Χιλιάδες επιχειρήσεις και νοικοκυριά περιμένουν να συνδεθούν στο ολλανδικό δίκτυο, αναγκάζοντας τους φορείς εκμετάλλευσης δικτύων να μειώσουν την κατανάλωση στην ηλεκτρική ενέργεια σε μια πρώιμη ένδειξη για το τι είναι πιθανό να συμβεί σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες καθώς αυξάνεται η ταχύτητα της ηλεκτροδότησης.
Περισσότερες από 11.900 επιχειρήσεις περιμένουν συνδέσεις στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας, σύμφωνα με την Netbeheer Nederland, την ένωση φορέων εκμετάλλευσης δικτύων στην Ολλανδία. Επιπλέον, υπάρχουν δημόσια κτίρια όπως νοσοκομεία και πυροσβεστικοί σταθμοί, καθώς και χιλιάδες νέες κατοικίες.
Οι μεγάλες αναμονές για συνδέσεις καθυστερούν την οικονομική ανάπτυξη και ίσως αναγκάσουν τις επιχειρήσεις να επανεξετάσουν τα επενδυτικά τους σχέδια. Παρά τις προσπάθειες για επενδύσεις σε νέα καλώδια και υποσταθμούς, οι νέες συνδέσεις σε ορισμένες περιοχές της χώρας θα είναι διαθέσιμες μόνο στα μέσα της δεκαετίας του 2030.
Παρόλο που τα σημεία συμφόρησης στην Ολλανδία είναι ιδιαίτερα έντονα, οι αναλυτές λένε ότι αυτό αποτελεί προάγγελο του τι είναι πιθανό να συμβεί σε άλλες χώρες της ΕΕ, καθώς η ταχύτητα της ηλεκτροδότησης αυξάνεται για να επιτευχθούν οι φιλόδοξοι στόχοι της ένωσης για την απαλλαγή από τον άνθρακα.
«Υπάρχει συμφόρηση σε άλλες χώρες», αλλά άλλες χώρες θα πρέπει «σίγουρα» να δουν το ολλανδικό παράδειγμα ως προειδοποίηση, δήλωσε στους Financial Times η Ζουζάνα Πατό, επικεφαλής της ομάδας ενέργειας στην ενεργειακή μη κυβερνητική οργάνωση RAP με έδρα τις Βρυξέλλες.
Πουθενά αλλού δεν είναι τόσο άσχημα
Ένας Ολλανδός αξιωματούχος παραδέχτηκε: «Πουθενά αλλού δεν είναι τόσο άσχημα».
Η Ολλανδία είναι μεταξύ των χωρών της Ευρώπης που έχουν κινηθεί ταχύτερα για την ηλεκτροδότηση κρίσιμων τμημάτων της οικονομίας, αφότου το 2023 σταμάτησε την παραγωγή στο γιγαντιαίο χερσαίο κοίτασμα φυσικού αερίου, Χρόνινγκεν. Περισσότερα από 2,6 εκατομμύρια ολλανδικά σπίτια διαθέτουν πλέον ηλιακούς συλλέκτες στις στέγες τους, σύμφωνα με στοιχεία της Netbeheer Nederland. Οι εταιρείες επιτάχυναν επίσης την απομάκρυνσή τους από το φυσικό αέριο μετά την κρίση τιμών ενέργειας στην ΕΕ το 2022.
Η χώρα είχε συνηθίσει τόσο πολύ να βασίζεται στους πόρους φυσικού αερίου της, που οι αναβαθμίσεις του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας δεν είχαν ακολουθήσει τον ρυθμό, δήλωσε ο εθνικός διαχειριστής του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας, Tennet.
Για να παρέχει την απαιτούμενη χωρητικότητα του δικτύου, η ολλανδική κυβέρνηση εκτιμά ότι το επίπεδο των επενδύσεων που απαιτούνται σε καλώδια και νέους υποσταθμούς θα είναι περίπου 200 δισεκατομμύρια ευρώ έως το 2040.
Μέρος αυτού ίσως χρηματοδοτηθεί μέσω της πώλησης του τμήματος του γερμανικού δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας της Tennet σε ιδιώτες, το οποίο αποτιμάται σε περίπου 20 δισεκατομμύρια ευρώ. Το μεγάλο μέρος των υπολοίπων θα πρέπει να καλυφθεί με τους καταναλωτές να επωμίζονται το κόστος.
Η Ολλανδία έχει ήδη ένα από τα υψηλότερα κόστη στην ηλεκτρική ενέργεια στη Δυτική Ευρώπη λόγω των σημείων συμφόρησης του δικτύου. Οι μηνιαίες τιμές είναι, για παράδειγμα, περίπου 30 ευρώ ανά μεγαβατώρα υψηλότερες από ό,τι στη Γαλλία φέτος, σύμφωνα με στοιχεία του think-tank Ember.
