Ο κόσμος το’ χει τούμπανο ότι η Ελλάδα εφαρμόζει εξαήμερη εργασία, και ο Μητσοτάκης κρυφό καμάρι.
«Δεν είναι αυτό που νομίζετε», αναγκάστηκε λίγο πολύ να απαντήσει ο Έλληνας πρωθυπουργός στον Γερμανό καγκελάριο, όταν κατάλαβε ότι οι φιλοφρονήσεις του ήταν στην πραγματικότητα «καρφιά». Όταν ο Φρίντριχ Μερτς ερωτήθηκε από δημοσιογράφους τι θαυμάζει περισσότερο από το «ελληνικό success story», απάντησε ότι θα ήθελε να αντιγράψει «την επιστροφή στην εβδομάδα εργασίας έξι ημερών».
Πρόσθεσε βέβαια ότι «είναι αδύνατο, αδιανόητο κάτι τέτοιο στη Γερμανία!» Ο νεοεκλεγείς καγκελάριος καλοβλέπει την επιμήκυνση της εργάσιμης εβδομάδας, λέγοντας ότι «είναι ένα βήμα μπροστά, που δείχνει ότι και εμείς μπορούμε να κάνουμε κάτι παραπάνω δουλεύοντας».
Ο Μητσοτάκης αφού ευχαρίστησε τον Μερτς για «τα καλά του λόγια», έσπευσε να διευκρινίσει ότι «το πενθήμερο είναι κατοχυρωμένο». Αυτό που εφαρμόζεται στην Ελλάδα σύμφωνα με τον πρωθυπουργό δεν είναι ακριβώς εξαήμερη εργασία. «Έχουμε προσθέσει βαθμούς ευελιξίας για να καλύψουμε τις ανάγκες των επιχειρήσεων και των εργαζομένων», είπε χαρακτηριστικά.
Γιατί ποιος δε θα’θελε να δουλεύει Σαββατοκύριακα και απλήρωτες υπερωρίες, όπως ήδη συμβαίνει για εκατομμύρια εργαζόμενους στην Ελλάδα, και να πληρώνεται με τον χειρότερο μισθό στην Ευρώπη σε όρους αγοραστικής δύναμης;
Το όραμα του Μερτς για τα εργασιακά
Ο Χριστιανοδημοκράτης Φρίντριχ Μερτς, που παραλίγο να μην εκλεγεί καγκελάριος αφού στον πρώτο γύρο δεν τον ψήφισαν ούτε οι δικοί του, έχει ξεδιπλώσει το όραμά του για την εργασία, προκαλώντας ανατριχίλες ακόμα και στους συμμάχους του.
Η δήλωσή του ότι «με εβδομάδα τεσσάρων εργάσιμων ημερών και work-life-balance δεν μπορεί να διατηρηθεί η ευημερία» σχολιάστηκε ιδιαιτέρως αρνητικά. Πρακτικά ο Μερτς αμφισβητεί την ίδια την κυβερνητική συμφωνία με τους σοσιαλδημοκράτες, που έχουν δεσμευθεί για 40 ώρες εργασίας την εβδομάδα.
Στην πρώτη ομιλία του στην Βundenstang o Mερτς υιοθέτησε μια τεχνοκρατική – θατσερικού τύπου προσέγγιση και για την αγορά εργασίας, υποσχόμενος γενναίες αναδιαρθρώσεις προς την κατεύθυνση της ευελιξίας: Δουλειά και μετά τα 67 έτη, αφορολόγητες υπερωρίες, διευθέτηση ωραρίου με υπολογισμό των εβδομαδιαίων και όχι των ημερήσιων ωρών εργασίας, παρακάμπτοντας το πενθήμερο-οχτάωρο.
Δεν είναι τυχαίο που ο Μερτς ξεκινάει τη θητεία του με τη χαμηλότερη δημοτικότητα που θα μπορούσε να έχει Γερμανός ηγέτης σε αντίστοιχη συγκυρία: Το 77% των ψηφοφόρων είναι ήδη δυσαρεστημένοι μαζί του και πάνω από τους μισούς δεν εγκρίνουν την κυβέρνηση συνασπισμού.
Η εξαήμερη εργασία στα διεθνή ΜΜΕ
Όταν πέρυσι τον Ιούλιο έκανε πρεμιέρα η ρύθμιση για τη μονομερή επιβολή εξαήμερης εργασίας, σε κλάδους συνεχούς λειτουργίας, η Ελλάδα είχε γίνει είδηση στα διεθνή ΜΜΕ. Όχι όμως απαραίτητα με θετικό τρόπο. Η εξαήμερη εργασία θεωρήθηκε ένα αναχρονιστικό μέτρο, που πάει κόντρα στις διεθνείς τάσεις στην αγορά εργασίας και στα αιτήματα των εργαζομένων για μείωση του εργάσιμου χρόνου.
