Ένα χρήσιμο οδηγό για την κατανόηση των κρυπτονομισμάτων έχει αναρτήσει η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς εξηγώντας τι σημαίνει για τους καταναλωτές ο κανονισμός για τις αγορές κρυπτοστοιχείων( MiCA).
Τι είναι κρυπτοστοιχείο
Ένα κρυπτοστοιχείο είναι μια ψηφιακή αναπαράσταση μιας αξίας ή ενός δικαιώματος που μπορεί να μεταβιβαστεί και να αποθηκευτεί ηλεκτρονικά, χρησιμοποιώντας τεχνολογία κατανεμημένου καθολικού ή άλλη παρόμοια τεχνολογία.
Γνωστά παραδείγματα κρυπτοστοιχείων είναι το BTC (Bitcoin) και το ETH (Ethereum), αλλά η αγορά κρυπτοστοιχείων περιλαμβάνει ευρύ φάσμα άλλων περιουσιακών στοιχείων, όπως τα λεγόμενα «σταθερά κρυπτονομίσματα» (‘stablecoins’), τα «νομίσματα meme» και τις μη εναλλάξιμες μάρκες (Non-Fungible Tokens, NFT).
Στην ΕΕ, ο Κανονισμός για τις αγορές κρυπτοστοιχείων (MiCA) ρυθμίζει τις δραστηριότητες που αφορούν ορισμένα κρυπτοστοιχεία. Ένας από τους στόχους του MiCA είναι η θέσπιση εναρμονισμένων κανόνων για τα κρυπτοστοιχεία και τις υπηρεσίες σε ολόκληρη την ΕΕ, μεταξύ άλλων για την καλύτερη προστασία των καταναλωτών (π.χ. πρόσβαση σε ολοκληρωμένες πληροφορίες, διαφανείς διαδικασίες διαχείρισης καταγγελιών κ.λπ.).
Ανάλογα με το είδος των κρυπτοστοιχείων ή των υπηρεσιών κρυπτοστοιχείων (ρυθμιζόμενων, μη ρυθμιζόμενων) και τον πάροχο (π.χ. χωρίς άδεια, με έδρα εκτός της ΕΕ), ενδέχεται να αντιμετωπίζετε υψηλότερους κινδύνους και διαφορετικά επίπεδα προστασίας. Η κατανόηση των κινδύνων στους οποίους ενδέχεται να εκτεθείτε είναι καίριας σημασίας πριν από την αγορά οποιουδήποτε είδους κρυπτοστοιχείου ή τη χρήση οποιωνδήποτε υπηρεσιών κρυπτοστοιχείων, προειδοποιεί η ΕΚ.
Ποια στοιχεία ρυθμίζονται βάσει του MiCA και ποια όχι
Το MiCA καλύπτει τρία είδη κρυπτοστοιχείων:
✔Μάρκες ηλεκτρονικού χρήματος (Electronic money tokens – EMT): κρυπτοστοιχεία που επιδιώκουν τη διατήρηση σταθερής αξίας με αναφορά στην αξία ενός επίσημου νομίσματος, π.χ. ευρώ, δολάριο. Εάν διαθέτετε μια EMT, έχετε το δικαίωμα να λάβετε τα χρήματά σας πίσω από τον εκδότη στην πλήρη αξία της, στο νόμισμα στο οποίο αναφέρεται.
✔Μάρκες με αναφορά σε περιουσιακά στοιχεία (ART): κρυπτοστοιχεία που επιδιώκουν τη διατήρηση σταθερής αξίας με αναφορά σε άλλη αξία ή δικαίωμα ή συνδυασμό αυτών (π.χ. επίσημο νόμισμα, βασικά εμπορεύματα, άλλα περιουσιακά στοιχεία). Μπορείτε να εξαργυρώσετε μια ART στην αγοραία αξία του περιουσιακού στοιχείου ή των περιουσιακών στοιχείων στα οποία αναφέρεται.
