«Περισσότερα από τα μισά παιδιά που γεννιούνται σήμερα στις ανεπτυγμένες χώρες θα ζήσουν για περισσότερα από 100 χρόνια» είπε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης στο πλαίσιο της πρώτης ημέρας του διεθνούς συνεδρίου για τα Οικονομικά της Μακροζωίας και της Γήρανσης που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη στην Τράπεζα της Ελλάδος.
Κομβική είναι η προσέλκυση πλούσιων συνταξιούχων από άλλες χώρες, μέσω της παροχής φορολογικών κινήτρων
«Η επανάσταση της μακροζωίας θα επηρεάσει άμεσα και δραστικά το οικονομικό και κοινωνικό μοντέλο κάθε χώρας στον κόσμο τα επόμενα χρόνια» πρόσθεσε ο υπουργός και τόνισε ότι η Ελλάδα θα πρέπει να αναλάβει ενεργό ρόλο στη λεγόμενη «ασημένια οικονομία», δηλαδή την οικονομία που περιστρέφεται γύρω από τους γηραιότερους πολίτες. «Μπορούμε μόνο να φανταστούμε την επίδραση που μπορεί να έχει μια σωστή τοποθέτηση της Ελλάδας στην επανάσταση της ασημένιας οικονομίας, θεωρώ ότι έχουμε να αποκομίσουμε τα μεγαλύτερα οφέλη» ανέφερε και υπογράμμισε ότι αυτό αποτελεί «εθνική προτεραιότητα» για την κυβέρνηση.
Μάλιστα, αναφέρθηκε στα παραδείγματα της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, που εδώ και μερικά χρόνια έχουν επενδύσει στην ασημένια οικονομία, αποκομίζοντας οφέλη. Κομβική είναι η προσέλκυση πλούσιων συνταξιούχων από άλλες χώρες, μέσω της παροχής φορολογικών κινήτρων και με «θέλγητρο» τον καλό καιρό, τη θάλασσα και την υψηλή ποιότητα ζωής που μπορούν να προσφέρουν.
Μονόδρομος η εργασία
Την ανάγκη επανασχεδιασμού των εθνικών συστημάτων (υγείας, συνταξιοδότησης κ.λπ.) που δημιουργήθηκαν μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο τόνισε ο επικεφαλής οικονομολόγος του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) Αλβάρο Περέιρα, προτείνοντας ένα σύστημα υγείας δομημένο γύρω από την πρόληψη και την κατ’ οίκον φροντίδα, αλλά και τη σύνδεση της ηλικίας συνταξιοδότησης με τον ρυθμό αύξησης του προσδόκιμου ζωής. Επιπλέον, σημείωσε ότι θα πρέπει να εξαλειφθούν τα εμπόδια που υπάρχουν στην εργασία των γηραιότερων ανθρώπων και πως οι συνθήκες εργασίας θα πρέπει να είναι πιο φιλικές προς αυτούς.
Ο Ντέιβιντ Μάιλς, καθηγητής Οικονομικών του Πανεπιστημίου Imperial του Λονδίνου και επικεφαλής αναλυτής του Γραφείου Υπευθυνότητας του Προϋπολογισμού του Ηνωμένου Βασιλείου (αντίστοιχο του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής), υπογράμμισε ότι οι χώρες που ξοδεύουν μεγάλα ποσά σε εθνικά, δημόσια συνταξιοδοτικά συστήματα, βρίσκονται σε χειρότερη θέση. Σημειώνεται ότι η Ελλάδα είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοιας χώρας, καθώς οι συντάξεις αντιστοιχούν σε ποσοστό άνω του 15% του ΑΕΠ, με τον ιδιωτικό τομέα να παίζει μηδαμινό ρόλο.
Από τη μεριά του, ο γενικός διευθυντής της ΕΚΤ Οσκαρ Αρσε αναφέρθηκε στις επιπτώσεις που έχει το δημογραφικό στη χάραξη νομισματικής πολιτικής. «Πρέπει να είμαστε πιο πραγματιστές, κυρίως σε ό,τι αφορά τις επιπτώσεις της γήρανσης του πληθυσμού στην αγορά εργασίας και τις πληθωριστικές πιέσεις που δημιουργούνται εκεί» είπε και εξήγησε ότι αυτές αντισταθμίζουν τις αποπληθωριστικές πιέσεις που προκαλεί η επιλογή των μεγαλύτερων ηλικιών για περισσότερη αποταμίευση και λιγότερες επενδύσεις. Οπως είπε, οι αρχικές εκτιμήσεις της ΕΚΤ έκαναν λόγο για σημαντικές αποπληθωριστικές πιέσεις λόγω της γήρανσης, όμως αυτές δεν έχουν επαληθευθεί.
Ο Αντριου Σκοτ, διευθυντής του Τμήματος Οικονομικών στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας Ελισον στην Οξφόρδη, εστίασε στην ανάγκη να επιβραδυνθεί η διαδικασία της γήρανσης μέσω της προληπτικής ιατρικής. «Οσο καλύτεροι γινόμαστε στο να γερνάμε, τόσο μεγαλύτερη αξία θα έχει η ζωή μας» τόνισε και υποστήριξε ότι η αλλαγή των ορίων συνταξιοδότησης από μόνη της δεν αλλάζει πολλά. Εκτίμησε ότι τη μεγαλύτερη επίδραση έχει η διατήρηση των ανθρώπων στην εργασία όταν αυτοί επιλέγουν να σταματήσουν να δουλεύουν για λόγους υγείας, σε ηλικίες 50-65 ετών. «Το δημογραφικό δεν είναι η μοίρα μας» δήλωσε χαρακτηριστικά.
