Καμπανάκι κινδύνου για την παγκόσμια οικονομία χτυπά η Παγκόσμια Τράπεζα, η οποία προβλέπει ότι φέτος θα έχει την πιο αργή ανάπτυξη από κάθε χρονιά χωρίς ύφεση από το 2008. Στις προβλέψεις της που δόθηκαν στη δημοσιότητα, η Παγκόσμια Τράπεζα προβλέπει ότι η παγκόσμια ανάπτυξη δεν θα ξεπεράσει το 2,3% το 2025. Αυτός, είναι ο βραδύτερος ρυθμός ανάπτυξης των τελευταίων 17 ετών, εκτός από τα έτη 2008 και 2020, που είχε καταγραφεί ύφεση.
Ως αίτια για αυτή την υποχώρηση της διεθνούς οικονομίας περιγράφει τις πολιτικές επιβολής δασμών και την οικονομική αβεβαιότητα που προκαλούν. Όπως επισημαίνει, αυτές συνέτριψαν τις προοπτικές μιας «ομαλής προσγείωσης» που φαινόταν πιθανή πριν από λίγους μήνες.
Ο επικεφαλής της Παγκόσμιας Τράπεζας, Ίντερμιτ Γκιλ, εξηγεί στην έκθεσή του ότι «η παγκόσμια οικονομία σταθεροποιούνταν μετά από μια εξαιρετική σειρά καταστροφών, τόσο φυσικών όσο και ανθρωπογενών, τα τελευταία χρόνια. Αυτή η στιγμή, της σταθεροποίησης, έχει περάσει». Και πρόσθεσε: «Η παγκόσμια οικονομία σήμερα βυθίζεται για άλλη μια φορά σε αναταραχή».
Amid rising trade barriers & policy uncertainty, global growth is forecast to slow to 2.3% in 2025—the lowest since 2008 outside recessions.
Explore the latest Global Economic Prospects report for data, trends, & policy priorities: https://t.co/3C9LgmCtdt #GEP2025 pic.twitter.com/l0wk8pHl4B
— World Bank (@WorldBank) June 10, 2025
Η πρόβλεψη για παγκόσμια ανάπτυξη 2,3% είναι 0,4 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερη από την εκτίμηση που είχε κάνει η Παγκόσμια Τράπεζα τον Ιανουάριο. Η υποβάθμιση αυτή οφείλεται σε πιο απαισιόδοξες προσδοκίες για τις ΗΠΑ και άλλες μεγάλες οικονομίες.
Η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι οι ΗΠΑ θα αναπτυχθούν κατά 1,4% φέτος, σχεδόν μια ολόκληρη ποσοστιαία μονάδα κάτω από τις προβλέψεις της στην αρχή του έτους (2,3%). Αποφεύγοντας να αναφερθεί στον Αμερικανό πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ, μιλάει για «σημαντική αύξηση των εμπορικών φραγμών». Και σημειώνει ότι η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο θα αναπτυχθεί το 2025 με το μισό ρυθμό (1,4%) σε σχέση με το 2024 (2,8%).
Οι πολιτικές Τραμπ φρενάρουν την ανάπτυξη
Η Παγκόσμια Τράπεζα, όπως είχαν κάνει προηγουμένως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), ουσιαστικά προβλέπει ότι οι εμπορικές πολιτικές του Ντόναλντ Τραμπ θα φρενάρουν την ανάπτυξη.
Οι προβλέψεις της λαμβάνουν ως δεδομένο ότι τα επίπεδα δασμών που ίσχυαν στα τέλη Μαΐου θα παραμείνουν και τα επόμενα χρόνια. Η πρόβλεψη αυτή αφορά και τους χαμηλότερους δασμολογικούς συντελεσετές για τα κινεζικά προϊόντα που συμφωνήθηκαν τον Μάιο στη Γενεύη, μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας.
Συνεπώς, η Παγκόσμια Τράπεζα προβλέπει «χλιαρή ανάκαμψη» τα επόμενα δύο χρόνια, η οποία θα αφήσει «την παγκόσμια παραγωγή σημαντικά χαμηλότερη» από αυτήν που αναμενόταν πριν από λίγους μήνες.
Εκτιμά ότι, εάν τα επίπεδα δασμών μειωθούν στο μισό από τα τέλη Μαΐου, θα προστεθούν 0,2 ποσοστιαίες μονάδες στην παγκόσμια ανάπτυξη, κατά μέσο όρο, μεταξύ 2025 και 2026. Όσον αφορά το εμπόριο, η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι θα επιβραδυνθεί παγκοσμίως πέφτοντας στο στο 1,8%, πολύ κάτω από τον ρυθμό ανάπτυξης 3,4% το 2024.