Για να καλυφθούν οι απαραίτητες επενδύσεις, τα τιμολόγια αναμένεται να αυξάνονται κάθε χρόνο έως το 2034 κατά μέσο όρο μεταξύ 4,3 και 4,7% σε πραγματικούς όρους, ανέφερε μια παρουσίαση από την Tennet.
Για να απελευθερώσουν χωρητικότητα, η Tennet και οι περιφερειακοί φορείς εκμετάλλευσης δικτύων έχουν αρχίσει να προσφέρουν συμβάσεις σε νοικοκυριά που προσφέρουν έκπτωση για την ηλεκτρική ενέργεια που καταναλώνεται σε ώρες εκτός αιχμής, όπως μεταξύ 11 π.μ. και 3 μ.μ., και άλλες ευέλικτες συμβάσεις.
Από την 1η Απριλίου, οι φορείς εκμετάλλευσης θα μπορούσαν να προσφέρουν συμβάσεις όπου οι μεγάλοι βιομηχανικοί χρήστες απαγορεύεται να χρησιμοποιούν τις συνδέσεις τους κατά τη διάρκεια ορισμένων ωρών αιχμής σε αντάλλαγμα για χαμηλότερα τιμολόγια.
Η Χάγη έχει επίσης ξεκινήσει μια διαφημιστική καμπάνια για την «πιο συνειδητή χρήση της ενέργειας» στην τηλεόραση και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ζητώντας από καταναλωτές να φορτίζουν ποδήλατα και αυτοκίνητα εκτός της αιχμής από τις 4 μ.μ. έως τις 9 μ.μ., όταν το δίκτυο υφίσταται τη μεγαλύτερη πίεση.
Ωστόσο, οι τοπικοί ηγέτες εξακολουθούν να ανησυχούν ότι οι περιφέρειές τους θα χάσουν επενδύσεις εάν οι ουρές για συνδέσεις συνεχιστούν.
Προειδοποιήσεις από έναν παλιό γνώριμο
«Όλα γίνονται ηλεκτρικά και οι υποδομές ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να αναπτυχθούν μαζικά παντού», δήλωσε στους FT ο Γερούν Ντάισενμπλουμ, δήμαρχος του Αϊντχόφεν, που τον θυμόμαστε ως πρόεδρο του Eurogroup.
Η περιοχή Brainport γύρω από το Αϊντχόφεν, που καλύπτει αρκετούς δήμους στη νότια Ολλανδία είχε χάσει επενδύσεις επειδή έπρεπε να περιορίσει την παροχή σε ηλεκτρική ενέργεια, είπε.
Το Brainport φιλοξενεί επίσης ένα σύμπλεγμα εταιρειών προηγμένης τεχνολογίας με επικεφαλής την ASML, τον κατασκευαστή των πιο εξελιγμένων μηχανών κατασκευής τσιπ στον κόσμο. Δεν αναμένεται σημαντική νέα χωρητικότητα δικτύου στην περιοχή μέχρι το 2027.
«Χρειαζόμαστε περισσότερους από 100 μεσαίου μεγέθους υποσταθμούς και 4.000 μικρούς υποσταθμούς», δήλωσε ο Ντάισενμπλουμ. Οι φορείς εκμετάλλευσης δικτύων έχουν επίσης έλλειψη 28.000 τεχνικών για την εγκατάσταση της απαραίτητης υποδομής.
Εν τω μεταξύ, το ολλανδικό υπουργείο ενέργειας και οι φορείς εκμετάλλευσης δικτύων αναζητούν τρόπους για να αυξήσουν με ασφάλεια το φορτίο στο δίκτυο χωρίς να προκαλέσουν διακοπές ρεύματος όπως αυτή στην Ιβηρική χερσόνησο τον Απρίλιο.
Υπάρχουν επίσης πρωτοβουλίες για την κοινή χρήση συνδέσεων και τη δημιουργία «ενεργειακών κόμβων» που μοιράζονται την πρόσβαση στο δίκτυο.
Η Έφγιε βαν Γκορπ, εκπρόσωπος της Tennet, δήλωσε ότι οι άλλες χώρες θα πρέπει να είναι προσεκτικές.
Η ΕΕ διεξάγει διαβουλεύσεις σχετικά με τη νομοθεσία που αντιμετωπίζει την ανάγκη για αναβαθμίσεις του δικτύου και για την περαιτέρω επιτάχυνση της αδειοδότησης έργων υποδομής δικτύου πριν από το τέλος του έτους.
Αλλά οι αναλυτές φοβούνται ότι αυτό δεν θα προσφέρει άμεση ανακούφιση. «Η κατασκευή ενός δικτύου διαρκεί πέντε έως έξι χρόνια. Δεν υπάρχει λύση», δήλωσε ο Πάτο.
Πηγή: ΟΤ