Όταν ο Ντόναλντ Τραμπ απασφάλισε τη… χειροβομβίδα των δασμών επί δικαίων και αδίκων τον προηγούμενο Απρίλιο, οι επιχειρήσεις και οι επενδυτές έλαβαν θέση μάχης, και άρχισαν να προετοιμάζονταν για μια ύφεση στην παγκόσμια οικονομία.
Οι χρηματοπιστωτικές αγορές αντέδρασαν άμεσα και η εμπιστοσύνη των Αμερικανών καταναλωτών έπεσε κατακόρυφα. Ωστόσο, σήμερα, ακόμη και την ώρα που κλιμακώνεται πάλι η αντιπαράθεση ΗΠΑ – Κίνας, η παγκόσμια οικονομία δεν δείχνει να πτοείται όπως, ίσως, θα ανέμεναν πολλοί.
Ο «δείκτης τρέχουσας δραστηριότητας» που συστήνει η Goldman Sachs διαπιστώνει ότι μετά τις πρώτες ανησυχητικές ενδείξεις την άνοιξη, η παγκόσμια οικονομία αναπτύσσεται σχεδόν τόσο γρήγορα όσο πριν εξαπολύσει τον εμπορικό πόλεμο ο Τραμπ.
Η οικονομία πάει καλά
Ο παγκόσμιος σύνθετος δείκτης PMI της JPMorgan φαίνεται ισχυρός: τον Αύγουστο έφτασε σε υψηλό 14 μηνών.
Επίσης, ένα μέτρο σε πραγματικό χρόνο από τη Fed της Ατλάντα υποδηλώνει ότι το τρίτο τρίμηνο του 2025 το ΑΕΠ της Αμερικής επέδειξε ισχυρή επίδοση της τάξης του 3,9% σε ετήσια βάση – αν και σχεδόν όλοι αναμένουν ότι το τέταρτο τρίμηνο θα είναι ασθενέστερο.
Μόνο μία χώρα του ΟΟΣΑ, η Φινλανδία, βρίσκεται σε ύφεση, έναντι οκτώ χωρών στις αρχές του 2023.
Ακόμη, τον Απρίλιο οι οικονομολόγοι υποβάθμισαν τις προβλέψεις τους για την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη το 2025 στο 2,2%. Τώρα η συναίνεση είναι 2,6%, όπου ήταν στην αρχή του έτους.
Όλα αυτά είναι σαφείς ενδείξεις ότι η παγκόσμια οικονομία τα πάει καλά. Αυτό αποδίδεται εν μέρει στο γεγονός ότι ο δασμολογικός πόλεμος του Ντόναλντ Τραμπ αποδεικνύεται λιγότερο σκληρός από όσο αναμενόταν, γράφει ο Evonomist.
Οι εξαγγελίες του Αμερικανού προέδρου τον Απρίλιο είχαν υπονοήσει έναν αποτελεσματικό αμερικανικό δασμό έως και 28%. Στην πορεία οι εισαγωγές βρέθηκαν με δασμούς λίγο πάνω από 10%.
Παράλληλα, η εντατική δημοσιονομική πολιτική, ειδικά στην Αμερική, τροφοδοτεί τη ζήτηση.
Οι αναλυτές προειδοποιούν ότι αυτές οι ευνοϊκές συνθήκες μπορεί να τελειώσουν, με έναν Τραμπ να επιβάλλει νέους δασμούς ανά πάσα στιγμή και τις κυβερνήσεις να μην καταφέρνουν να μειώσουν τα ελλείμματα του προϋπολογισμού. Επισημαίνουν, ωστόσο, ότι οι χρηματοπιστωτικές αγορές διαμηνύουν την πεποίθηση ότι η οικονομική δυναμική θα διαρκέσει.
Οι επενδυτές αναμένουν μια «αξιοπρεπή» περίοδο εταιρικών κερδών για το τρίτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους, μετά από ένα δεύτερο τρίμηνο όπου τα παγκόσμια κέρδη των εταιρειών αυξήθηκαν κατά 7% σε ετήσια βάση – πάνω από τον ιστορικό μέσο όρο.
Ο MSCI ACWI, ένας δείκτης παγκόσμιων μετοχών, βρίσκεται σε ιστορικά υψηλά. Κατά τη διάρκεια της οικονομικής επέκτασης, οι «κυκλικές» εταιρείες -που συνδέονται με διακριτικές δαπάνες όπως αυτοκίνητα και κατασκευαστικό εξοπλισμό- συνήθως ξεπερνούν τις «αμυντικές» εταιρείες. Στην παρούσα φάση και σε αντίθεση με τον Απρίλιο, οι τιμές των μετοχών των παγκόσμιων κυκλικών εταιρειών βρίσκονται σε άνοδο.
