Νέα διεθνής έρευνα της πολυεθνικής εταιρείας ανθρώπινου δυναμικού Randstad, διαπιστώνει ότι η μέση διάρκεια παραμονής των νέων της Gen Z σε μια θέση εργασίας – τα πέντε πρώτα χρόνια της καριέρας τους – είναι μόλις 1,1 χρόνια (13 μήνες και 6 μέρες).
Με δεδομένο ότι οι μεγαλύτεροι εκπρόσωποι της Gen Z σήμερα πλησιάζουν τα 30 έτη, οι συμμετέχοντες στην έρευνα ανήκουν κυρίως στο δημογραφικό προφίλ των 20άρηδων-25άρηδων και λίγο παραπάνω. Πρόκειται για την ηλικιακή κατηγορία στην οποία απευθύνονται και τα μέτρα που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ. Υπενθυμίζεται ότι από το 2026 μηδενίζεται ο φόρος εισοδήματος για τους νέους ως 25 ετών, ως τα 20.000 ευρώ το χρόνο. Για τους νέους 25-30 ετών επεκτείνεται ο κατώτατος φορολογικός συντελεστής του 9% και για τα εισοδήματα από 10.000 ως 20.000 ευρώ. Το μέτρο, σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκο Πιερρακάκη, στοχεύει στο να ενθαρρύνει την είσοδο των νέων στην αγορά εργασίας, καθώς η ανεργία σε αυτές τις ηλικίες παραμένει υψηλή.
Όταν οι μήνες μοιάζουν χρόνια
Στην Ελλάδα των «σεζονίστας», της περιστασιακής και εποχικής εργασίας, ιδίως στον τουρισμό και την εστίαση, ακόμα και o ένας χρόνος στην ίδια δουλειά μοιάζει με αιωνιότητα. Για έναν νέο ή νέα που εισέρχεται στον εργασιακό στίβο, είναι στοίχημα αν θα καταφέρει να αντέξει περισσότερους από λίγους μήνες, σε δουλειές που συνήθως απαιτούν ελαστικά ωράρια και προσφέρουν χαμηλές απολαβές.
Όμως σε διεθνές επίπεδο – σύμφωνα με την έρευνα της Randstad σε 15 χώρες – το χρονικό διάστημα του 1,1 χρόνου, συνιστά σημαντική συρρίκνωση της μέσης διάρκειας παραμονής σε μια δουλειά, σε σύγκριση με τις αμέσως προηγούμενες γενιές.
Για παράδειγμα, οι Millenials, που σήμερα σαρανταρίζουν, τα πέντε πρώτα χρόνια της καριέρας τους παρέμεναν κατά μέσο όρο στην ίδια δουλειά 1,8 χρόνια (σχεδόν 23 μήνες). Οι πενηντάρηδες της Generation X και οι σημερινοί συνταξιούχοι της γενιάς των Baby Boomers, ήταν πολύ πιο σταθεροί, παραμένοντας στην ίδια δουλειά 2,8 και 2,9 χρόνια αντίστοιχα.
Στην έρευνα της Randstad συμμετείχαν περισσότεροι από 11.250 εργαζόμενοι και αναζητούντες εργασία, σε 15 αγορές (ΕΕ, Βόρεια Αμερική και Ασία-Ειρηνικό). Αντλήθηκαν στοιχεία από περισσότερες από 126 εκατομμύρια αγγελίες εργασίας σε όλο τον πλανήτη. Η Randstad, η οποία έχει την έδρα της στην Ολλανδία, δραστηριοποιείται σε 39 χώρες, ανάμεσά τους και η Ελλάδα.
Δύσκολοι καιροί για πτυχιούχους
Πρόσφατα ο Economist δημοσίευσε ένα άρθρο με τον εξαιρετικά απαισιόδοξο τίτλο «Γιατί οι σημερινοί πτυχιούχοι την έχουν ‘βάψει’». Eξηγούσε τις αιτίες που οι νέοι απόφοιτοι πανεπιστημίου στις ανεπτυγμένες οικονομίες, ξεκινάνε τα πρώτα τους βήματα στην εργασία με ψαλιδισμένα τα φτερά, αφού ένα καλό πτυχίο δεν εγγυάται πλέον μια καλή δουλειά.
Μάλιστα συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Υπάρχει πλεόνασμα «υπερ-εκπαιδευμένου» (over qualified) εργατικού δυναμικού, με δεξιότητες ανώτερες των προσόντων που απαιτούν οι προσφερόμενες θέσεις εργασίας. Στην Ελλάδα σχεδόν οι τέσσερις στους δέκα νέους εργαζόμενους 25-34 ετών (37,4%) θεωρούνται «υπερεκπαιδευμένοι», μακράν το υψηλότερο ποσοστό σε όλη την ΕΕ. Όπως αν έδειξε προσφατη έρευνα του Κέντρου Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΚΑΝΕΠ) του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ, στο χώρο της εστίασης και του τουρισμού, τα ποσοστά υπερεκπαίδευσης φτάνουν το 86,3%.
