Πρόσφατα, ο υπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ, Κρις Ράιτ, δήλωσε στο Reuters ότι η ΕΕ θα μπορούσε να σταματήσει σταδιακά να αγοράζει ρωσικό φυσικό αέριο μέσα σε έξι έως 12 μήνες, αντικαθιστώντας το με υγροποιημένο φυσικό αέριο από τις ΗΠΑ. Οι Ευρωπαίοι φαίνεται να κινούνται -προς το παρόν- στην αντίθετη κατεύθυνση.
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο για την Ενεργειακή Οικονομία και τη Χρηματοοικονομική Ανάλυση (IEEFA) η ΕΕ μείωσε τις εισαγωγές αερίου μέσω αγωγών κατά 9% σε ετήσια βάση στο πρώτο εξάμηνο του 2025, καθώς το μπλοκ αύξησε την εξάρτησή του από το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) και επωφελήθηκε από τις συνεχείς προσπάθειες για περιορισμό της ζήτησης για το καύσιμο.
Συμειώνεται ότι τo LNG οι Ευρωπαίοι το προτιμούν καθώς θέλουν γρήγορη πρόσβαση σε νέους προμηθευτές, ευελιξία και διαφοροποίηση. Αντίθετα, οι αγωγοί εξυπηρετούν όταν υπάρχει γεωγραφική εγγύτητα και στόχος για σταθερό, χαμηλού κόστους βασικό εφοδιασμό μακράς διάρκειας.
Αν και το δεύτερο είναι πιο συμφέρον, ωστόσο, είναι made in Russia και συνεπώς οι Ευρωπαίοι αναζητούν την ενεργειακή απεξάρτηση από τη Μόσχα.
Αύξηση μέσω Τουρκίας
Η ΕΕ σχεδιάζει να σταματήσει σταδιακά τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου και αερίου έως το τέλος του 2027, αλλά στην πραγματικότητα δεν φαίνεται να συμβαίνει αυτό.
Οι εισαγωγές του μπλοκ από ρωσικό αέριο μέσω αγωγών που διέρχεται από την Τουρκία έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, παρά τον πόλεμο στην Ουκρανία, όπως σημειώνει το IEEFA.
Οι τρεις κορυφαίες πηγές εισαγωγών αερίου μέσω αγωγών της ΕΕ στο πρώτο εξάμηνο του 2025 ήταν η Νορβηγία (55%), η Αλγερία (19%) και η Ρωσία μέσω Τουρκίας (10%).
Οι εισαγωγές αερίου μέσω αγωγών της ΕΕ από το Αζερμπαϊτζάν, τη Λιβύη και τη Νορβηγία μειώθηκαν σε ετήσια βάση στο πρώτο εξάμηνο του 2025, ενώ εκείνες από την Αλγερία, τη Ρωσία μέσω Τουρκίας, την Τουρκία και το Ηνωμένο Βασίλειο αυξήθηκαν ελαφρά.
Καμπανάκι
Η τελευταία αυτή πτώση έρχεται έπειτα από μείωση άνω του ενός τρίτου στις εισαγωγές αερίου μέσω αγωγών της ΕΕ την περίοδο 2021–2024. Μέτρα ενεργειακής απόδοσης και η ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών συνέβαλαν στη μείωση της κατανάλωσης αερίου του μπλοκ τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με την επικαιροποιημένη βάση δεδομένων EU Gas Flows Tracker του IEEFA.
Συνδυαστικά, οι εισαγωγές αερίου της ΕΕ μέσω αγωγών και LNG αυξήθηκαν κατά 3,4% σε ετήσια βάση στο 2025, με το IEEFA να αναμένει ότι οι εισαγωγές αερίου της ΕΕ θα συνεχίσουν να μειώνονται από το 2026 και μετά.
«Η ζήτηση αερίου στην ΕΕ βρίσκεται σε διαρθρωτική πτώση. Ωστόσο, η μικρή άνοδος των εισαγωγών αερίου φέτος θα πρέπει να λειτουργήσει ως καμπανάκι για τα κράτη-μέλη που υστερούν στους στόχους τους για ενεργειακή απόδοση και ΑΠΕ», δήλωσε η Ana Maria Jaller-Makarewicz, επικεφαλής αναλύτρια ενέργειας για την Ευρώπη στο IEEFA.
«Η ταχύτερη ανάπτυξη της ηλιακής και αιολικής ενέργειας, των αντλιών θερμότητας και ο εκσυγχρονισμός των δικτύων θα μειώσουν την ευαλωτότητα των χωρών της ΕΕ σε διαταραχές προμήθειας LNG, θα βελτιώσουν την ενεργειακή ασφάλεια και θα προστατεύσουν τους καταναλωτές από τις ευμετάβλητες τιμές αερίου.»
Από τις του 2022, οι χώρες της ΕΕ δαπάνησαν περίπου 380 δισ. ευρώ για εισαγωγές αερίου μέσω αγωγών, εκ των οποίων 83 δισ. ευρώ από τη Ρωσία.
Η λήξη της διέλευσης ρωσικού αερίου μέσω Ουκρανίας την 1η Ιανουαρίου 2025 συνέβαλε στη μείωση των εισαγωγών αερίου της ΕΕ μέσω αγωγών στο πρώτο εξάμηνο του 2025. Ορισμένες χώρες της ΕΕ ανακατεύθυναν τις ροές αερίου τους και αξιοποίησαν υφιστάμενες υποδομές για να διασφαλίσουν την ασφάλεια εφοδιασμού.
