Η Ευρωζώνη κινδυνεύει να χάσει έως και τρεις ποσοστιαίες μονάδες ανάπτυξης στο χειρότερο σενάριο, ενώ η Κίνα συνεχίζει να προσδοκά ανάπτυξη 5% για το 2025. Από την άλλη, η Γερμανία και η Γαλλία εξακολουθούν να επηρεάζουν αρνητικά την Ευρώπη. Ο κόσμος παρακολουθεί με αγωνία την οικονομική πολιτική που σκοπεύει να εφαρμόσει ο Ντόναλντ Τραμπ. Μια ατζέντα γεμάτη δασμούς και προστατευτισμό που απειλεί να αφαιρέσει μεταξύ 0,5% και 1% από την ανάπτυξη του παγκόσμιου ΑΕΠ το 2025. Σύμφωνα με εκτιμήσεις κορυφαίων διεθνών οργανισμών οι προοπτικές μόνο καλές δεν είναι.
Συγκεκριμένα, το ΔΝΤ προβλέπει ότι η παγκόσμια οικονομία θα αναπτυχθεί κατά 3,2% το επόμενο έτος. Αποτέλεσμα από μόνο του «απογοητευτικό». Αυτό επισημαίνουν οι ειδικοί του οργανισμού για κάτι που κινδυνεύει να γίνει ακόμη χειρότερο εάν κλιμακωθεί η εμπορική σύγκρουση. Εάν η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη πέσει κάτω από το όριο του 3%, το σενάριο αυτό θεωρείται, σε πρακτικούς όρους, σχεδόν ισοδύναμο με ύφεση.
Ευρώπη: Ευάλωτη σε ύφεση
Η Ευρώπη είναι ιδιαίτερα ευάλωτη. Η Τράπεζα της Ισπανίας, στην τελευταία της τριμηνιαία έκθεση, προειδοποιεί ότι η χαμηλή ανάπτυξη που εμφανίζει η Ευρωζώνη κινδυνεύει να χάσει τρεις ποσοστιαίες μονάδες εξαιτίας της κατάρρευσης της παγκοσμιοποίησης στις εμπορικές σχέσεις. Σε αυτό το πλαίσιο, η ύφεση της Ευρώπης φαίνεται αναπόφευκτη.
Όλα είναι αβέβαια μέχρι τη στιγμή που ο Ντόναλντ Τραμπ θα αναλάβει επισήμως τα καθήκοντά του στις 20 Ιανουαρίου 2025. Σε συνέντευξή του κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, είχε δηλώσει: «Η λέξη δασμός είναι η αγαπημένη μου στο λεξικό». Ήδη ανακοίνωσε ότι θα επιβάλει δασμούς 25% στο Μεξικό και τον Καναδά, παρά τη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου μεταξύ των τριών χωρών.
Ο Τραμπ χαρακτήρισε «γελοία» την ελεύθερη διακίνηση αγαθών και τόνισε ότι από αυτές τις χώρες εισέρχονται ναρκωτικά, όπως η φαιντανύλη. «Απαιτούμε να το ελέγξουν», είπε. Παράλληλα, σκοπεύει να επιβάλει δασμό 10% στην Ευρώπη και 60% στην Κίνα. Ιδέα που δημιουργεί μια εμπορική διαμάχη που θα διχάσει περαιτέρω τον κόσμο σε διάφορα μπλοκ.
Οι επιπτώσεις των δασμών
Οι ειδικοί, ωστόσο, παραμένουν επιφυλακτικοί όσον αφορά την εφαρμογή των πολιτικών του Τραμπ. Οι ειδικοί όμως είναι σίγουροι: «άλλο είναι ο Τραμπ κατά την προεκλογική εκστρατεία και άλλο η υλοποίηση των πολιτικών του. Κατά τη διάρκεια του έτους θα καθοριστούν οι λεπτομέρειες της εμπορικής, φορολογικής, μεταναστευτικής και χρηματοπιστωτικής πολιτικής της νέας κυβέρνησης Τραμπ». Αυτές οι πολιτικές θα μπορούσαν να αυξήσουν τον πληθωρισμό και να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη.
Χρέος και ελλείμματα: Το μεγάλο στοίχημα
Η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται σε ένα κύκλο χαμηλής ανάπτυξης, ενώ η δημόσια και ιδιωτική χρέωση συνεχίζει να αυξάνεται. Το ΔΝΤ προβλέπει ότι το παγκόσμιο δημόσιο χρέος θα ξεπεράσει τα 100 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2025, αντιπροσωπεύοντας το 93% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Αυτή η αυξητική τάση αναμένεται να συνεχιστεί, φτάνοντας σχεδόν το 100% του ΑΕΠ έως το 2030.
Σύμφωνα με την Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, γενική διευθύντρια του ΔΝΤ τα πράγματα είναι σοβαρά. «η αυξημένη και συνεχιζόμενη δημόσια χρέωση, πολύ μεγαλύτερη από πριν την πανδημία, δημιουργεί ένα ανησυχητικό τοπίο», δήλωσε σχετικά. Παράλληλα, η Κίνα σκοπεύει να αυξήσει το έλλειμμά της για να στηρίξει την εγχώρια ζήτηση, στοχεύοντας σε ρυθμό ανάπτυξης 5% για το 2025.
Η Ευρώπη σε κρίσιμο σταυροδρόμι
Η Γαλλία και η Γερμανία, που αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 50% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης, βρίσκονται αντιμέτωπες με σοβαρά προβλήματα. Ο Εμανουέλ Μακρόν και η κυβέρνηση της Γαλλίας καλούνται να αντιμετωπίσουν ένα έλλειμμα που εκτιμάται στο 6,1%, διπλάσιο από το όριο της ΕΕ. Από την άλλη, η Γερμανία, με δεύτερη χειμερινή ύφεση, αντιμετωπίζει προβλήματα ανταγωνιστικότητας λόγω υψηλών τιμών ενέργειας και κινεζικού ανταγωνισμού.
Οι ειδικοί προτείνουν μια ενιαία πολιτική βιομηχανίας για την Ευρώπη. Ο Ενρίκο Λέτα, πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας, υπογράμμισε ότι «χάρη στον Τραμπ, θα αναγκαστούμε να ενωθούμε». Το 2025, η συζήτηση στην ΕΕ θα επικεντρωθεί στη συνεργασία για την οικονομική πολιτική, όπως δήλωσε και η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Νότια Αμερική: Ευκαιρίες και προκλήσεις
Η Νότια Αμερική αναμένεται να έχει μέτρια ανάπτυξη, μεταξύ 2,5% και 3,5%, με τη Βραζιλία να ηγείται χάρη στις εξαγωγές και τις φορολογικές μεταρρυθμίσεις. Η Αργεντινή, παρά τις δυσκολίες, στοχεύει σε ανάπτυξη 4% το 2025, καθώς οι πολιτικές του Χαβιέρ Μιλέι αρχίζουν να αποδίδουν καρπούς. Οι γεωπολιτικές ισορροπίες στην περιοχή θα επηρεαστούν από το ενδιαφέρον των ΗΠΑ και της Κίνας. Η μετάβαση στην πράσινη ενέργεια να ανοίγει νέες ευκαιρίες.