✔Κρυπτοστοιχεία εκτός των EMT και των ART: συναλλακτικές μάρκες (utility tokens) και «άλλα» κρυπτοστοιχεία που δεν είναι EMT ούτε ART ή δεν εξαιρούνται με άλλον τρόπο από τον MiCA.
Εάν αγοράζετε ή πουλάτε κρυπτοστοιχεία ή χρησιμοποιείτε υπηρεσίες κρυπτοστοιχείων που δεν ρυθμίζονται από τον κανονισμό MiCA ή άλλη νομοθεσία της ΕΕ για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, ενδέχεται να εκτεθείτε σε σημαντικούς κινδύνους και να λάβετε περιορισμένη ή μηδενική προστασία καταναλωτή.
Ο MiCA δεν εφαρμόζεται στα ακόλουθα είδη κρυπτοστοιχείων:
✘Κρυπτοστοιχεία που είναι μοναδικά και μη εναλλάξιμα (non-fungible). Αυτά δεν είναι άμεσα εναλλάξιμα και η σχετική αξία τους σε σχέση με άλλο κρυπτοστοιχείο δεν μπορεί να προσδιοριστεί εύκολα μέσω σύγκρισης με υφιστάμενη αγορά ή ισοδύναμα περιουσιακά στοιχεία (π.χ. εικονικά ακίνητα, ονόματα τομέων διαδικτύου (domain names) και στοιχεία που απαιτούν επαλήθευση γνησιότητας). Οι λεγόμενες μη εναλλάξιμες μάρκες (NFT) που αποτελούν μέρος μιας σειράς ή συλλογής ενδέχεται, ωστόσο, να εξακολουθούν να εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του MiCA.
✘Μάρκες που δεν είναι μεταβιβάσιμες (όπως πόντοι από προγράμματα πιστότητας).
✘Κρυπτοστοιχεία που εμπίπτουν ήδη στην ισχύουσα νομοθεσία για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, όπως τα κρυπτοστοιχεία που χαρακτηρίζονται ως χρηματοπιστωτικά μέσα της MiFID (π.χ. συμβάσεις παραγώγων, κινητές αξίες). Όταν επενδύετε σε αυτά τα περιουσιακά στοιχεία, θα επωφεληθείτε από τους κανόνες προστασίας των καταναλωτών/επενδυτών που ισχύουν για τα παραδοσιακά χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία που έχουν τη μορφή μάρκας (tokenised).
Εάν αγοράζετε ή πουλάτε κρυπτοστοιχεία ή χρησιμοποιείτε υπηρεσίες κρυπτοστοιχείων που δεν ρυθμίζονται από τον κανονισμό MiCA ή άλλη νομοθεσία της ΕΕ για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, ενδέχεται να εκτεθείτε σε σημαντικούς κινδύνους και να λάβετε περιορισμένη ή μηδενική προστασία καταναλωτή.
Πάροχοι κρυπτοστοιχείων που ενδέχεται να συναντήσετε
Κρυπτοστοιχεία και πάροχοι υπηρεσιών κρυπτοστοιχείων που ρυθμίζονται στην ΕΕ:
Οι εν λόγω επιχειρήσεις προσφέρουν προϊόντα και υπηρεσίες σε καταναλωτές που ρυθμίζονται βάσει του MiCA, συμπεριλαμβανομένων των ART, των EMT, της φύλαξης και της διαχείρισης κρυπτοστοιχείων, καθώς και της λειτουργίας πλατφορμών διαπραγμάτευσης και της ανταλλαγής κρυπτοστοιχείων (σε επίσημα νομίσματα ή άλλα κρυπτοστοιχεία).
Για να είναι σε θέση να παρέχουν υπηρεσίες σε καταναλωτές στην ΕΕ, οι πάροχοι υπηρεσιών κρυπτοστοιχείων πρέπει να έχουν λάβει άδεια, δηλαδή να πληρούν ειδικές απαιτήσεις που σχετίζονται με τη διακυβέρνηση, τα κεφάλαια, τη συναλλακτική συμπεριφορά και την προστασία των καταναλωτών.
