H Maria Branyas Morera, ήταν υπεραιωνόβια, πράγμα που σημαίνει ότι έζησε πέρα από την ηλικία των 110 ετών – κάτι πολύ σπάνιο. Είχε το ρεκόρ του γηραιότερου εν ζωή ανθρώπου μέχρι τον θάνατό της, σε ηλικία 117 ετών και 168 ημερών.
Μία ομάδα από το Ινστιτούτο Έρευνας Λευχαιμίας Josep Carreras στην Ισπανία, μελέτησε με προσοχή την μακρά ζωή της Branyas αναζητώντας τους βιολογικούς παράγοντες που ίσως συνετέλεσαν στην υγιή της γήρανση. Στην εργασία τους, που προ – δημοσιεύτηκε στο bioRxiv, οι ερευνητές συμπέραναν πως, η Branyas είχε κερδίσει το “γενετικό τζακπότ”.
Όπως εξηγούν, τα κύτταρά της συμπεριφέρονταν ως πολύ νεότερα σε σχέση με τη βιολογική της ηλικία, είχαν υποστεί γενετικές μεταλλάξεις που απέτρεπαν μορφές καρκίνου, ενώ διέθετε και έναν πολύ αποδοτικό μεταβολισμό.
Ωστόσο, συμπέραναν πως και οι επιλογές στον τρόπο ζωή της – και στη διατροφή της – μπορεί να συνέβαλαν στο να ζήσει περισσότερο από έναν αιώνα. Συγκεκριμένα, η Branyas έτρωγε περίπου τρία γιαούρτια κάθε μέρα.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η διατροφή που βασίζεται σε τροφές που υπόκεινται σε φυσική ζύμωση, «μπορεί να βοήθησε στην ανάπτυξη των υγιών βακτηρίων, τα οποία με τη σειρά τους, είναι καθοριστικής σημασίας για την καταπολέμηση της φλεγμονής, την εντερική διαπερατότητα, τη γνωστική λειτουργία, καθώς και την υγεία των οστών και των μυών».
Πού βοηθά η διατροφή πλούσια σε ζυμωμένες τροφές
Μια μελέτη του 2021 που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Cell από ομάδα του Στάνφορντ επιβεβαίωσε πως μία διατροφή που είναι πλούσια σε ζυμωμένες τροφές, αυξάνει τη βακτηριακή ποικιλομορφία. Άρα, μπορούν τρία γιαούρτια την ημέρα, να βοηθήσουν στην μακροζωία; Οι επιστήμονες δεν έχουν δώσει οριστική απάντηση.
Μία ακόμη μελέτη του 2021, η οποία δημοσιεύτηκε στο Nature Metabolism, υποστηρίζει ότι, η κατάσταση του μικροβιώματος του εντέρου ενός ατόμου, μπορεί να προβλέψει το προσδόκιμο της ζωής του. Ο Daniel Freedberg, γαστρεντερολόγος και γραμματέας της Αμερικανικής Γαστρεντερολογικής Εταιρείας, ο οποίος δεν συμμετείχε στην μελέτη, εξηγεί ότι το “μικροβίωμα του εντέρου”, αναφέρεται σε όλα τα μικρόβια που ζουν στο πεπτικό σύστημα και τα προϊόντα τους. Τα βιολογικά κύτταρα κάθε ατόμου, όπως τα κύτταρα του στομάχου, δεν αποτελούν τμήμα του μικροβιώματος.
Ουσιαστικά, το «έντερο» δεν περιορίζεται μόνο στο στομάχι – ο όρος περιγράφει ολόκληρη την πεπτική οδό, από το στόμα μέχρι τον πρωκτό. Ο Freedberg περιγράφει το μικροβίωμα ως ένα μικροσκοπικό δάσος.
Πρωτοποριακή μεταμόσχευση για την επαναφορά της υγείας του εντέρου
Όπως σε ένα κανονικό δάσος, πολλοί διαφορετικοί οργανισμοί αλληλεπιδρούν μεταξύ τους κάθε στιγμή. Κάποιοι από αυτούς τους οργανισμούς είναι «καλοί», ενώ άλλοι «κακοί», όμως όλοι συμβάλλουν αναπόφευκτα στο ίδιο οικοσύστημα.
Οι τύποι βακτηρίων που εμφανίζονται στο μικροβίωμα του εντέρου διαφέρουν σημαντικά λόγω γεωγραφικών, πολιτιστικών και ηλικιακών διαφορών, οπότε τα «φυσιολογικά» μικρόβια, ή τα ζώα στο δάσος, δεν είναι τα ίδια για όλους.