Επιπλέον, εκτιμά ότι η παγκόσμια ανάπτυξη δεν θα ανακάμψει στα προ της πανδημίας Covid επίπεδα τα επόμενα χρόνια. Αυτό υποδηλώνει μόνιμη ζημιά στις εμπορικές ροές. Εκτιμά ότι η ανάπτυξη του εμπορίου θα φτάσει το 2,7% το 2027, πολύ κάτω από τον μέσο όρο 4,6% πριν από την πανδημία, τη δεκαετία του 2010.
Απειλή για την οικονομία η επιβράδυνση του εμπορίου
Η Παγκόσμια Τράπεζα πιστεύει ότι η επιβράδυνση του παγκόσμιου εμπορίου είναι μεγάλη απειλή για μια παγκόσμια οικονομία, σε μια περίοδο που οι χώρες έχουν ή θα δημιουργήσουν υψηλά επίπεδα χρέους. Επίσης, είναι σε εξέλιξη γεωπολιτικές συγκρούσεις και τα επιτόκια παραμένουν σε υψηλά επίπεδα.
Σύμφνα με τον Ίντερμιτ Γκιλ, «πολλές από τις δυνάμεις που οδήγησαν στο μεγάλο οικονομικό θαύμα των τελευταίων 50 ετών… έχουν αντιστραφεί. Οι συνθήκες που μπορεί να διευκόλυναν τις σχετικά ανώδυνες πολιτικές διορθώσεις έχουν έρθει και παρέλθει – τα ιστορικά χαμηλά επιτόκια που επικρατούσαν τις δύο πρώτες δεκαετίες αυτού του αιώνα, για παράδειγμα, αποτελούν πλέον παρελθόν».
Προβλέψεις για τις μεγάλες οικονομίες
Σύμφωνα με την έκθεση που έδωσε στη δημοσιότητα η Παγκόσμια Τράπεζα, η επιβράδυνση της οικονομίας στις ΗΠΑ και αλλού φέρει τη σφραγίδα του Ντόναλντ Τραμπ. Οι οικονομικές προοπτικές των ΗΠΑ έχουν επισκιαστεί από τις ασταθείς και επιθετικές εμπορικές πολιτικές του Trump, συμπεριλαμβανομένων των φόρων 10% – δασμών στις εισαγωγές από σχεδόν όλες τις χώρες του κόσμου. Αυτοί οι δασμοί αυξάνουν το κόστος στις ΗΠΑ και προκαλούν αντίποινα από άλλες χώρες.
Προβλήματα εντοπίζει και για την κινεζική οικονομία. Η ανάπτυξή της αναμένεται να επιβραδυνθεί από 5% το 2024 σε 4,5% φέτος και 4% το επόμενο έτος. Η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο έχει πληγεί από τους αμερικανικούς δασμούς. Επίσης, πλήγμα ήταν η κατάρρευση της αγοράς ακινήτων, ενώ πλέον αντιμετωπίζει και πρόβλημα από τη γήρανση του εργατικού δυναμικού.
Τα πράγματα για την Ευρωζώνη είναι ακόμη χειρότερα. Η Παγκόσμια Τράπεζα αναμένει ότι οι 20 χώρες του ευρώ θα έχουν συνολική ανάπτυξη μόλις 0,7% φέτος. Το 2024 η ανάπτυξη έτρεχε με το υποτονικό 0,9%. Οι αμερικανικοί δασμοί αναμένεται επίσης να βλάψουν τις ευρωπαϊκές εξαγωγές. Την κατάσταση επιδεινώνει ο απρόβλεπτος τρόπος με τον οποίο ο Αμερικανός πρόεδρος ασκεί εμπορική πολιτική: Ανακοινώνει δασμούς, τους αναστέλλει, επινοεί νέους. Έτσι δημιουργεί κλίμα αβεβαιότητας και αποθαρρύνει τις επιχειρηματικές επενδύσεις.
Η Ινδία, από την άλλη πλευρά, αναμένεται για ακόμη μια χρονιά να είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη μεγάλη οικονομία στον κόσμο. Η Παγκόσμια Τράπεζα προβλέπει ρυθμό ανάπτυξης 6,3% φέτος, ελάχιστα μειωμένο από το 6,5% του 2024 και 6,7% που είχε αρχικά προβλέψει για φέτος.
Στην Ιαπωνία, η οικονομική ανάπτυξη αναμένεται να επιταχυνθεί φέτος. Αλλά ελάχιστα. Από 0,2% το 2024, θα φτάσει το 0,7% το 2025, ρυθμός πολύ χαμηλότερος από το 1,2% που είχε προβλέψει η Παγκόσμια Τράπεζα τον Ιανουάριο.
