Δεν υπάρχει 13ωρο, αλλά μόνο «δήθεν 13ωρο» επιμένει η υπουργός Εργασίας Νίκη Κεραμέως. Στη συζήτηση για το νομοσχέδιο κατηγόρησε τα κόμματα της αντιπολίτευσης ότι επικεντρώνονται στο άρθρο για το «δήθεν 13ωρο» και δεν τοποθετούνται για το σύνολο του νομοσχεδίου.
Μήπως έχει δίκιο; Μήπως αντιπολίτευση και εργαζόμενοι βλέπουν το δέντρο του «δήθεν 13ωρου» και χάνουν το δάσος, των υπόλοιπων 96 διατάξεων, που περιλαμβάνει το νομοσχέδιο «Δίκαιη Εργασία Για όλους»;
Πράγματι η διάταξη για το 13ωρο, είτε «δήθεν» όπως το αποκαλεί η υπουργός είτε πραγματικό, δεν είναι η μόνη αμφιλεγόμενη ρύθμιση που εισάγει το νομοσχέδιο. Οι διατάξεις για τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας, την κατάτμηση των αδειών, τις υπερωρίες στην εκ περιτροπής εργασία, τις απολύσεις εξπρές, τις συμβάσεις «κατά παραγγελία», έχουν συναντήσει οξείες αντιδράσεις. Όχι μόνο από τα σωματεία, αλλά και από ειδικούς εμπειρογνώμονες, νομικούς και επιστήμονες. Άρα δεν είναι μόνο ένα το «αγκάθι» του νομοσχεδίου, αλλά πολλά.
Κόλαφος οι Επιθεωρητές Εργασίας
Καθώς το νομοσχέδιο οδεύει προς ψήφιση στην ολομέλεια της Βουλής, αφού ολοκληρώνεται η συζήτηση στην αρμόδια επιτροπή, αξίζει να δούμε τις θέσεις ενός κατεξοχήν αρμόδιου θεσμού: Ο Σύλλογος Επιθεωρητών Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία και υπαλλήλων Επιθεώρησης Εργασίας, τοποθετήθηκε επί του νομοσχεδίου, κατά τη διάρκεια της ακρόασης των εξωκοινοβουλευτικών φορέων.
Η πρόεδρος του Συλλόγου Παναγιώτα Ρόζου, δεν άφησε καμία αμφιβολία, για το τι θα φέρει το νέο εργασιακό νομοσχέδιο.
Είπε ότι το νέο νομοσχέδιο «αποτελεί τη χαριστική βοή και γκρεμίζει ότι απέμεινε από τα θεμελιώδη εργασιακά δικαιώματα που κατακτήθηκαν μέσα από μεγάλους αγώνες της ανθρωπότητας».
Οι Επιθεωρητές Εργασίας ερμηνεύουν το νομοσχέδιο Κεραμέως ως «κατάργηση του 8ωρου και επέκταση της 13ωρης εργασίας σε έναν εργοδότη, η οποία μπορεί να φτάσει ακόμα και σε 78 ώρες εργασίας την εβδομάδα». Θεωρούν ότι τα παραπάνω «θα οδηγήσουν τους εργαζόμενους σε πλήρη εξουθένωση με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ασφάλεια και υγεία τους, με συνέπεια την αύξηση των εργατικών ατυχημάτων και των επαγγελματικών ασθενειών».
Τι δείχνουν οι επιστημονικές μελέτες
Μήπως είναι και οι Επιθεωρητές Εργασίας υπερβολικοί; Μήπως ούτε αυτοί βλέπουν το δάσος της «Δίκαιης Εργασίας», και επικεντρώνονται στο δέντρο του (δήθεν) 13ωρου;
Η πρόεδρος του Συλλόγου Επιθεωρητών Εργασίας, παρέπεμψε σε διεθνείς επιστημονικές μελέτες που δείχνουν ότι «η ημερήσια εργασία από 6 έως 8 ώρες θεωρείται ιδανική για τη διατήρηση καλής υγείας και της ασφάλειας του εργαζόμενου, ενώ η εφαρμογή επαρκών διαλειμμάτων κατά τη διάρκεια εργασίας συμβάλλει στη μείωση του σωματικού και ψυχικού φόρτου ».
Από την άλλη, τονίσε ότι «η συστηματική εργασία 13 ωρών ημερησίως θεωρείται επικίνδυνη και ανθυγιεινή».
Το υπουργείο Εργασίας επιμένει ότι πρόκειται για «κατ’εξαίρεση» δυνατότητα, μόνο εφόσον συμφωνεί ο εργαζόμενος, που δεν μπορεί να εφαρμοστεί περισσότερες από 37,5 ημέρες το χρόνο. Βέβαια, όπως έχει τονιστεί επανειλημμένα, το όριο των 37,5 ημερών, που αντιστοιχεί στις 150 επιτρεπόμενες υπερωρίες ετησίως, μπορεί να αναθεωρηθεί προς τα πάνω με μια απλή αίτηση της επιχείρησης για «ειδικούς λόγους».
