Η πίεση είναι μεγάλη. Σε Αιγαίο και Μεσόγειο οι μεταναστευτικές ροές έχουν αυξηθεί δραματικά. Καθημερινά και πολλά τα περιστατικά των παράνομων εισόδων που τελεσφορούν, αλλά και πολύ περισσότερες οι αποτροπές.
Το Ελληνικό Λιμενικό δίνει μάχη στα θαλάσσια σύνορά μας, η Ελληνική Αστυνομία στα χερσαία, στον Έβρο, όπου καθημερινά αποτρέπεται η είσοδος 900 περίπου ατόμων.
Η Βουλγαρία ανακοίνωσε πως από την αρχή του χρόνου έχουν αποτραπεί 100.000 παράνομες είσοδοι από τα σύνορά της με την Τουρκία.
Στην Ιταλία, η Λαμπεντούζα βουλιάζει. Με χωρητικότητα 400 ατόμων υπάρχουν μέρες που στο νησί φιλοξενούνται ακόμη και 4.000 άνθρωποι.
Δεκάδες ναυάγια καθημερινά, άλλες τόσες επιχειρήσεις διάσωσης.
Πολωνία, Λιθουανία και Λετονία συγκεντρώνουν στρατό στα σύνορά τους με την Λευκορωσία, καθώς η εγκατάσταση εκεί του ρωσικού ιδιωτικού μισθοφορικού στρατού Βάγκνερ έχει δημιουργήσει σοβαρές ανησυχίες.
Κι’ αυτό διότι η Ιταλία επισήμως έχει κατηγορήσει την Βάγκνερ ότι, προφανώς με εντολή Ρωσίας, εργαλειοποιεί μετανάστες από την Αφρική διευκολύνοντας την αναχώρησή τους από τα αφρικανικά παράλια – και επομένως τους διακινητές.
Επομένως, τα αίτια που προκαλούν την σημερινή έξαρση είναι πολλά και διαφορετικά:
Δύο αναθεωρητικές δυνάμεις, Ρωσία και Τουρκία εργαλειοποιούν πρόσφυγες και μετανάστες και διεξάγουν έναν υβριδικό πόλεμο.
Η Τουρκία γιατί θέλει να απαλλαγεί από τα εκατομμύρια (3,6 εκ. μόνοι οι Σύροι) των μεταναστών που ζουν εκεί και οι οποίοι έχουν στοχοποιηθεί για την οικονομική κρίση. Από το 2022 έχει τεθεί σε εφαρμογή ένα «στεγαστικό πρόγραμμα» στη βόρεια Συρία, στα σύνορά με την Τουρκία, σε μια εξαιρετικά σεισμογενή και στρατιωτικοποιημένη περιοχή, με κατασκευή χιλιάδων κατοικιών.
Το πρόγραμμα, με μικρή διακοπή λόγω του μεγάλου σεισμού του περασμένου Φεβρουαρίου, συνεχίζεται κανονικά. Υπολογίζεται ότι 1.000 περίπου άτομα εκτοπίζονται τον μήνα σε περιοχές όπου διεξάγονται λυσσαλέες μάχες μεταξύ πολλών αντιμαχομένων πλευρών. Ενώ οι άνθρωποι αυτοί έφυγαν από τις πόλεις και τα χωριά τους ακριβώς για να ξεφύγουν από τον πόλεμο, που ντροπιαστικά συνεχίζεται από το 2011.
Το γεγονός προκαλεί μεγάλη ανησυχία στους άλλους πρόσφυγες, που φοβούνται ότι σύντομα θα έλθει η σειρά τους, με αποτέλεσμα να έρχονται σε επαφή με τα εγκληματικά δίκτυα των διακινητών, προκειμένου να περάσουν στην Ευρώπη.
Η Ρωσία επιδίδεται σ’ αυτόν τον υβριδικό πόλεμο διότι με αυτόν τον τρόπο θέλει να τιμωρήσει την Ευρώπη που σταθερά στέκεται στο πλευρό της Ουκρανίας.
Κάθε άλλο παρά τυχαία είναι τα οκτώ πραξικοπήματα που πραγματοποιήθηκαν μέσα σε τρία χρόνια στην Αφρική, στις χώρες όπου δραστηριοποιείται η Βάγκνερ, προσφέροντας «στρατιωτική βοήθεια» αλλά και κάνοντας μπίζνες με διαμάντια, χρυσό, ουράνιο και όλες τις πλουτοπαραγωγικές πηγές αυτών των – παρά τον πλούτο τους – πολύ φτωχών χωρών.