Λιγότερες θέσεις για νεοεισερχόμενους
Η αγορά εργασίας για τους νέους διεθνώς δεν είναι ιδιαίτερα ρόδινη. Παγκοσμίως, οι αγγελίες για θέσεις εργασίας που απαιτούν 0-2 χρόνια εμπειρίας έχουν μειωθεί κατά μέσο όρο κατά 29 ποσοστιαίες μονάδες από τον Ιανουάριο του 2024.
Για παράδειγμα, οι θέσεις για νέους τεχνικούς έχουν μειωθεί κατά 35%, οι θέσεις στον τομέα της εφοδιαστικής αλυσίδας κατά 25% και οι θέσεις στον τομέα των οικονομικών κατά 24%.
Ψάχνουν για δεύτερη δουλειά
Μόνο το 45% των νέων της GenZ κατέχει σήμερα παραδοσιακές θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης. Σχεδόν ο ένας στους τρεις από όσους έχουν ήδη μια κύρια εργασία, θα ήθελε να τη συνδυάσει με μια «δευτερεύουσα» παράλληλη απασχόληση. Η Randstad αποδίδει την τάση αυτή στην επιθυμία «να αποκτήσουν εμπειρία, να διαφοροποιήσουν τις πηγές εσόδων τους και να αποκτήσουν μεγαλύτερο έλεγχο της καριέρας τους». Είναι ένας κομψός τρόπος να πουν ότι δεν επιβιώνουν με τον μισθό τους.
Πάνω από το ήμισυ (52%) αναζητά ενεργά μια νέα θέση εργασίας, ενώ μόνο το 11% σχεδιάζει να παραμείνει στη σημερινή του θέση μακροπρόθεσμα.
Οι νέοι κοιτάνε μπροστά, αλλά τους κόβουν τα πόδια
Το συμπέρασμα είναι ότι η υψηλή κινητικότητα της Gen Z δεν αντανακλά τις «τάσεις φυγής», αλλά τις ανεκπλήρωτες φιλοδοξίες της. To 41% των νέων δηλώνει ότι πάντα λαμβάνει υπόψη τους μακροπρόθεσμους στόχους όταν παίρνει αποφάσεις σχετικά με την εργασία του. Πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό από οποιαδήποτε άλλη γενιά. Μετά από τον μισθό, οι υποψήφιοι εργαζόμενοι της GenZ αναφέρουν ότι η έλλειψη επαγγελματικής εξέλιξης είναι ο μεγαλύτερος παράγοντας που τους ωθεί να αλλάξουν δουλειά. Ακόμα και όταν θέλουν να «ριζώσουν» σε μια δουλειά, προτιμούν να παραιτηθούν παρά να βουλιάξουν στη στασιμότητα.
Όπου φύγει φύγει
Το 22% της Gen Z έχει ήδη εγκαταλείψει τουλάχιστον μια δουλειά, σχεδόν το διπλάσιο από το ποσοστό των Millennials. Ωστόσο, δεν πρόκειται για ένα «αποσυνδεδεμένο» εργατικό δυναμικό, χαμηλών προσδοκιών. Στην πραγματικότητα, τα δεδομένα δείχνουν μια γενιά με υψηλές επιδόσεις, ισχυρές αξίες και σαφή επιθυμία για πρόοδο.
Πού και πότε μένουν
Κλάδοι όπως η πληροφορική, η υγειονομική περίθαλψη και οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες έχουν υψηλότερα ποσοστά διατήρησης προσωπικού όταν οι εργασιακοί ρόλοι ευθυγραμμίζονται με τους μακροπρόθεσμους στόχους της Gen Z. Όταν οι εργοδότες παρέχουν ορατές προοπτικές επαγγελματικής εξέλιξης, ρόλους με συγκεκριμένο σκοπό και σχετική αναβάθμιση δεξιοτήτων, η Gen Z είναι έτοιμη να δεσμευτεί. Ο κλάδος της τεχνολογίας ξεχωρίζει ως κορυφαίος προορισμός: Aκόμη και αν ξεκινήσουν από διαφορετική αφετηρία, οι νέοι εργαζόμενοι έλκονται από την τεχνολογία, με «καθαρά κέρδη» 70%. Αυτό σημαίνει ότι για κάθε 100 εργαζόμενους της Γενιάς Z που εγκαταλείπουν άλλους κλάδους, 70 μετακινούνται στην τεχνολογία.
