Μία πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο The American Journal of Clinical Nutrition διαπίστωσε ότι η αύξηση της κατανάλωσης καφέ χωρίς ζάχαρη μειώνει τον κίνδυνο αύξησης του σωματικού βάρους.
Η καθημερινή κατανάλωση καφέ μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο χρόνιων ασθενειών, συμπεριλαμβανομένων των καρδιαγγειακών παθήσεων, του διαβήτη τύπου 2, της παχυσαρκίας και ορισμένων μορφών καρκίνου. Τα στοιχεία δείχνουν ότι ο καφές ασκεί οφέλη για την υγεία κυρίως μέσω της ενεργοποίησης του συμπαθητικού νευρικού συστήματος και της αύξησης της ενεργειακής δαπάνης.
Ο καφές καταναλώνεται συχνά με προσθήκη ζάχαρης, τεχνητών γλυκαντικών ή κρέμας. Ωστόσο τα συστατικά αυτά συνδέονται με διάφορες δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης του σωματικού βάρους. Προηγούμενες μελέτες έχουν υποδείξει ότι η προσθήκη αυτών των συστατικών στον καφέ μπορεί να αμβλύνει τα μεταβολικά οφέλη για την υγεία που σχετίζονται με την κατανάλωση καφέ.
Στην νέα μελέτη, οι επιστήμονες εξέτασαν τη σχέση μεταξύ των αλλαγών στην κατανάλωση καφέ, της κατανάλωσης καφεΐνης και των αλλαγών στην αύξηση του σωματικού βάρους εξετάζοντας την προσθήκη ζάχαρης, κρέμας ή μη γαλακτοκομικής κρέμας στον καφέ.
Η μελέτη
Τα δεδομένα ελήφθησαν από τρεις εκτεταμένες μελέτες, συμπεριλαμβανομένων των «Nurses’ Health Study (1986-2010)», «Nurses’ Health Study II (1991-2015)» και «Health Professional Follow-up Study (1991-2014)».
Όλοι οι συμμετέχοντες στη μελέτη συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια που χρησιμοποιήθηκαν για την αξιολόγηση της κατανάλωσης τροφίμων και ποτών κατά το προηγούμενο έτος κατά την έναρξη της μελέτης και κάθε τέσσερα χρόνια κατά τη διάρκεια των επισκέψεων παρακολούθησης. Στις αναλύσεις λήφθηκε υπόψη η κατανάλωση τόσο του ντεκαφεϊνέ όσο και του κανονικού καφέ, καθώς και η προσθήκη ζάχαρης, κρέμας, και άλλων υποκατάστατων ζάχαρης στον καφέ.
Πραγματοποιήθηκαν κατάλληλες στατιστικές αναλύσεις για την αξιολόγηση της σχέσης μεταξύ των μεταβολών στην κατανάλωση καφέ και των ταυτόχρονων μεταβολών στο σωματικό βάρος κατά τη διάρκεια κάθε τετραετούς περιόδου.
Σημαντικές παρατηρήσεις
Στην ανάλυση συμπεριλήφθηκαν συνολικά 48.891 συμμετέχοντες από τη μελέτη «Nurses’ Health Study, 83.464 συμμετέχοντες από τη μελέτη «Nurses’ Health Study II» και 22.863 συμμετέχοντες από τη μελέτη «Health Professional Follow-up Study». Η μέση τετραετής αύξηση βάρους σε αυτές τις ομάδες ήταν «1,2 κιλά», «1,7 κιλά» και «0,8 κιλά», αντίστοιχα. Οι διαφορές στην ηλικία και το φύλο των συμμετεχόντων ενδέχεται να ευθύνονται για τις παρατηρούμενες διαφορές στην αύξηση του σωματικού βάρους μεταξύ αυτών των ομάδων.
Σε κάθε ομάδα παρατηρήθηκε μια ελάχιστη μεταβολή στη συνολική κατανάλωση καφέ σε περιόδους τεσσάρων ετών. Πιο συγκεκριμένα, η αλλαγή ήταν περίπου δύο φλιτζάνια κάθε μέρα. Δεν παρατηρήθηκε καμία αλλαγή στο μέσο βασικό επίπεδο προσθήκης σακχάρου κατά τις περιόδους των τεσσάρων ετών. Πάνω από το 80% των συμμετεχόντων στη μελέτη ανέφεραν ότι δεν άλλαξαν τη συνήθειά τους να προσθέτουν ζάχαρη κατά τη διάρκεια της περιόδου μελέτης.
Συσχέτιση μεταξύ της κατανάλωσης καφέ και της μεταβολής του σωματικού βάρους
Η ανάλυση των μέσων μεταβολών στην κατανάλωση καφέ και στο σωματικό βάρος σε διάστημα τεσσάρων ετών αποκάλυψε ότι η αύξηση κατά ένα φλιτζάνι στον καφέ χωρίς ζάχαρη ή στον ντεκαφεϊνέ χωρίς ζάχαρη, καθημερινά συνδέεται με μέτρια μείωση της αύξησης του σωματικού βάρους κατά περίπου 0,12 κιλών.
Συγκριτικά, η αύξηση της προσθήκης ενός κουταλιού του γλυκού ζάχαρης σε οποιοδήποτε τρόφιμο ή ποτό καθημερινά συσχετίστηκε με αύξηση του σωματικού βάρους κατά 0,09 κιλά κατά τη διάρκεια της τετραετούς περιόδου.
Δεν παρατηρήθηκε καμία σημαντική συσχέτιση μεταξύ της προσθήκης κρέμας ή μη γαλακτοκομικής κρέμας και της αύξησης βάρους.
Οι παρατηρούμενες συσχετίσεις μεταξύ των μεταβολών στην κατανάλωση καφέ ή πρόσθετης ζάχαρης και των μεταβολών του σωματικού βάρους ήταν πιο έντονες μεταξύ των υπέρβαρων ή παχύσαρκων συμμετεχόντων και των νεότερων συμμετεχόντων.
Λαμβάνοντας υπόψη την κατανάλωση καφεΐνης ξεχωριστά, η παρούσα μελέτη αποκάλυψε ότι η αύξηση της κατανάλωσης καφεΐνης κατά 100 μικρογραμμάρια ημερησίως σχετίζεται με μείωση της αύξησης του σωματικού βάρους κατά 0,08 κιλά.
Η σημασία της μελέτης
Η αύξηση της κατανάλωσης καφέ (είτε κανονικού είτε ντεκαφεϊνέ) χωρίς ζάχαρη μπορεί να είναι αποτελεσματική για τη διαχείριση του σωματικού βάρους. Ωστόσο, η προσθήκη ζάχαρης στον καφέ μπορεί να μετριάσει σε μεγάλο βαθμό τα οφέλη της κατανάλωσης καφέ για την υγεία.