Τι λέει ο ΠΟΥ για τις υπερβολικές ώρες εργασίας
Η κ. Ρόζου ανέφερε τις έρευνες διεθνών οργανισμών, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και το Διεθνές Γραφείο Εργασίας, για τις αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία και την ποιότητα ζωής από τις πολλές ώρες εργασίας.
Όπως εξήγησε, η υπέρβαση του ημερήσιου ορίου των 8 ωρών εργασίας συνδέεται με την αύξηση των παρακάτω κινδύνων:
- Εργατικών ατυχημάτων σοβαρών και θανατηφόρων
- Καρδιαγγειακών νοσημάτων
- Υπέρτασης
- Στεφανιαίας νόσου
- Εγκεφαλικών επεισοδίων
- Ψυχικών διαταραχών, όπως άγχος, κατάθλιψη και επαγγελματική εξουθένωση
- Μυοσκελετικών προβλημάτων
- Διαταραχών του ύπνου, πονοκεφάλων, χρόνιας κόπωσης
- Εξάντλησης του ανοσοποιητικού συστήματος που οδηγεί σε μεγαλύτερη ευπάθεια σε λοιμώξεις
- Διαταρραχών διάθεσης και αυξημένης ευερεθιστότητας
- Μείωσης της ικανοποίησης από τη ζωή και την εργασία
- Μείωση της συγκέντρωσης και της πνευματικής διαύγειας
- Αύξηση λαθών και ατυχημάτων στον χώρο εργασίας.
Οι συνέπειες του 13ωρου… και εκτός δουλειάς
Η εκπρόσωπος των υπαλλήλων της Επιθεώρησης Εργασίας, μίλησε για τις αρνητικές συνέπειες των εξουθενωτικών ωραρίων στη ζωή των εργαζομένων εκτός δουλειάς: Περιορισμός του προσωπικού χρόνου και των κοινωνικών σχέσεων, επιβάρυνση της οικογενειακής ζωής, μειωμένος χρόνο για φυσική άσκηση, ψυχαγωγία ή χαλάρωση που είναι ανθρώπινα δικαιώματα. Υποβάθμιση συνολικά της ποιότητας ζωής.
Υπερεργασία και εργατικά ατυχήματα
Από την εμπειρία των Επιθεωρητών Εργασίας, τεκμηριώνεται ότι τα περισσότερα εργατικά ατυχήματα και δυστυχήματα καταγράφονται σε υπερωριακό χρόνο ή σε χρόνο υπερεργασίας, και ως αποτέλεσμα της εντατικοποίησης.
Η υποκαταγραφή των εργατικών δυστυχημάτων και ατυχημάτων στη χώρα μας δεν έχει περάσει απαρατήρητη από τις επιτροπές της Eurostat. Εκτιμάται μάλιστα ότι στη χώρα μας καταγράφεται μόλις το 30% με 40% των εργατικών ατυχημάτων. Αντίστοιχα, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό για την Ασφάλεια και την Εργασία στην Ευρώπη οι θάνατοι στην Ελλάδα από επαγγελματικές ασθένειες υπολογίζονται στους 2.500 ετησίως, παρότι δεν δηλώνονται οι επαγγελματικές ασθένειες στη χώρα μας.
Απαξίωση της Επιθεώρησης Εργασίας
Όπως είπε η κ. Ρόζου, η Επιθεώρηση Εργασίας συστηματικά απαξιώνεται με μεγάλες ελλείψεις σε προσωπικό, εξοπλισμό και αναγκαίες υλικοτεχνικές υποδομές. Η Επιθεώρηση Ασφάλειας και Υγείας είναι πλήρως υποστελεχωμένη, με ελλείψεις σε επιθεωρητές, διοικητικό προσωπικό και οδηγούς.
Το προσωπικό είναι στο 50% από τον προβλεπόμενο αριθμό του 2000, ενώ ο μέσος όρος ηλικίας είναι τα 55 έτη. Είναι δηλαδή μια γερασμένη υπηρεσία.
Κάθε χρόνο η κατάσταση επιδεινώνεται Το 2024 αριθμός των επιθεωρητών εργασίας μειώθηκε στους 233 πανελλαδικά (από 243 το 2023). Αυτό σημαίνει ότι στον κάθε επιθεωρητή αναλογεί να ελέγξει 1.509 επιχειρήσεις και 10.773 εργαζόμενους χωρίς να υπολογίζεται ο δημόσιος τομέας.
Κι ύστερα αναρωτιόμαστε γιατί αυξάνονται τα εργατικά ατυχήματα.
