Ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, δεν έχει κρύψει ότι επιθυμεί την απομάκρυνση του προέδρου της Federal Reserve, Τζερόμ Πάουελ. Το αντίθετο δεν χάνει την ευκαιρία να τον κατηγορήσει με άσχημους χαρακτηρισμούς, ενώ το αποκορύφωμα των επιθέσεων του ήταν η συζήτηση με Ρεπουμπλικάνους γερουσιαστές για το ενδεχόμενο απόλυσης που διέρρευσε διεθνή μέσα και δημιούργησε μια σύντομη αναστάτωση στις αγορές, καθώς ο Τραμπ το μάζεψε στη συνέχεια. Είπε ότι η απομάκρυνση του Πάουελ ήταν «εξαιρετικά απίθανη, εκτός αν πρέπει να φύγει» λόγω «απάτης».
Η απόλυση του κεντρικού τραπεζίτη θα ήταν η πρώτη στην ιστορία των ΗΠΑ και θα προκαλούσε σχεδόν σίγουρα μια δίκη-ορόσημο που θα συγκλόνιζε τόσο την Ουάσινγκτον όσο και τη Wall Street και τελικά θα αποφασιζόταν από το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, αναφέρει το Bloomberg.
Η λέξη «απάτη» είναι και το παραθυράκι που άφησε ανοιχτό ο Ντόναλντ Τραμπ, καθώς δεν μπορεί να διώξει τον Πάουελ γιατί διαφωνούν για τη νομισματική πολιτική.
Το άρθρο 10 του νόμου περί Ομοσπονδιακής Τράπεζας, του νόμου που διέπει την κεντρική τράπεζα, αναφέρει ότι τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της Fed μπορούν να «απομακρυνθούν για σπουδαίο λόγο».
Και ο Τραμπ βρήκε την υπέρβαση του κόστους της ανακαίνισης του κτιρίου της Fed ως την αιτιολογία να κατηγορήσει τον Πάουελ και ενδεχομένως να τον απολύσει. Ωστόσο αν είναι «σπουδαίος λόγος» αυτό θα το αποφάσιζε ένα δικαστήριο.
Ποια θα ήταν η νομική συνέχεια αν ο Τραμπ απέλυε τον Πάουελ
Ο κεντρικός τραπεζίτης θα μπορούσε να ασκήσει αγωγή και να ζητήσει ασφαλιστικά μέτρα για την επαναπρόσληψή του, ενώ η δίκη προχωράει. Και οι δύο πλευρές θα κατέθεταν υπομνήματα που θα περιέγραφαν τα επιχειρήματά τους, δίνοντας στον Πάουελ την ευκαιρία να παρουσιάσει την απόλυσή του ως αδικαιολόγητη. Ο δικαστής θα μπορούσε να διεξάγει ακρόαση πριν εκδώσει απόφαση σχετικά με τα ασφαλιστικά μέτρα. Το αποτέλεσμα μπορεί να εξαρτηθεί από το αν ο Πάουελ θα πείσει τον δικαστή ότι ο ίδιος -και η Fed- θα υποστεί «ανεπανόρθωτη βλάβη» κατά τη διάρκεια της υπόθεσης αν δεν διατηρηθεί το status quo.
Η απόφαση σχετικά με τα ασφαλιστικά μέτρα θα είναι κρίσιμη, διότι μπορεί να περάσουν μήνες ή και περισσότερο πριν ο δικαστής αποφανθεί επί της ουσίας της υπόθεσης. Εάν το αίτημα του Πάουελ για ασφαλιστικά μέτρα απορριφθεί, η απόλυσή του θα παραμείνει σε ισχύ και ο αντιπρόεδρος της Fed θα αναλάβει καθήκοντα προέδρου. Τη θέση αυτή κατέχει σήμερα ο Φίλιπ Τζέφερσον. Ο Τζέφερσον διορίστηκε στο διοικητικό συμβούλιο της Fed από τον τότε πρόεδρο Τζο Μπάιντεν το 2022. Ο Πάουελ διορίστηκε πρόεδρος το 2017 από τον Τραμπ, κατά την πρώτη του θητεία ως πρόεδρος.
Εάν η προσωρινή διαταγή γίνει δεκτή, ο Πάουελ θα μπορούσε να παραμείνει στο αξίωμά του ενώ η υπόθεση προχωράει. Οποιαδήποτε πλευρά θα μπορούσε να ασκήσει έφεση, πράγμα που σημαίνει ότι μια επιτροπή ομοσπονδιακού εφετείου θα ζυγίσει, και ενδεχομένως θα ακολουθήσει το Ανώτατο Δικαστήριο.
Μια απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου σχετικά με τα ασφαλιστικά μέτρα κατά πάσα πιθανότητα θα έλυνε την υπόθεση. Παρόλο που η ηττημένη πλευρά θα μπορούσε να συνεχίσει να εκδικάζει την υπόθεση, οι πιθανότητες οι δικαστές να αντιστραφούν ουσιαστικά αργότερα θα ήταν μικρές.