Μέσα σε τρία χρόνια είχαμε δύο πραξικοπήματα στη Μπουρκίνα Φάσο, άλλα δύο στο Μάλι, από ένα στη Γουινέα, στη Γκάμπια, στον Νίγηρα και πρόσφατα στη Γκαμπόν. Με περισσότερο σοβαρό αυτό του Νίγηρα, που συνεργαζόταν με τους Ευρωπαίους και ήταν το τελευταίο ανάχωμα στη διαδρομή από την υποσαχάρια Αφρική. Προσθέτοντας τον εμφύλιο στο Σουδάν, μπορούμε να πούμε ότι βρισκόμαστε σε πολεμικό και κλιματικό βρασμό.
Την ίδια ώρα, ο τζιχαντισμός έχει επικρατήσει παντού, με αποτέλεσμα δολοφονίες, βιασμούς και καταστροφές στις γεωργικές καλλιέργειες.
Σε όλα αυτά προσθέτουμε την κλιματική αλλαγή, την ξηρασία, τους καύσωνες, τις πυρκαγιές, τις πλημμύρες. Δεν μένει πια ούτε ένα χωραφάκι για να καλλιεργήσει ένας άνθρωπος και να ζήσει την οικογένειά του.
Από την άλλη πλευρά, το Αφγανιστάν βρίσκεται στον τρίτο χρόνο ξηρασίας. Η χώρα δεν διαθέτει αρδευτικό σύστημα, οπότε και εκεί τα χωράφια μένουν ξερά και ακαλλιέργητα.
Όλα αυτά αποτελούν ένα πραγματικά εκρηκτικό μίγμα. Έχει υπολογιστεί πως αν προσθέσουμε τα 4 εκ. των προσφύγων από την Ουκρανία και τα άλλα 4 από τον εμφύλιο στο Σουδάν, υπάρχουν αυτή τη στιγμή περί τα 110 εκ. άνθρωποι που επιδιώκουν ή θα επιδιώξουν να βρεθούν στη γηραιά ήπειρο.
Είναι γνωστές πια οι εκκλήσεις για βοήθεια από επτά πάμφτωχες γειτονικές χώρες του Σουδάν, όπου έχουν καταφύγει σχεδόν 1 εκ. Σουδανοί πρόσφυγες, την ώρα που επιστρέφουν και οι πρόσφυγες από την Ερυθραία, οι οποίοι είχαν εγκαταλείψει την πατρίδα τους για να γλιτώσουν από τους δικούς τους εμφυλίους.
Δυστυχώς, η Ευρώπη δεν μπορεί να συμφωνήσει σε μια ενιαία μεταναστευτική πολιτική. Την ώρα που μπροστά στα μάτια μας συμβαίνουν όλα τα παραπάνω, εξακολουθούν να συζητούν για το ενιαίο σύστημα ασύλου – απόφαση που ανέβαλαν για τον… Ιούνιο του 2024, δηλαδή μετά τις ευρωεκλογές!
Στο μεταξύ, όμως, η μεταναστευτική κρίση έχει οδηγήσει και σε μεγάλη άνοδο την ακροδεξιά. Ήδη βρίσκεται στη δεύτερη θέση στη Γερμανία, στη Φινλανδία, στη Σουηδία, ενώ άνοδός της αναμένεται και στις εκλογές της 22ας Νοεμβρίου στην Ολλανδία. Στην Αυστρία δημοσκοπικά έρχονται πρώτοι, ενώ στην Ιταλία ο Σαλβίνι περιμένει τις ευρωεκλογές για να σημειώσει, όπως πιστεύει, μια μεγάλη νίκη.
Με δεδομένο ότι ήδη οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν κλείσει τα σύνορά τους (καταργώντας τη Σένγκεν), το βάρος ήδη πέφτει τους ώμους των νότιων χωρών. Και αν στην Ευρώπη επικρατήσει η ακροδεξιά, τα πράγματα θα χειροτερέψουν. Όπως χειροτέρεψαν, όμως, και επί κεντροαριστερών κυβερνήσεων που παρίσταναν τους ανθρωπιστές, αλλά έκλειναν τα δικά τους σύνορα.
Με λίγα λόγια, άλλη λύση από την φύλαξη των συνόρων μας δεν υπάρχει. Και αυτό πρέπει να κατανοήσουν όλοι εκείνοι που διαφωνούν με την κατασκευή του φράχτη ή εκτοξεύουν εύκολες και βλαπτικές για τη χώρα μας καταγγελίες.
* Η Σοφία Βούλτεψη είναι βουλευτής Β3 Νοτίου Τομέα Αθηνών, υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, δημοσιογράφος
