Σε σημαντική καμπή για την τροφοδοσία της αγοράς με πετρέλαιο φτάνει η σύγκρουση Ισραήλ και Ιράν. Εάν οι συγκρούσεις κλιμακωθούν, οι τιμές μπορεί να κινηθούν ξανά προς τα επίπεδα των 100 δολαρίων με προβλέψεις σε ένα τέτοιο σενάριο να κάνουν λόγο ακόμη και για 120 δολάρια το βαρέλι.
Σημαντικός όμως αναμένεται ότι θα είναι ο ρόλος και των ΗΠΑ εάν αρχίσει να υλοποιείται ένα τέτοιο σενάριο τιμών, καθώς ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δεν θα θέλει να δει το οικονομικό του πρόγραμμα –ειδικά αυτό για τη μείωση του πληθωρισμού- να εκτροχιάζεται.
Το Ισραήλ δεν είχε πλήξει άμεσα τους κύριους κόμβους εξαγωγών πετρελαίου του Ιράν, αλλά υπάρχουν φόβοι ότι το Τελ Αβίβ μπορεί να χτυπήσει αυτές τις εγκαταστάσεις, ειδικά το νησί Kharg, εάν ο πόλεμος συνεχιστεί.
Το Ιράν, από την πλευρά του, είναι σε θέση να διαταράξει τη διακίνηση πετρελαίου στην περιοχή, ειδικά στα Στενά του Ορμούζ, κάτι που θα μπορούσε να προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερη αύξηση των τιμών του μαύρου χρυσού.
Ο Οικονομικός Ταχυδρόμος παρουσιάζει σήμερα απαντήσεις σε μερικές από τις πιο σημαντικές ερωτήσεις για το πώς εξελίσσεται η κατάσταση σε ενεργειακό επίπεδο στην περιοχή.
Πόσο ευάλωτες είναι οι ενεργειακές δομές του Ιράν;
Το Ιράν παράγει περίπου 3,2 εκατ. βαρέλια πετρελαίου την ημέρα και εξάγει μεταξύ 1,5 εκατ. και 2 εκατ. βαρέλια. Αυτό είναι ένα σημαντικό μέρος των 103 εκατ. βαρελιών παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου, αλλά όχι αρκετό για να διαταράξει πλήρως την αγορά.
Το Ισραήλ θα μπορούσε να χτυπήσει το νησί Kharg στον Περσικό Κόλπο, το οποίο φιλοξενεί μεγάλο μέρος της υποδομής εξαγωγής πετρελαίου του Ιράν, αν και οι ΗΠΑ πιθανότατα θα προσπαθήσουν να το αποτρέψουν, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Barron’s.
Πόσο ευάλωτες είναι οι ενεργειακές δομές του Ισραήλ;
Αναλυτές λένε ότι οι ενεργειακές υποδομές του Ισραήλ θα μπορούσαν επίσης να αποδειχθούν ευάλωτες.
Με την έναρξη των νέων εχθροπραξιών η ισραηλινή κυβέρνηση διέταξε τη διακοπή προληπτικά της παραγωγής σε δύο από τις τρεις υπεράκτιες πλατφόρμες φυσικού αερίου της χώρας, συμπεριλαμβανομένης της Leviathan, την οποία λειτουργεί η Chevron.
Το φυσικό αέριο τροφοδοτεί το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας του Ισραήλ. Εάν αυτή η διακοπή συνεχιστεί, θα μπορούσε επίσης να μειώσει ή να σταματήσει τις εξαγωγές φυσικού αερίου προς την Αίγυπτο.
Το Ισραήλ εξαρτάται επίσης σε μεγάλο βαθμό από το εισαγόμενο πετρέλαιο που μεταφέρεται μέσω του λιμανιού της Ασκελόν στο νότιο τμήμα της χώρας, δείχνουν στοιχεία των New York Times (NYT).
Ποια είναι η σημασία των Στενών του Ορμούζ για το πετρέλαιο;
Η πιο σημαντική πλωτή οδός για τη μεταφορά μαύρου χρυσού είναι ο Περσικός Κόλπος, ο οποίος βρίσκεται μεταξύ Ιράν και Σαουδικής Αραβίας και αντιπροσωπεύει το 30% του παγκόσμιου θαλάσσιου εμπορίου πετρελαίου.
Το Ιράν και οι σύμμαχοί του θα μπορούσαν να μπλοκάρουν τα Στενά του Ορμούζ, τη στενή πλωτή οδό που συνδέει τον Περσικό Κόλπο με τον Κόλπο του Ομάν, τα οποία από εκεί προσφέρουν πρόσβαση σε αγορές σε όλο τον κόσμο.
Η Κίνα, η οποία αγοράζει περισσότερο πετρέλαιο του Ιράν από οποιαδήποτε άλλη χώρα, εξαρτάται ιδιαίτερα από τις προμήθειες που προέρχονται από τα στενά.
