ελλάδα να είναι ηγέτης στον ρυθμό ανάπτυξης στην Ευρώπη. Αυτή είναι η πραγματικότητα εδώ και πάρα πολύ καιρός. Κι αυτό είναι ένα υπέροχο συναίσθημα». Με αυτά τα λόγια ξεκίνησε την τοποθέτησή του στο The World Ahead 2025 – Athens Gala Dinner του Economist, που διεξάγεται στην Αθήνα, ο Κένεθ Ρογκόφ, καθηγητής Διεθνών Οικονομικών του Harvard.
Ο Ρογκόφ συμμετείχε σε πάνελ με θέμα «Γεωπολιτική- Ενεργειακή Μετάβαση- Παγκόσμια Οικονομία: Πώς θα διαμορφώσουν την Ευρώπη» μαζί με τον Βαγγέλη Μαρινάκη, ιδρυτή και πρόεδρο της Capital Maritime & Trading Corp. και την Αγγελική Φράγκου, πρόεδρο και διευθύνουσα σύμβουλο της Navios Maritime Partners.
Ο κ. Ρογκόφ αναφερόμενος στην παγκόσμια οικονομία, υπογράμμισε ότι η εικόνα στον κόσμο είναι πολύ ασυνήθιστη: «Κατά κανόνα αν οι ΗΠΑ τα πηγαίνουν καλά, μετά από ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα κι ο υπόλοιπος κόσμος τα πάει καλά, όταν ο κόσμος τα πάει καλά μετά από λίγο καιρό και οι Ηνωμένες Πολιτείες τα πάνε καλά. Η Κίνα είναι εκτός συναγωνισμού, αλλά σίγουρα αλληλεπιδρά με τον υπόλοιπο κόσμο».
Και πρόσθεσε: «Ζούμε σε ένα κόσμο με έντονες αποκλίσεις, στο πλαίσιο του οποίου οι ΗΠΑ λειτουργεί με έναν τρόπο εκστατικό απέναντι στις εξελίξεις πέρα από αυτό που γίνεται με την τεχνητή νοημοσύνη τελευταία».
«Αν μπορούσες να μπεις μέσα στο μυαλό του Τραμπ, και σίγουρα δεν είναι πολύ υγιές το περιβάλλον εκεί, αλλά αν μπεις στο μυαλό του, πραγματικά πιστεύω ότι ούτε ο ίδιος ξέρει τι πρόκειται να κάνει».
Η καταθλιπτική Ευρώπη
Ο Αμερικανός οικονομολόγος τόνισε ότι τα τελευταία 25 χρόνια που παρακολουθεί την Ευρώπη δεν έχει δει ποτέ τέτοια καταθλιπτική διάθεση, ούτε τότε που αντιμετώπιζε την κρίση χρέους.
«Υπάρχει ένας υπαρξιακός φόβος στην Ευρώπη ότι κινούνται προς τη λάθος κατεύθυνση. Η Ευρώπη προήγαγε την εικόνα του Παγκόσμιου πολίτη, όλα είναι πράσινα, ωστόσο οι τιμές του ρεύματος έχουν ανέβει πολύ ψηλά και η Γερμανία τα φέρνει δύσκολα βόλτα ώστε να είναι ανταγωνιστική στη βιομηχανία της».
Ο κ. Ρογκόφ υπογράμμισε επίσης ότι η τεχνητή νοημοσύνη, η οποία είναι έντασης ενέργειας δεν μπορεί να είναι καν ανταγωνιστική στην Ευρώπη, οπότε αυτό συνιστά μια υπαρξιακή κρίση στην Ευρώπη
Στο μυαλό του Τραμπ…
«Δεν ξέρω τι να πω τώρα για τις ΗΠΑ. Τόσα πολλά πράγματα μπορώ να πω. Δεν ξέρω από πού να ξεκινήσω. Όλοι λένε “Τι θα κάνει ο Τραμπ;”. Πώς να το απαντήσω εγώ αυτό; Αν μπορούσες να μπεις μέσα στο μυαλό του, και σίγουρα δεν είναι πολύ υγιές το περιβάλλον εκεί, αλλά αν μπεις στο μυαλό του, πραγματικά πιστεύω ότι ούτε ο ίδιος ξέρει τι πρόκειται να κάνει», ανέφερε χαρακτηριστικά προβλέποντας ωστόσο ότι η οικονομία θα τα πάει πολύ καλά φέτος, θα τα πάει καλά και την επόμενη χρονιά, αλλά στα 4 χρόνια που θα κυβερνήσει ο Τραμπ θα έχουμε μια απότομη άνοδο και μία κατακόρυφη πτώση.
Εξήγησε ότι πρόκειται για μία υπερθερμασμένη οικονομία: «Έχουν τεράστιο δημοσιονομικό έλλειμμα. Επιτρέψαμε βεβαίως μία τρελή μεταναστευτική πολιτική, η οποία αύξησε την προσφορά εργασίας και βεβαίως η οικονομία ανεβαίνει. Όμως όταν ανεβαίνεις, αυξάνεσαι και έχεις 6- 7% έλλειμμα και η ανάπτυξη είναι στο μισό, αυτό δεν είναι εντυπωσιακό».
Αν εγώ ήμουν κινέζος οικονομολόγος και έλεγα κάτι τέτοιο τώρα θα ήμουν στη φυλακή, το οποίο είναι δείγμα ότι κάτι δεν πάει καλά.