Ενώ σε άλλες χώρες είχε ήδη ξεκινήσει η πιλοτική εφαρμογή του τετραήμερου, χωρίς μείωση αποδοχών, η Ελλάδα «με μια αμφιλεγόμενη απόφαση έγινε η πρώτη χώρα της ΕΕ που εφαρμόζει τετραήμερη εργασία», έγραψε χαρακτηριστικά το CNBC.
O Guardian έκανε λόγο για «ανορθόδοξο βήμα που καταδικάστηκε ως βάρβαρο από τα συνδικάτα». Το BBC σχολίασε ότι η εξαήμερη εργασία έρχεται σε αντίθεση με την εργασιακή κουλτούρα στην Ευρώπη, όπου τα σχήματα τετραήμερης εργασίας γίνονται όλο και πιο συχνά.
Το χαστούκι όμως ήρθε από τον γερμανικό Τύπο και την οικονομική εφημερίδα Handelsblatt, που σχολίασε ότι οι πολλές ώρες εργασίας δεν φέρνουν και πολλά έσοδα, παραθέτοντας στοιχεία για τους εξευτελιστικά χαμηλούς μισθούς στην Ελλάδα.
Η εφημερίδα παραδεχόταν ότι λόγω κρίσης πολλοί Έλληνες κάνουν δεύτερη δουλειά για να τα βγάλουν πέρα και πολλοί αμείβονται μαύρα, και ότι η κυβέρνηση με την εξαήμερη εργασία ήθελε να αντιμετωπίσει αυτό το φαινόμενο.
Τι συμβαίνει σήμερα
Η εργασιακή πραγματικότητα στην Ελλάδα που παρουσιάζει ως παράδειγμα προς μίμηση ο Μερτς, είναι μάλλον παράδειγμα προς αποφυγή σε ό,τι αφορά τις ώρες εργασίας, σε σχέση με τον μισθό και την παραγωγικότητα.
Ενώ δουλεύουμε τις περισσότερες ώρες στην ΕΕ, είμαστε τρίτοι από το τέλος σε ονομαστικό μισθό και τελευταίοι σε πραγματικό. Η δε παραγωγικότητα ανά ώρα εργασίας βρίσκεται στο 50% της ΕΕ και στο 44% της Ευρωζώνης.
Η ψηφιακή κάρτα, που θεωρητικά έχει σκοπό να αντιμετωπίσει τα φαινόμενα της μαύρης και υποδηλωμένης εργασίας, εμφάνισε μεν ένα μέρος από τις απλήρωτες υπερωρίες, αλλά αρκετοί εργοδότες αναζητούν ή έχουν βρει ήδη ευφάνταστους τρόπους να την παρακάμπτουν.
Επταήμερα και δωδεκάωρα
Ιδίως στον επισιτισμό και τον τουρισμό, που εμφανίζονται και τα υψηλότερα ποσοστά εργοδοτικής παραβατικότητας, οι δηλωμένες υπερωρίες αυξήθηκαν κατά 637% (!) και 55% αντίστοιχα τον Μάρτιο. «Με άλλα λόγια φανερώθηκαν τα 7ημερα και τα 12ωρα τα οποία δουλεύουν οι εργαζόμενοι του κλάδου μας», σχολιάζει η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων στον Επισιτισμό Τουρισμό.
«Τώρα που έγινε η διαπίστωση τι θα γίνει από εδώ και πέρα;», αναρωτιέται η ΠΟΕΕΤ και θέτει τα εξής διόλου ρητορικά ερωτήματα:
· Πως θα εξασφαλιστεί η τήρηση και η καθολική εφαρμογή της συλλογικής σύμβασης εργασίας;
· Πώς θα σταματήσει το νοσηρό φαινόμενο σε μεγάλους τουριστικούς προορισμούς οι κάρτες να «χτυπιούνται» κατά το δοκούν από το γραφείο προσωπικού;
· Πώς θα σταματήσει το φαινόμενο συμβάσεις εποχικού προσωπικού να δηλώνονται στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ως αορίστου χρόνου;
· Πώς θα σταματήσει το φαινόμενο να παραβιάζεται το υποχρεωτικό 11ωρο ανάπαυσης ακόμη και μέσω της ψηφιακής κάρτας; Άραγε στο Υπουργείο Εργασίας και στο Εργάνη παρακολουθεί κανείς τα «χτυπήματα» ή απλώς βάλαμε την ψηφιακή κάρτα έτσι για να λέμε ότι τη βάλαμε;