Τι θα έκανε το Ανώτατο Δικαστήριο αν η υπόθεση έφτανε εκεί
Το Ανώτατο Δικαστήριο ανέφερε τον Μάιο ότι ο Τραμπ δεν μπορεί απλώς να απολύσει τον Πάουελ χωρίς λόγο. Αφήνοντας τον Τραμπ να απομακρύνει αξιωματούχους σε δύο άλλες υπηρεσίες χωρίς να χρειάζεται να δώσει αιτιολόγηση, η πλειοψηφία του δικαστηρίου δήλωσε ότι η απόφαση δεν σημαίνει ότι ο πρόεδρος ασκεί παρόμοια εξουσία στη Fed. Το δικαστήριο αποκάλεσε την κεντρική τράπεζα «μοναδικά δομημένη, οιονεί ιδιωτική οντότητα».
Παρόλα αυτά, η απόφαση άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να απολυθεί ο Πάουελ για κάποιο λόγο. Και το ιστορικό του Τραμπ στο Ανώτατο Δικαστήριο είναι πιθανό να τον φέρει σε ισχυρή θέση εάν η υπόθεση καταλήξει εκεί. Η συντηρητική υπερπλειοψηφία του δικαστηρίου έχει επανειλημμένα αρνηθεί να αμφισβητήσει τις αποφάσεις του Τραμπ, απονέμοντας ευρεία ποινική ασυλία στον πρόεδρο πέρυσι και στη συνέχεια ικανοποιώντας ένα μπαράζ αιτημάτων για να αφήσει πολιτικές του που βρίσκονται υπό νομική αμφισβήτηση να τεθούν σε ισχύ φέτος.
Ακόμη και αν δικαστές κατώτερων δικαστηρίων ή το Ανώτατο Δικαστήριο κρίνει ότι ο Τραμπ απέλυσε παράνομα τον Πάουελ, δεν είναι σαφές ότι θα μπορέσει να παραμείνει στη θέση του, δήλωσε ο Τζόναθαν Σάουμπ, ειδικός στην εκτελεστική εξουσία στο Κολέγιο Νομικής του Πανεπιστημίου του Κεντάκι J. David Rosenberg, ο οποίος έχει υπηρετήσει υπό Δημοκρατικούς προέδρους στον Λευκό Οίκο και στο υπουργείο Δικαιοσύνης.
Από τι θα εξαρτηθεί η νομική έκβαση
Θα εξαρτιόταν από τον λόγο ή τους λόγους που έδωσε ο Τραμπ. Εάν ο πρόεδρος ακολουθούσε την οδό «για την αιτία», κατηγορώντας τον Πάουελ για κακή διαχείριση της ανακαίνισης της έδρας της Fed, η υπόθεση θα μπορούσε να εξαρτηθεί από τις λεπτομέρειες του εν λόγω έργου και από το ποιος έλαβε τις αποφάσεις που οδήγησαν στην υπέρβαση του κόστους.
Οι νόμοι που περιγράφουν το «for cause» γενικά ορίζουν ότι ο όρος περιλαμβάνει τρεις δυνατότητες: ανεπάρκεια, αμέλεια καθήκοντος και παράβαση καθήκοντος, δηλαδή αδίκημα, στο αξίωμα. Δεν υπάρχει συναίνεση σχετικά με το τι σημαίνουν συγκεκριμένα οι όροι αυτοί, οι οποίοι απέκτησαν εξέχουσα θέση στο Κογκρέσο πριν από περισσότερο από έναν αιώνα. Ένας δικαστής θα πρέπει να αποφασίσει, με βάση τα επιχειρήματα και των δύο πλευρών, αν ο ρόλος του Πάουελ στην υπέρβαση του κόστους της ανακαίνισης ισοδυναμούσε με κάποιον από τους τρεις.
«Δεν έχουμε δοκιμάσει ποτέ στο παρελθόν αυτού του είδους το καταστατικό, και σίγουρα όχι στο πλαίσιο της Ομοσπονδιακής Ομοσπονδίας» τονίζει ο Adam White, μελετητής που επικεντρώνεται στο Ανώτατο Δικαστήριο και το διοικητικό κράτος στο American Enterprise Institute.
Σε έκθεση των καθηγητών της Νομικής Σχολής του Κολούμπια, Jane Manners και Lev Menand, αναφέρεται ότι η αναποτελεσματικότητα σε αυτό το πλαίσιο έχει περιγραφεί ως «σπάταλη κυβερνητική διοίκηση που προκαλείται από ανίκανους υπαλλήλους», ενώ η παράβαση καθήκοντος έχει χαρακτηριστεί ως «άδικη πράξη που διαπράχθηκε κατά την εκτέλεση των καθηκόντων κάποιου και προκάλεσε ζημία σε άλλους». Η αμέλεια καθήκοντος, είπαν, υποδηλώνει «την παράλειψη εκτέλεσης των καθηκόντων κάποιου κατά τρόπο που προκάλεσε ζημία σε άλλους».
