Το ήπαρ είναι ένα από τα πιο ανθεκτικά όργανα του σώματός μας. Ωστόσο, η συσσώρευση λίπους στο συκώτι, μια κατάσταση που συχνά υποτιμάται, μπορεί να κρύβει σοβαρούς κινδύνους για την υγεία μας. Είτε πρόκειται για τη μη αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος (NAFLD, τώρα MASLD) είτε για την αλκοολική λιπώδη νόσο (AFLD), αυτή η φαινομενικά αθώα κατάσταση μπορεί να εξελιχθεί σιωπηλά, προκαλώντας διάφορα προβλήματα υγείας.
Ποιες ασθένειες μπορεί να προκαλέσει η συσσώρευση λίπους στο συκώτι
To λιπώδες ήπαρ μπορεί να οδηγήσει σε ένα ευρύ φάσμα ασθενειών, από καρδιαγγειακά προβλήματα μέχρι διαβήτη και νεφρικές δυσλειτουργίες. Γι’ αυτό η έγκαιρη διάγνωση είναι κρίσιμη για την προστασία της συνολικής μας υγείας.
Πέρα από τις άμεσες επιπτώσεις στο συκώτι, το λιπώδες ήπαρ συνδέεται με τα εξής προβλήματα υγείας:
- Μεταβολική δυσλειτουργία
- Καρδιαγγειακή νόσος
- Αντίσταση στην ινσουλίνη
- Χρόνια νεφρική νόσος
- Ορμονικές διαταραχές
Μεταβολική δυσλειτουργία
Το λιπώδες ήπαρ μπορεί να εξελιχθεί σε MASH (Μεταβολική Δυσλειτουργία–Στεατοηπατίτιδα), όταν η απλή συσσώρευση λίπους οδηγεί σε φλεγμονή και βλάβη των ηπατικών κυττάρων. Αυτή η φλεγμονή συχνά προκαλεί ουλές (ίνωση), οι οποίες με την πάροδο του χρόνου μπορεί να εξελιχθούν σε κίρρωση ή ακόμα και καρκίνο του ήπατος.
Καρδιαγγειακή νόσος
Αν και ορίζεται ως ηπατική πάθηση, οι ασθενείς με λιπώδες ήπαρ έχουν πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες να πεθάνουν από καρδιακά προβλήματα. Η μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος και η μεταβολική δυσλειτουργία οδηγούν σε φλεγμονή, ενδοθηλιακή δυσλειτουργία, υπέρταση και εναπόθεση λίπους σε αγγεία και όργανα.
Όλα αυτά επιταχύνουν την αθηροσκλήρωση. Στην πραγματικότητα, οι ασθενείς με λιπώδες ήπαρ αντιμετωπίζουν περίπου 1,5–2 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο καρδιακών προσβολών, εγκεφαλικών επεισοδίων και καρδιαγγειακής θνησιμότητας, ανεξάρτητα από τους τυπικούς δείκτες κινδύνου.
Αντίσταση στην ινσουλίνη
Το λιπώδες ήπαρ και η αντίσταση στην ινσουλίνη συνδέονται στενά. Το υπερβολικό λίπος στο συκώτι διαταράσσει τη ρύθμιση της γλυκόζης, αυξάνοντας τον κίνδυνο διαβήτη τύπου 2. Με τη σειρά του, ο διαβήτης επιδεινώνει τη φλεγμονή του ήπατος και τη στεάτωση (ηπατική νόσος όπου σταγονίδια λίπους βρίσκονται μέσα στα ηπατικά κύτταρα). Τα στοιχεία δείχνουν ότι τα άτομα με NAFLD έχουν σχεδόν διπλάσιο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη και μόλις εμφανιστεί ο διαβήτης, η ηπατική νόσος επιταχύνεται ραγδαία.
Χρόνια νεφρική νόσος
Οι ίδιες συστηματικές αλλαγές που τροφοδοτούν το λιπώδες ήπαρ – χρόνια φλεγμονή, ενδοθηλιακή βλάβη και αντίσταση στην ινσουλίνη – βλάπτουν τη λειτουργία των νεφρών. Μελέτες δείχνουν ότι τα άτομα με NAFLD και διαβήτη που αναπτύσσουν Χρόνια Νεφρική Νόσο αντιμετωπίζουν σημαντικά υψηλότερα ποσοστά καρδιακών προσβολών, εγκεφαλικών επεισοδίων και θνησιμότητας.
Ορμονικές διαταραχές
Το λιπώδες ήπαρ συχνά συνδέεται και μπορεί να προκαλέσει προβλήματα όπως το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS), ο υποθυρεοειδισμός και άλλες μεταβολικές ενδοκρινικές ανισορροπίες. Γυναίκες με PCOS συχνά εμφανίζουν αντίσταση στην ινσουλίνη και αυξημένο λίπος στο ήπαρ. Ακόμη και άτομα με φυσιολογικό βάρος μπορούν να αναπτύξουν MASLD εάν υπάρχει μεταβολική δυσλειτουργία. Συμπτώματα όπως ανεξήγητη κόπωση, ήπιος κοιλιακός πόνος ή αλλαγές στο δέρμα μπορεί να εμφανιστούν πολύ πριν μια ηπατική εξέταση εντοπίσει πρόβλημα.
Η σημασία της έγκαιρης διάγνωσης
Η λιπώδης νόσος του ήπατος επηρεάζει σχεδόν το 25–30% των ενηλίκων στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, με αυξανόμενη συχνότητα εμφάνισης μεταξύ των νέων – ακόμη και στα 20 τους. Έως και πέντε εκατομμύρια Ευρωπαίοι και Αμερικανοί μπορεί να ζουν εν αγνοία τους με MASH και τα ποσοστά διάγνωσης είναι ανησυχητικά χαμηλά (<18%).
Αυτό έχει σημασία επειδή η ικανότητα του ήπατος να ανακάμψει είναι υψηλότερη πριν από την προχωρημένη ίνωση. Μόλις αρχίσουν οι ουλές, η ανάρρωση επιβραδύνεται και οι επιπλοκές πολλαπλασιάζονται. Χωρίς έγκαιρη παρέμβαση, το παγκόσμιο κόστος υγειονομικής περίθαλψης και το βάρος αναμένεται να αυξηθούν τις επόμενες δύο δεκαετίες.
Πότε πρέπει να δείτε γιατρό
Ζητήστε αξιολόγηση εάν αντιμετωπίζετε παράγοντες κινδύνου όπως παχυσαρκία, διαβήτη τύπου 2, υπέρταση, PCOS (σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών) ή επίμονα αυξημένα ηπατικά ένζυμα. Οι επιλογές διάγνωσης περιλαμβάνουν εξετάσεις αίματος και σε ορισμένες περιπτώσεις, βιοψία ήπατος για επιβεβαίωση της ύπαρξης φλεγμονής ή ουλών.
Ζητήστε ιατρική βοήθεια εάν εμφανίσετε:
- Επίμονη κόπωση ή θολή σκέψη
- Δυσφορία στην άνω δεξιά κοιλιακή χώρα
- Ανεξήγητη απώλεια βάρους
- Οίδημα ή κίτρινο δέρμα/μάτια
Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να σηματοδοτούν την εξέλιξη της μεταβολικής δυσλειτουργίας προς κίρρωση του ήπατος και η έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να είναι κρίσιμη.