Μπορείτε να ελέγξετε αν ένας πάροχος είναι αδειοδοτημένος πάροχος στην ΕΕ ελέγχοντας το μητρώο της ESMA και τον ιστότοπο της εθνικής χρηματοπιστωτικής ρυθμιστικής αρχής. Για την Ελλάδα: Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, Τράπεζα της Ελλάδος .
Για περισσότερες λεπτομέρειες, ανατρέξτε στην ενότητα «Τι πρέπει να αναρωτηθείτε πριν επενδύσετε σε κρυπτοστοιχεία» στην κοινή προειδοποίηση Ευρωπαϊκών Αρχών Εποπτείας [shorturl.at/0eA66]
Κρυπτοστοιχεία και πάροχοι υπηρεσιών κρυπτοστοιχείων χωρίς άδεια στην ΕΕ
Ακόμη και με τον MiCA σε ισχύ, ενδέχεται να συναντήσετε κρυπτοστοιχεία και υπηρεσίες κρυπτοστοιχείων που παρέχονται από εταιρείες χωρίς άδεια στην ΕΕ.
Οι εν λόγω επιχειρήσεις ενδέχεται να μη υπόκεινται σε κανόνες προστασίας των καταναλωτών, να μην διαθέτουν κατάλληλη διακυβέρνηση, κεφάλαια ή διαφανείς επιχειρησιακές πρακτικές και διασφαλίσεις. Ως εκ τούτου, ενδέχεται να υφίστανται αυξημένοι κίνδυνοι απάτης, κακοδιαχείρισης περιουσιακών στοιχείων ή αφερεγγυότητας. Αυτό περιλαμβάνει κρυπτοστοιχεία και υπηρεσίες που προσφέρονται από επιχειρήσεις με έδρα εκτός της ΕΕ.
Εάν επιλέξετε να συνεργαστείτε με μη αδειοδοτημένους παρόχους, να γνωρίζετε ότι ενδέχεται να εκτίθεστε σε σημαντικούς κινδύνους και να έχετε περιορισμένα ή καθόλου δικαιώματα προστασίας καταναλωτή. Μπορεί να αντιμετωπίσετε απώλειες, να έχετε περιορισμένη ή καμία δυνατότητα να ανακτήσετε οποιαδήποτε περιουσιακά στοιχεία και να αφεθείτε χωρίς καμία αποκατάσταση σε περίπτωση διαφορών.
Γλωσσάρι
Τεχνολογία κατανεμημένου καθολικού (DLT)
Αποτελεί ένα αρχείο πληροφοριών, ή μια βάση δεδομένων, που διαμοιράζεται εντός ενός δικτύου. Το πιο γνωστό είδος κατανεμημένου καθολικού είναι ένα blockchain, που ονομάζεται έτσι επειδή αποθηκεύει μεμονωμένες συναλλαγές σε ομάδες ή μπλοκ, που συνδέονται μεταξύ τους με χρονολογική σειρά για να σχηματίσουν μια αλυσίδα.
Η τεχνολογία κατανεμημένου καθολικού έχει χρησιμοποιηθεί για τη μεταφορά διαφόρων ειδών περιουσιακών στοιχείων μεταξύ αγοραστή και πωλητή.
Σταθερά κρυπτονομίσματα
Το λεγόμενο «σταθερό κρυπτονόμισμα» είναι κρυπτοστοιχείο που επιδιώκει τη διατήρηση σταθερής αξίας με αναφορά σε ένα περιουσιακό στοιχείο (π.χ. επίσημο νόμισμα) ή σε περισσότερα περιουσιακά στοιχεία. Το σταθερό κρυπτονόμισμα μπορεί να μην είναι τόσο σταθερό στην πάροδο του χρόνου, ειδικά σε ακραίες συνθήκες της αγοράς.