Μέγα-τάση
Ο επικεφαλής του οικονομικού γραφείου του Κυριάκου Μητσοτάκη, Μιχάλης Αργυρού, αναφέρθηκε στα τρία βασικά συμπεράσματα του συνεδρίου: (α) όλοι θα ζήσουμε περισσότερο, (β) θα υπάρξουν προκλήσεις στις οικονομίες και αυξημένα ρίσκα οικονομικών ανισορροπιών και (γ) οι προκλήσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν με διάφορους τρόπους, όπως η αύξηση της διαθεσιμότητας εργαζομένων σε μεγαλύτερες ηλικίες και από ομάδες με μειωμένη συμμετοχή στην αγορά εργασίας, αλλά και η αύξηση της παραγωγικότητας που θα αναπληρώσει την έλλειψη εργατικού δυναμικού.
Η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας Δόμνα Μιχαηλίδου επισήμανε ότι η μακροζωία είναι μια «παγκόσμια μέγα-τάση» και υπογράμμισε ότι η Ελλάδα είναι στο επίκεντρο της δημογραφικής κρίσης στην Ευρώπη, ειδικά λόγω της υπογεννητικότητας. Τόνισε, ωστόσο, ότι η χώρα μας είναι η πρώτη στην ΕΕ που παρουσίασε ένα Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το Δημογραφικό, τον περασμένο Οκτώβριο.
Συμπερασματικά, από όλους τους ομιλητές κατέστη σαφές ότι… διέξοδος από τη μακροζωία και την επιμήκυνση της οικονομικά και εργασιακά ενεργής ζωής δεν υπάρχει. Οπως θα έλεγε ο μάγος Γκάνταλφ από τον «Αρχοντα των Δαχτυλιδιών» του Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιεν, «αυτό που μας μένει να αποφασίσουμε είναι τι θα κάνουμε με τον χρόνο που μας έχει δοθεί»…
ΕΙΠΑΝ…
Μιχάλης Αργυρού, επικεφαλής του Οικονομικού Γραφείου του πρωθυπουργού: «Πρέπει να δοθούν θετικά κίνητρα για την παραμονή στην εργασία, να υπάρχει επαρκές δίχτυ κοινωνικής ασφάλειας, αλλά και να επικοινωνούνται οι αποφάσεις στους απλούς ανθρώπους».
Οσκαρ Αρσε, γενικός διευθυντής Οικονομικών, Στατιστικής και Ερευνας ΕΚΤ: «Έχουμε ανάγκη οι μεγαλύτεροι σε ηλικία να μένουν για περισσότερο διάστημα στην αγορά εργασίας, με καλύτερη υγεία και καλύτερες οικονομικές συνθήκες. Είναι καλό ότι θα ζούμε περισσότερο, όμως πρέπει να το χρηματοδοτήσουμε. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να δουλεύουμε και λίγο περισσότερο. Πιστεύω ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη θα μας βοηθήσει, ειδικά στα τελευταία στάδια της καριέρας».
Αλβαρο Περέιρα, επικεφαλής οικονομολόγος του ΟΟΣΑ: «Τα περισσότερα εθνικά συστήματα (υγείας, ασφάλισης κ.λπ.) οικοδομήθηκαν μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ηταν ένας κόσμος που ζούσαμε μέχρι τα 65 και δουλεύαμε μέχρι τα 55-60. Σήμερα εκτιμούμε ότι θα ζούμε μέχρι τα 90 ή τα 100. Πρέπει να επανασχεδιάσουμε τα συστήματά μας».
Τζον Μπελ, καθηγητής Ιατρικής και πρόεδρος του Ινστιτούτου Τεχνολογίας Ελισον (Οξφόρδη): «Οι πολιτικοί λατρεύουν να μιλούν για την πρόληψη, όμως κανένας πολιτικός δεν έχει κάνει κάτι για να την ενισχύσει».
Αντριου Σκοτ, διευθυντής του τμήματος Οικονομικών στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας Ελισον (Οξφόρδη): «Οποτε ακούμε για τη γήρανση της κοινωνίας, πάντα το πρίσμα είναι αρνητικό. Αυτό είναι αρκετά περίεργο, δεδομένου ότι πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα του 20ού αιώνα».
«Η πιο πολύτιμη πρόοδος είναι η επιβράδυνση της γήρανσης. Το ερώτημα δεν είναι η γήρανση, αλλά το πώς θα γερνάμε, πώς θα καταφέρουμε να έχουμε μια μακρά και καλή ζωή».
Ντέιβιντ Μάιλς, επικεφαλής αναλυτής του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βρετανίας: «Οι σωματικές απαιτήσεις της εργασίας δεν υπήρξαν ποτέ λιγότερες από ό,τι είναι σήμερα. Η πλειοψηφία του κόσμου μας δεν κάνει σωματικά επίπονες δουλειές που γίνονται δύσκολες μετά τα 60 ή τα 65».
«Δεν ξέρουμε αν η γήρανση είναι κάτι προσωρινό, αν θα συνεχιστεί με τον ίδιο ρυθμό, αν θα ενταθεί».
Premium έκδοση «Τα ΝΕΑ»
