Το μύθο του Αισώπου με τον ψεύτη βοσκό και τον λύκο θυμίζουν πλέον οι απειλές του Τραμπ για επιβολή δασμών. Τα χρηματιστήρια αντέδρασαν χλιαρά ως αδιάφορα στα νέα τελεσίγραφα για επιβολή ακόμα αυστηρότερων τιμωρητικών κυρώσεων στην ΕΕ και σε δεκάδες άλλους εμπορικούς εταίρους αν δεν καταλήξουν σε συμφωνία ως την 1η Αυγούστου.
Σε αντίθεση με τον πανικό της 2ης Απριλίου, της «Ημέρας Απελευθέρωσης», όταν η αξία των μετοχών, των ομολόγων και του δολαρίου ΗΠΑ έπεσε κατακόρυφα σε ένα 24ωρο, τώρα συνέβη το αντίθετο. Οι επενδυτές ανέβασαν τον Nasdaq και τον S& P 500 σε νέα υψηλά επίπεδα.
Η αιτία δεν είναι ότι συμφωνούν με τη δασμολογική πολιτική του Τραμπ, αλλά ότι δεν πιστεύουν πως θα την εφαρμόσει – τουλάχιστον όχι με τον τρόπο που λέει.
Αφού η παράταση των 90 ημερών (ως 9 Ιουλίου), έληξε σχεδόν άκαπνη, έτσι και τώρα θεωρούν πιθανό ότι οι νέοι δασμοί δεν θα τεθούν σε ισχύ στη νέα ημερομηνία ορόσημο. Εξάλλου ο ίδιος ο Τραμπ δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι η προθεσμία της 1ης Αυγούστου «δεν είναι 100% καταληκτική».
Ο Τραμπ παίζει το παιχνιδι της κότας – chicken game – για να δει ποιος θα κάνει πρώτος πίσω.
Ο Τραμπ πάντα… δειλιάζει;
H Wall Street έχει βαφτίσει τον Αμερικανό πρόεδρο με το παρατσούκλι ΤΑCO: Τrump Always Chickens Out. O Τραμπ πάντα δειλιάζει και κάνει πίσω – ή αλλιώς «κοτεύει». «Δεν με νοιάζουν πια οι δασμοί», δήλωσε ο Μαξ Κέτνερ, κορυφαίος επενδυτικός σύμβουλος ης τράπεζας HSBC, στην εφημερίδα Financial Times την περασμένη εβδομάδα. «Τι θα τους εμποδίσει να πουν, ας δώσουμε άλλους τρεις μήνες;»
Όμως η στρατηγική της κότας – το Chicken Game – και οι υπαναχωρήσεις της τελευταίας στιγμής απλώς παρατείνουν την αβεβαιότητα και την αστάθεια.
Οι επιπτώσεις των δασμών
Μπορεί αυτή τη φορά οι αγορές αλλά και οι εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ να αντέδρασαν με ψυχραιμία, αλλά οι απειλές δεν είναι κενά λόγια.
Έχουν ήδη εφαρμοστεί οριζόντιοι δασμοί 10% σχεδόν σε όλα τα αγαθά που εισάγονται στις ΗΠΑ, με εξαίρεση τα smartphone, ορισμένα άλλα ηλεκτρονικά προϊόντα και τους ημιαγωγούς. Τα προϊόντα από την Κίνα υπόκεινται σε ελάχιστο δασμό 30%, ο οποίος σίγουρα θα αυξηθεί αν οι δύο πλευρές δεν καταλήξουν σε εμπορική συμφωνία, η οποία φαινόταν να έχει συμφωνηθεί σε γενικές γραμμές τον Μάιο.
Στη συνέχεια, υπάρχουν οι δασμοί ανά κλάδο, όπως οι επιβαρύνσεις 25% στα αυτοκίνητα και τα ανταλλακτικά αυτοκινήτων και 50% στον χάλυβα και το αλουμίνιο. Την περασμένη εβδομάδα, ανακοίνωσε δασμό 50% στον χαλκό, ένα μέταλλο που χρησιμοποιείται στην παραγωγή ηλεκτροφόρων καλωδίων, σωλήνων ύδρευσης, σκεπών, ηλεκτρικών κυκλωμάτων, ψυγείων, κέντρων δεδομένων, μπαταριών ηλεκτρικών οχημάτων και άλλων.
Μεταξύ των τελευταίων απειλών του Τραμπ, που διατυπώθηκαν σε επιστολές προς μεμονωμένες χώρες και ομάδες χωρών, περιλαμβάνονται η επιβολή δασμών 30% σε προϊόντα από το Μεξικό και την Ευρωπαϊκή Ένωση και η επιβολή δασμού 50% σε προϊόντα από τη Βραζιλία – μια χώρα με την οποία οι ΗΠΑ έχουν εμπορικό πλεόνασμα – ως τιμωρία για τη μεταχείριση του πρώην ηγέτη της, και κατηγορούμενου για πραξικόπημα, Ζαΐρ Μπολσονάρο.
Ακόμα και αν δεν εφαρμοστούν οι νέοι δασμοί στο συνολό τους, στην πραγματικότητα ο συνολικός μέσος πραγματικός δασμολογικός συντελεστής έχει αυξηθεί από 2,4% στο τέλος της κυβέρνησης Μπάιντεν σε 15,8%, σύμφωνα με το Εργαστήριο Προϋπολογισμού (Budget Lab) του Πανεπιστημίου Yale.
Πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό από την εποχή της Μεγάλης Ύφεσης. Εάν οι απειλές του Τραμπ τελικά τεθούν σε ισχύ την 1η Αυγούστου, ο πραγματικός συντελεστής θα αυξηθεί στο 18%.
Αυξήσεις τιμών το φθινόπωρο
Μέχρι στιγμής, οι υψηλότεροι δασμοί δεν έχουν εμφανιστεί ιδιαίτερα στους δείκτες τιμών σε ολόκληρη την οικονομία – ούτε στις ΗΠΑ αλλά ούτε και στην ΕΕ.
Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι πολλές αμερικανικές επιχειρήσεις παρήγγειλαν επιπλέον αποθέματα προϊόντων που ενδέχεται να επιβληθούν δασμοί πριν από την έναρξη ισχύος των πολιτικών του Τραμπ.
Επίσης, ορισμένες επιχειρήσεις φαίνεται να απορροφούν μέρος των επιπλέον δαπανών τους με χαμηλότερα περιθώρια κέρδους, αντί να τις μετακυλήσουν στους καταναλωτές, αλλά οικονομολόγοι και στελέχη επιχειρήσεων προειδοποιούν ότι αυτή η προσέγγιση είναι απίθανο να διαρκέσει.
Όταν ο Τραμπ αύξησε τους δασμούς το 2018 χρειάστηκαν τρεις μήνες για να αρχίσουν να αυξάνονται οι τιμές και μερικοί ακόμη μήνες για να ολοκληρωθεί η διαδικασία σε ολόκληρη την οικονομία. «Κάποιος πρέπει να πληρώσει τους δασμούς και δεν υπάρχουν πολλά σημάδια ότι οι εξαγωγείς προς τις ΗΠΑ αναλαμβάνουν το βάρος», δηλώνει στο περιοδικό Νew Yorker ο επικεφαλής της Pantheon Macroeconomics, πολυεθνικής εταιρείας μακροοικονομικών αναλύσεων.
Τι θα συμβεί από εδώ και πέρα;
Οι οικονομικές προβλέψεις συχνά αποδεικνύονται αναξιόπιστες, αλλά μπορούν να είναι χρήσιμες για την εξέταση διαφορετικών σεναρίων. Το βασικό σενάριο της εταιρείας Deloitte υποθέτει ότι ο μέσος δασμολογικός συντελεστής θα παραμείνει στο 15% περίπου και η Fed θα αναβάλει τη μείωση των επιτοκίων για μερικούς ακόμη μήνες. Θα υπάρξει επιβράδυνση στην οικονομική ανάπτυξη των ΗΠΑ και αύξηση της ανεργίας. Τ
Το απαισιόδοξο σενάριο – αν οι εμπορικές διαπραγματεύσεις με την Κίνα, την ΕΕ και άλλες χώρες καταρρεύσουν, προβλέπει αύξηση του πραγματικός δασμολογικός συντελεστής αυξάνεται στο 25%, αύξηση των επιτοκίων, του κόστους των στεγαστικών δανείων, και ύφεση.
Σύννεφα για την Ευρώπη
Στην Ευρώπη τα σενάρια είναι επίσης αμφίρροπά. Ο επίτροπος εμπορίου της Κομισιόν Μάρκος Σέφκοβιτς δήλωσε ότι υπάρχει ακόμα περιθώριο συνέχισης των διαπραγματεύσεων, ελπίζοντας σε μια ικανοποιητική συμφωνία ως την 1η Αυγούστου. Διαφορετικά θα υπάρξουν αντίμετρα και θα κλιμακωθεί η ένταση των διατλαντικών εμπορικών σχέσεων.
Η Ελβετική πολυεθνική επενδυτική τράπεζα UBS εκτιμά ότι ο Τραμπ μπορεί να δώσει νέα παράταση στην ΕΕ, και να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις. Θεωρεί όμως εξίσου πιθανό η οικονομική ανάπτυξη της ΕΕ να περάσει σε αρνητικό έδαφος, με μείωση των επενδύσεων, των προσλήψεων και της επιχειρηματικής εμπιστοσύνης.
Δεν υπάρχει κακό σενάριο
Σε κάθε περίπτωση δεν υπάρχει «καλό σενάριο» για κανέναν. Υπάρχει απλώς το κακό, το καλύτερο από το ανεμενόμενο και το καταστροφικό, καταλήγει ο αναλυτής του Νew Yorker.
Ποιο θα επικρατήσει τελικά εξαρτάται από το αν ο Τραμπ αποδειχθεί «TACO Man», ή «Tariff Man», κότα ή γεράκι των δασμών. Ακόμα και στο πιο αισιόδοξο σενάριο θα έχει προκληθεί μεγάλη και περιττή ζημιά. «Ο Τραμπ επιχειρεί να διοικήσει μια παγκόσμια οικονομική υπερδύναμη σαν να ήταν ένα πολυτελές ξενοδοχείο μπροστά στη θάλασσα – αν θέλεις να έχεις πρόσβαση, πρέπει να πληρώσεις. Η πολιτική αυτή είναι καταστροφική. Μην προσπαθήσετε να του το εξηγήσετε. Θα χάνετε τον χρόνο σας», καταλήγει το Νew Yorker.
με πληροφορίες από το Νew Yorker και τους Financial Times