Πόσο γρήγορα θα μπορούσε ένας νέος μόνιμος πρόεδρος να αναλάβει το τιμόνι, εάν ο Πάουελ απομακρυνθεί
Ένας νέος, μόνιμος πρόεδρος θα πρέπει να διοριστεί από τον Τραμπ και να επιβεβαιωθεί από τη Γερουσία, μια διαδικασία που συνήθως διαρκεί μερικές εβδομάδες, αν όχι μήνες. Στο μεσοδιάστημα, ο νόμος για την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ ορίζει ότι ο αντιπρόεδρος «υπηρετεί σε περίπτωση απουσίας του προέδρου».
Τι θα σήμαινε η αποπομπή του Πάουελ για τα επιτόκια
Η απομάκρυνση του επικεφαλής της Fed δεν θα έλυνε απαραιτήτως το κύριο πρόβλημα του Τραμπ με την κεντρική τράπεζα. Θέλει χαμηλότερα επιτόκια, αλλά ένας νέος πρόεδρος δεν θα μπορούσε να το επιτύχει αυτό από μόνος του. Τα επιτόκια καθορίζονται από την Ομοσπονδιακή Επιτροπή Ανοικτής Αγοράς, της οποίας επί του παρόντος ηγείται ο Πάουελ. Η FOMC έχει τη δυνατότητα να εκλέξει τον δικό της πρόεδρο. Τη θέση αυτή κατέχει συνήθως ο πρόεδρος της Fed, αν και μπορεί να την κατέχει οποιοσδήποτε από τους άλλους 18 υπεύθυνους χάραξης πολιτικής στην επιτροπή. Και τα 19 μέλη συμμετέχουν στις συνεδριάσεις της FOMC και τα 12 ψηφίζουν. Αυτό σημαίνει ότι ένας νέος πρόεδρος θα πρέπει να κερδίσει τα υπόλοιπα μέλη με μια λογική υπόθεση για τη μείωση των επιτοκίων.
Πώς θα αντιδρούσαν οι χρηματοπιστωτικές αγορές στην αποπομπή του Πάουελ
Οι επενδυτές ανησυχούν ότι πίσω από τις συνεχόμενες επιθέσεις του Τραμπ το διακύβευμα είναι η ανεξαρτησία της Fed, ένας βασικός πυλώνας λειτουργίας των αγορών. Μόλις χθες ο ισχυρός άντρας της JP Morgan, Τζέιμι Ντίμον, προειδοποίησε για τις απρόβλεπτες συνέπειες υπογραμμίζοντας ότι η ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας είναι ιερή.«Η ανεξαρτησία της Fed είναι απολύτως κρίσιμη, και όχι μόνο για τον σημερινό πρόεδρο της Fed, τον οποίο σέβομαι, τον Τζέι Πάουελ αλλά και για τον επόμενο πρόεδρο της Fed. Το να παίζεις με τη Fed μπορεί συχνά να έχει δυσμενείς συνέπειες, απολύτως αντίθετες από αυτές που μπορεί να ελπίζεις» πρόσθεσε.
Η Federal Reserve υπηρετεί τη διπλή εντολή της σταθερότητας των τιμών και της μέγιστης απασχόλησης. Αν οι επενδυτές θεωρήσουν ότι δεν κινείται ως ανεξάρτητος φορέας για την τιθάσευση των πληθωριστικών πιέσεων οι εκτιμήσεις τους για τον πληθωρισμό θα μπορούσαν να μεταβάλουν δραστικά τις τιμές των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων.
Ο Αμερικανός πρόεδρος πήρε μια πρόγευση χθες. Μέσα σε 30 λεπτά από την αναφορά του Bloomberg ότι ο Τραμπ πιθανότατα θα απολύσει τον Πάουελ, ο δείκτης S&P 500 των αμερικανικών μετοχών υποχώρησε κατά 1%, η απόδοση του 30ετούς ομολόγου του αμερικανικού δημοσίου αυξήθηκε κατά 10 μονάδες βάσης και ο δείκτης Bloomberg Dollar Spot Index υποχώρησε κατά 1,2%.
Η Άννα Γουόνγκ του Bloomberg Economics εκτιμά ότι αν ο Τραμπ προχωρήσει πράγματι στην αποπομπή του προέδρου της Fed, αυτό θα οδηγήσει τελικά σε βραδύτερη οικονομική ανάπτυξη, υψηλότερη ανεργία και κολλώδη πληθωρισμό.
Πηγή ΟΤ