Νομίσματα meme
Τα νομίσματα Meme είναι κρυπτοστοιχεία που ονοματίζονται σε σχέση με τάσεις, χιουμοριστικά ή διασκεδαστικά θέματα. Συνήθως δημιουργούνται για να κινητοποιήσουν μια κοινότητα και μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε πληρωμές peer-to-peer, κερδοσκοπικές επενδύσεις ή διαπραγμάτευση περιουσιακών στοιχείων.
Σε πολλές περιπτώσεις, συνοδεύονται από ιστοσελίδες με κωμικά θέματα, μερικές φορές παράλογη ορολογία, και οι δημιουργοί και οι οπαδοί τους προωθούν την αίσθηση της κοινότητας για να προσελκύσουν άλλους.
Μη εναλλάξιμες μάρκες NFT
Πρόκειται για μοναδικά και μη εναλλάξιμα ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία που αποθηκεύονται σε δίκτυο κατανεμημένου καθολικού, συμπεριλαμβανομένης της ψηφιακής τέχνης και των συλλεκτικών αντικειμένων.
Τα προϊόντα που διατίθενται στην αγορά ως NFT, τα οποία αποτελούν μέρος σειράς ή συλλογής, εφόσον είναι εναλλάξιμα (interchangeable) ενδέχεται να μην είναι NFT και, ως εκ τούτου, να ρυθμίζονται βάσει του MiCA.
Μάρκες ηλεκτρονικού χρήματος (EMT)
- Είδη κρυπτοστοιχείων που επιδιώκουν τη διατήρηση σταθερής αξίας με αναφορά στην αξία επίσημου νομίσματος (π.χ. ευρώ, δολάριο κ.λπ.)
- Μόνο πιστωτικά ιδρύματα ή ιδρύματα ηλεκτρονικού χρήματος μπορούν να προσφέρουν στο κοινό ή να επιδιώξουν την εισαγωγή προς διαπραγμάτευση EMT στην ΕΕ
- Δεν χορηγούν τόκους στους κατόχους
Μάρκες με αναφορά σε περιουσιακά στοιχεία (ART)
- Κρυπτοστοιχεία που δεν είναι EMT
- Μόνο πιστωτικά ιδρύματα ή εκδότες που έχουν λάβει ειδική άδεια υπό τον MiCA μπορούν να προσφέρουν στο κοινό ή να επιδιώξουν την εισαγωγή προς διαπραγμάτευση ART στην ΕΕ
- Μια ART μπορεί να αναφέρεται σε άλλο περιουσιακό στοιχείο, συμπεριλαμβανομένων ενός ή περισσότερων επίσημων νομισμάτων, άλλων κρυπτοστοιχείων ή του συνδυασμού τους
- Δεν χορηγούν τόκους στους κατόχους
Συναλλακτικές μάρκες
Πρόκειται για ένα είδος κρυπτοστοιχείου του οποίου μοναδικός σκοπός είναι η παροχή πρόσβασης σε προϊόν ή υπηρεσία που προσφέρεται από τον εκδότη της εν λόγω μάρκας.
Επίσημο νόμισμα
Το επίσημο νόμισμα κηρύσσεται νόμιμο χρήμα και εκδίδεται από κεντρική τράπεζα, όπως το δολάριο ΗΠΑ, το ευρώ κ.λπ.,
Διαπραγμάτευση κρυπτοστοιχείων σε επίσημο νόμισμα: αναφέρεται στην αγορά, πώληση ή διαπραγμάτευση κρυπτοστοιχείων έναντι επίσημου νομίσματος.
Μη αδειοδοτημένη επιχείρηση
Όλες οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην ΕΕ χωρίς έγκυρη άδεια βάσει του κανονισμού MiCA είναι μη εγκεκριμένες. Ωστόσο, δεν είναι απαραιτήτως παράνομες όλες οι μη αδειοδοτημένες επιχειρήσεις που παρέχουν υπηρεσίες (π.χ. παροχή υπηρεσιών κρυπτοστοιχείων με αποκλειστική πρωτοβουλία του πελάτη, πλήρως αποκεντρωμένες και άλλες υπηρεσίες εκτός του πεδίου εφαρμογής του MiCA).
Πηγή: OT