Η μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Nature Metabolism, υποστηρίζει πως, μεγαλύτερη ποικιλομορφία στο μικροβίωμα του εντέρου, συνδέεται με πιο υγιή άτομα που ζουν περισσότερο.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν πως όσοι έχουν λιγότερο μοναδικό μικροβίωμα, λάμβαναν περισσότερα φάρμακα και ήταν πιο πιθανόν να πεθάνουν στη διάρκεια της περιόδου της μελέτης. Από την άλλη, οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι, όσοι είχαν παρουσίαζαν αυξανόμενη μοναδικότητα μικροβιώματος, ήταν πιο κινητικοί σε σχέση με τους συνομήλικούς τους.
Η δύναμη των καλών βακτηρίων στο μικροβίωμα του εντέρου
Σύμφωνα με τον Freedberg, μπορούμε να αξιοποιήσουμε τη δύναμη των καλών βακτηρίων στο μικροβίωμα του εντέρου, για να καταπολεμήσουμε λοιμώξεις. Φέρνει ως παράδειγμα τη βακτηριακή λοίμωξη στο παχύ έντερο από το Clostridium difficile. Συνήθως, η λοίμωξη εμφανίζεται συνήθως έπειτα από χορήγηση αντιβιοτικών, όταν τα καλά βακτήρια του εντέρου εξασθενούν, με αποτέλεσμα το βακτήριο C. diff να κυριαρχήσει στο μικροβίωμα.
Οι επιστήμονες έχουν δημιουργήσει μια μοναδική λύση για να επαναφέρουν τα καλά μικρόβια και να καταπολεμήσουν τον C. diff. Ονομάζεται μεταμόσχευση κοπράνων, όπου οι ασθενείς λαμβάνουν κόπρανα από δότη που δεν έχει πάρει αντιβιοτικά και δεν έχει εντερική λοίμωξη. Τα βακτήρια από τα υγιή κόπρανα ενσωματώνονται στο μικροβίωμα του λήπτη, με αποτέλεσμα την εξάλειψη των κακών βακτηρίων.
Ενώ μπορεί τα καλά βακτήρια του εντέρου και το μικροβίωμα να φαίνονται πολύ σημαντικά στην περίπτωση των λοιμώξεων από το βακτήριο C. Diff, ο Freedberg εξηγεί πως, η λήψη πρεβιοτικών και προβιοτικών, πιθανόν να έχουν λιγότερο ακραίες επιπτώσεις σε υγιή άτομα.
Μπορεί το υγιές μικροβίωμα του εντέρου να συμβάλλει στη μακροζωία;
«Μπορεί το υγιές μικροβίωμα να συντελέσει στην μακροζωία και την καλύτερη ποιότητα ζωής;», ρωτά. «Ίσως. Δυστυχώς ωστόσο, η επιστήμη δεν έχει δώσει ακόμη την απάντηση για το ποιος είναι ο ακριβής συνδυασμός πρεβιοτικών που πρέπει να συνταγογραφείται για το μοναδικό μικροβίωμα του κάθε ατόμου».
Ο Freedberg εξηγεί ότι τα προβιοτικά είναι γνωστό πως βοηθούν σε διάφορες παθήσεις, ανάμεσα στις οποίες, η ληκυθίτιδα, η διάρροια που συνδέεται με τη λήψη αντιβιοτικών και ίσως την υγεία των πρόωρων νεογνών. Ερευνητές όπως ο Freedberg, ελπίζουν τελικά να αντιγράψουν τη φόρμουλα για ένα υγιές μικροβίωμα και να καλλιεργήσουν τα βακτήρια, αντί να βασίζονται σε δότες.
Οι εξελίξεις αυτές θα ήταν ένα ακόμη, πολύτιμο βήμα προς την αντιμετώπιση χρόνιων ασθενειών όπως είναι η νόσος του Crohn και η ελκώδης κολίτιδα. Το πιο σημαντικό είναι ότι, παρόλο που το μικροβίωμα του εντέρου δεν είναι «ελιξίριο της νιότης», η διάρκεια της ζωής σου δεν είναι κάτι που δεν μπορείς να ελέγξεις.
«Πολλοί ακόμη παράγοντες θα αποδειχθούν σημαντικοί», σημείωσε ο Freedberg. «Παράγοντες όπως η υγεία του καρδιαγγειακού συστήματος, το υγιές βάρος, υγιής καρδιά, η αποχή από το κάπνισμα και το υπερβολικό αλκοόλ. Αυτά είναι τα μεταβλητά στοιχεία που έχουν μεγαλύτερη σημασία για τη μακροζωία».