Η ανησυχία για την Κίνα
Αναφερόμενος στην ΑΙ εξέφρασε την ανησυχία του ότι η Κίνα είναι πολύ σημαντική ειδικά για την Ευρώπη
«Αλλά δύο πράγματα έχω να πω για την Κίνα. Το πρώτο είναι ότι η Κίνα μαθαίνει να κάνει πράγματα πιο εύκολα και πιο φθηνά σε πολλά επίπεδα σε σχέση με την Ευρώπη και το δεύτερο είναι ότι η Κίνα έχει αυτή τη στιγμή μία οικονομική δυσχέρεια, τέτοια που δεν έχει γνωρίσει τα τελευταία 40 χρόνια».
Ο κ. Ρόγκοφ εξήγησε ότι σε μεγάλο αυτό αυτό έχει τις ρίζες του στις υπεραφθονία και στην υπερανάπτυξη του real estate, αλλά και του κατασκευαστικού κλάδου γενικότερα.
«Πολλοί από εσάς μπορεί να έχετε πάει στην Κίνα, είναι εντυπωσιακά όλα, οι δρόμοι, τα τρένα υψηλής ταχύτητας, αλλά αν πας στα περίχωρα στις μικρότερες πόλεις, όλα εκεί είναι τα ίδια: οι υποδομές είναι υπέροχες, τα σπίτια είναι λαμπερά, αλλά εκεί μυρίζει ο θάνατος. Είναι άνθρωποι που δεν θέλουν να ζουν εκεί. Και αυτό θα πάρει καιρό για να φτιάξει. Οι κινέζοι λένε, ότι όλα είναι καλά, ότι θα φτιάξουν τα πράγματα, ότι το πρόβλημα τελείωσε. Δεν νομίζω ότι αυτή τη στιγμή έχεις ανάπτυξη 5% και ο πληθωρισμός σου είναι αρνητικός. Ότι κι αν λένε τα νούμερά τους απλά δεν τους πιστεύω», είπε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε: «Αν εγώ ήμουν κινέζος οικονομολόγος και έλεγα κάτι τέτοιο τώρα θα ήμουν στη φυλακή, το οποίο είναι δείγμα ότι κάτι δεν πάει καλά».
Έλλειμμα ηγεσίας στην Ευρώπη
Επανερχόμενος στο θέμα της Ευρώπης, και της υπαρξιακής κρίσης που αντιμετωπίζει ο Ρογκόφ υποστήριξε ότι «υπάρχει έλλειμμα ηγεσίας, και υπάρχει και το αμυντικό θέμα που πρέπει να αντιμετωπιστεί. Και αυτό δεν είναι θέμα του Τραμπ.»
Τόνισε μάλιστα, ότι ακόμα κι να είχε κερδίζει η Χάρις και πάλι η Ευρώπη θα είχε προβλήματα γιατί και η Χάρις ήθελε να περικόψει τις αμυντικές δαπάνες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Ρογκόφ στο σημείο αυτό έκανε μία παρένθεση λέγοντας ότι αν μπορούσε να επιλέξει τότε δεν θα ήθελε να κερδίσει κανείς από τους δύο.
Είμαι αισιόδοξος ότι θα έχουμε ανάπτυξη του χρόνου, αλλά καταλαβαίνω ότι τα παιδιά μας έχουν λόγο να ανησυχούν
Μάλιστα προανήγγειλε ότι σε μερικούς μήνες θα κυκλοφορήσει ένα βιβλίο για την ιστορία του δολαρίου στο παρελθόν και τα διδάγματα για το μέλλον «Θεωρώ λοιπόν ότι δυνητικά μπορεί αυτό να βοηθήσει την Ευρώπη», ανέφερε και πρόσθεσε ότι η αμυντική βιομηχανική πολιτική των ΗΠΑ είναι ανταγωνιστική, και η Ευρώπη έχει τεχνολογίες που μπορεί να λειτουργήσουν ανταγωνιστικά.
Το ενεργειακό πρόβλημα
Σχολιάζοντας το θέμα της ενέργειας, υπογράμμισε ότι είναι ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα για την Ευρώπη. Αναφέρθηκε στην τοποθέτηση του Τραμπ στο Νταβός, ο οποίος τόνισε ότι εγγυάται την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης «Εγώ δεν μπορώ να εγγυηθώ τη δική μου οικονομική ασφάλεια. Γιατί το είπε και μετά είπε το εξής: Υπόσχομαι αυτό, αλλά πρέπει να κάνετε αυτό, κι αυτό, κι αυτό», είπε.
«Θεωρώ λοιπόν ότι είναι πολύ σημαντικό η Ευρώπη να διαφοροποιήσει τις ενεργειακές της πηγές και πιθανότητα να επανεξετάσει κάποια πράγματα, ίσως να επιβραδύνει κάποιες από τις πολιτικές που εφαρμόζει οι οποίες την κατέστησαν μη ανταγωνιστική», διευκρίνισε.
Αναφερόμενος τέλος στην Τεχνητή Νοημοσύνη υπογράμμισε ότι ως επαγγελματίας του σκάκι που υπήρξε, παρακολουθεί την ΑΙ όλη του τη ζωή: «Μάλιστα έχω κάνει συζητήσεις με τον Λάρι Σάμερς και τον Πολ Κρούγκμαν, οι οποίοι έλεγαν ότι ποτέ δεν επινοήσουμε κάτι τέτοιο».
«Το σκάκι ήταν πάντα ένα εκκολαπτήριο για νέες καινοτομίες στην ΑΙ και το είχα δει. Η ανησυχία μου λοιπόν είναι όχι ότι δεν έχουμε πια καινοτομία, αλλά ότι η κοινωνία δεν είναι έτοιμη για αυτή. Ότι τα πράγματα θα κινηθούν πολύ γρήγορα».
Και κατέληξε λέγοντας: «Είμαι αισιόδοξος ότι θα έχουμε ανάπτυξη του χρόνου, αλλά καταλαβαίνω ότι τα παιδιά μας έχουν λόγο να ανησυχούν».
Πηγή: ΟΤ