Τι θα συμβεί στις τιμές του πετρελαίου εάν αποκλειστούν τα Στενά του Ορμούζ;
Οι τιμές του πετρελαίου θα μπορούσαν να υποχωρήσουν γρήγορα εάν η αντίδραση του Ιράν παραμείνει περιορισμένη, αλλά θα μπορούσαν να ξεπεράσουν τα 100 δολάρια ανά βαρέλι εάν το Ιράν κινηθεί για να παρεμποδίσει τις μεταφορές πετρελαίου από τα Στενά του Ορμούζ, ανέφεραν αναλυτές της CFRA στην Barron’s.
Η χρηματοοικονομική εταιρεία Lazard πιστεύει ότι οι τιμές του πετρελαίου θα ξεπεράσουν τα 120 δολάρια εάν αποκλειστούν τα στενά και οι ΗΠΑ πιθανότατα θα πρέπει να παρέμβουν στρατιωτικά.
Παρόμοιες εκτιμήσεις έχει κάνει για τις τιμές σε ένα τέτοιο σενάριο και η JPMorgan.
Πόσο ρεαλιστικό σενάριο είναι ένας τέτοιος αποκλεισμός των στενών;
Το Ιράν ναρκοθέτησε τα στενά κατά τη διάρκεια του πολέμου Ιράν-Ιράκ τη δεκαετία του 1980, αλλά δεν έχει αποκλείσει ποτέ πλήρως την πλωτή οδό, παρά το γεγονός ότι απείλησε να το κάνει αρκετές φορές.
Οι αναλυτές εξακολουθούν να βλέπουν έναν αποκλεισμό ως μια απομακρυσμένη πιθανότητα.
Θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο για το Ιράν να κλείσει το στενό για μεγάλο χρονικό διάστημα, δεδομένης της παρουσίας του Πέμπτου Στόλου των ΗΠΑ στο Μπαχρέιν.
Παρ’ όλα αυτά, το Ιράν θα μπορούσε να εξαπολύσει επιθέσεις σε δεξαμενόπλοια και να ναρκοθετήσει το στενό για να διαταράξει τη θαλάσσια κυκλοφορία, ανέφεραν αναλυτές στο Barron’s.
Πόσο ανησυχεί η Σαουδική Αραβία για τις εξελίξεις;
Οι Σαουδάραβες και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν συνεργαστεί τα τελευταία χρόνια για να μετριάσουν τις εντάσεις με το Ιράν και να αποτρέψουν μελλοντικά περιστατικά όπως η επίθεση σε εγκατάσταση της Saudi Aramco που ονομάζεται Abqaiq το 2018, η οποία προσωρινά είχε πλήξει περίπου το ήμισυ της εξαγωγικής ικανότητας του Ριάντ. Την ευθύνη για τις επιθέσεις είχε αναλάβει η ομάδα μαχητών Χούθι στην Υεμένη, αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες εκείνη την εποχή κατηγόρησαν το Ιράν γι’ αυτές. Οι αναλυτές έχουν δηλώσει στους ΝΥΤ ότι είναι πιθανό ότι εάν το Ιράν αισθανθεί ότι απειλείται επαρκώς, θα μπορούσε να στοχεύσει ξανά εγκαταστάσεις πετρελαίου σε αυτές τις χώρες.
Πως επηρεάζονται οι καταναλωτές σε Ευρώπη και ΗΠΑ;
Η άνοδος στις διεθνείς τιμές του πετρελαίου επηρεάζει ιστορικά τις τιμές των καυσίμων στην αντλία, είτε λόγω θεμελιωδών συνθηκών της αγοράς είτε λόγο κερδοσκοπίας. Μια μεγαλύτερη άνοδος της τιμής του πετρελαίου θα μπορούσε να προκαλέσει πιο σοβαρές επιπτώσεις. Ήδη αναλυτές της JPMorgan προειδοποίησαν ότι εάν το πετρέλαιο φτάσει τα 120 δολάρια, ο πληθωρισμός θα φτάσει το 5% μόνο στις ΗΠΑ, ποσοστό περίπου το διπλάσιο από τα σημερινά επίπεδα. Μια απότομη αύξηση του πληθωρισμού θα έκανε την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ να διστάσει να μειώσει τα επιτόκια. Αυτό θα περιέπλεκε επίσης σημαντικά και το έργο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Επίσης συνολικά ένας ευρύτερος πόλεμος θα επηρέαζε τις ΗΠΑ και στρατιωτικά. Οι αμερικανικές υποδομές στη Μέση Ανατολή μπορεί να γίνουν στόχος επιθέσεων.
Τι θα γίνει με την Ερυθρά Θάλασσα;
Το Ιράν και οι στρατιωτικές ομάδες που υποστηρίζει, συμπεριλαμβανομένων των Χούθι στην Υεμένη, θα μπορούσαν να δημιουργήσουν μεγαλύτερη αναταραχή στην αγορά πετρελαίου. Μετά την έναρξη του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς το 2023, οι Χούθι επιτέθηκαν σε πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα προκαλώντας σύντομη αλλά απότομη αύξηση της τιμής του πετρελαίου. Από την Ερυθρά Θάλασσα δεν μεταφέρονται τόσο μεγάλες ποσότητες πετρελαίου όσο άλλων εμπορευμάτων.
Πηγή: ot.gr