Οι ανησυχίες δεν επαληθεύονται
Επιπλέον, πολλές κοινές ανησυχίες για την παγκόσμια οικονομία αποδεικνύονται σε μεγάλο βαθμό αβάσιμες στην πορεία.
Μια ανησυχία είναι ότι οι δαπάνες για επενδύσεις σε τεχνητή νοημοσύνη, ειδικά σε κέντρα δεδομένων, είναι το μόνο πράγμα που κρατάει ζωντανό το πάρτι στις χρηματαγορές, κάτι που θα σήμαινε καταστροφή εάν οι επενδυτές για οποιονδήποτε λόγο δεν αντιδράσουν στην τεχνολογία. Αυτό το επιχείρημα είναι ισχυρότερο στην Αμερική, όπου οι επενδύσεις σε εξοπλισμό και λογισμικό επεξεργασίας πληροφοριών (IPES) αποτελούσαν περίπου το 40% της αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ κατά το περασμένο έτος. Ωστόσο, τουλάχιστον τα δύο τρίτα των IPES δεν έχουν καμία σχέση με την Τεχνητή Νοημοσύνη, αλλά με πολλές άλλες επενδύσεις στον κλάδο της τεχνολογίας. Επιπλέον, εκτός Αμερικής δεν υπάρχουν καθόλου στοιχεία ότι η πληροφορική είναι ο κλάδος που οδηγεί την ανάπτυξη.
Μια δεύτερη ανησυχία σχετίζεται με τις θέσεις εργασίας. Τι λένε τα δεδομένα; Η αύξηση της απασχόλησης στην Αμερική έχει επιβραδυνθεί. Η επόμενη έκθεση για την απασχόληση, όποτε το τέλος του lockdown της κυβέρνησης επιτρέψει τη δημοσίευσή της, θα μπορούσε να δείξει πρακτικά μηδενική αύξηση. Αυτό έχει εγείρει φόβους για ανεργία που προκαλείται από την Τεχνητή Νοημοσύνη.
Ωστόσο, μια νέα μελέτη από το Yale Budget Lab διαπιστώνει ότι «η ευρύτερη αγορά εργασίας δεν έχει βιώσει αισθητή αναστάτωση από την κυκλοφορία του ChatGPT».
Εκτός ΗΠΑ, υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία για επιβράδυνση της απασχόλησης. Κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους, οι άλλες 37 χώρες του ΟΟΣΑ πρόσθεσαν 3 εκατομμύρια θέσεις εργασίας, σύμφωνα με τον κανόνα λίγο πριν από την πανδημία. Στον βαθμό, λοιπόν, που η αγορά εργασίας της Αμερικής είναι αδύναμη, αυτό αποδίδεται σε άλλους παράγοντες, όπως η καταστολή της μετανάστευσης από την κυβέρνηση Τραμπ μπορεί να ευθύνονται.
Μια τρίτη ανησυχία σχετίζεται με την εμπιστοσύνη των καταναλωτών. Αν και στην Αμερική έχει αυξηθεί από τα χαμηλά του Απριλίου και του Μαΐου, εξακολουθεί να παραμένει πολύ κάτω από το προ-covid επίπεδο.
Η κατάσταση δεν είναι πολύ καλύτερη αλλού. Ένα παγκόσμιο μέτρο της αβεβαιότητας οικονομικής πολιτικής παραμένει υψηλό, όπως και οι αναζητήσεις στην Google για «δασμούς», υποδηλώνοντας ότι οι πολιτικές του Τραμπ εξακολουθούν να βαραίνουν στον τρόπο που σκέφονται τα οικονομικά τους οι άνθρωποι.
Οι οικονομολόγοι συνήθως υποστηρίζουν ότι η ζοφερή κατάσταση προμηνύει οικονομική επιβράδυνση. Ωστόσο, έξι μήνες μετά την Ημέρα της Απελευθέρωσης, αν η υψηλή αβεβαιότητα είχε τέτοιο αποτέλεσμα, σίγουρα θα έπρεπε να το είχε κάνει μέχρι τώρα.
Η παγκόσμια οικονομία έχει γίνει αξιοσημείωτα ανθεκτική στις «κρίσεις».
Πηγή: ΟΤ
