Οι παρατηρητές του πετρελαίου προετοιμάζονται για μια περαιτέρω άνοδο των τιμών, μετά τις ισραηλινές επιθέσεις σε ιρανικά ενεργειακά περιουσιακά στοιχεία που αύξησαν τον κίνδυνο για τις προμήθειες στη Μέση Ανατολή, όπως εκτιμά το Bloomberg.
Το Ισραήλ έθεσε προσωρινά εκτός λειτουργίας μια εγκατάσταση επεξεργασίας φυσικού αερίου που συνδέεται με το γιγαντιαίο κοίτασμα South Pars, το μεγαλύτερο του Ιράν, σε μια επίθεση το Σάββατο, και στόχευσε δεξαμενές αποθήκευσης καυσίμων κατά τη διάρκεια των επιθέσεων στο πλαίσιο της εκστρατείας του κατά του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης.
Παρά τις κυρώσεις των ΗΠΑ, το Ιράν παραμένει ο τρίτος μεγαλύτερος παραγωγός στον Οργανισμό Πετρελαιοεξαγωγικών Χωρών.
Ενώ η επίθεση επικεντρώθηκε στο εγχώριο ενεργειακό σύστημα του Ιράν και όχι στις εξαγωγές στις διεθνείς αγορές, οι έμποροι πετρελαίου και οι αναλυτές προετοιμάζονται για περισσότερες αναταραχές, αφού οι τιμές σημείωσαν τη μεγαλύτερη άνοδο των τελευταίων τριών ετών την Παρασκευή.
Παρά τις κυρώσεις των ΗΠΑ, το Ιράν παραμένει ο τρίτος μεγαλύτερος παραγωγός στον Οργανισμό Πετρελαιοεξαγωγικών Χωρών. Οι σύμμαχοί του στην Υεμένη, οι μαχητές Χούθι, έχουν παρενοχλήσει πλοία στην περιοχή και η Τεχεράνη έχει απειλήσει στο παρελθόν να σταματήσει τις διελεύσεις από το Στενό του Ορμούζ, ένα κρίσιμο σημείο για την παγκόσμια ναυσιπλοΐα στον Περσικό Κόλπο. Ωστόσο, δεν έχει αποκλείσει ποτέ το βασικό θαλάσσιο σημείο συμφόρησης.
«Η κλιμακούμενη, πιθανώς παρατεταμένη, σύγκρουση και η επέκτασή της σε οικονομικούς στόχους με θύματα αμάχους θα πρέπει να δημιουργήσουν ένα μεγαλύτερο ασφάλιστρο κινδύνου για το αργό πετρέλαιο στις αρχές αυτής της εβδομάδας», δήλωσε ο Bob McNally, πρόεδρος και ιδρυτής της Rapidan Energy Advisers LLC και πρώην αξιωματούχος ενέργειας του Λευκού Οίκου.
Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης της αμερικανικού αργού (WTI) σημείωσαν άνοδο έως και 14% την Παρασκευή πριν φτάσουν κοντά στα 73 δολάρια το βαρέλι. Το κλείσιμο του Ορμούζ θα μπορούσε να εκτοξεύσει τις διεθνείς τιμές έως και στα 130 δολάρια, προέβλεψε η JPMorgan Chase & Co. Μια απότομη αύξηση της τιμής του πετρελαίου θα αύξανε τις πληθωριστικές πιέσεις σε όλο τον κόσμο.
Η επίθεση του Ισραήλ το Σάββατο προκάλεσε μια ισχυρή έκρηξη και πυρκαγιά στο εργοστάσιο επεξεργασίας φυσικού αερίου Phase 14 στην ξηρά και ανάγκασε το κλείσιμο μιας πλατφόρμας παραγωγής στο κοίτασμα South Pars, σύμφωνα με ρεπορτάζ του ημιεπίσημου πρακτορείου ειδήσεων Tasnim.
🚨BREAKING: Blast at Phase 14 of Iran’s South Pars gas field, the world’s biggest natural gas reserve.
It is jointly held by Iran and Qatar. pic.twitter.com/5NZDEMlq9W
— World Source News 24/7 (@Worldsource24) June 14, 2025
ΟΠΕΚ και πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα
«Τώρα που έχει ξεπεραστεί αυτό το όριο, θα υπάρχουν ερωτήματα σχετικά με το εάν το Ισραήλ πρόκειται να στοχεύσει περισσότερες ιρανικές ενεργειακές υποδομές», δήλωσε ο Richard Bronze, επικεφαλής γεωπολιτικής στην εταιρεία συμβούλων Energy Aspects Ltd. «Φαίνεται να βρισκόμαστε σε έναν κύκλο κλιμάκωσης». Εάν διαταραχθεί η προμήθεια πετρελαίου, ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ πιθανότατα θα καλέσει τη συμμαχία ΟΠΕΚ+ με επικεφαλής τη Σαουδική Αραβία να αξιοποιήσει τη σημαντική πλεονάζουσα παραγωγική της ικανότητα, δήλωσε σε σημείωμα την Παρασκευή η Χελίμα Κροφτ, επικεφαλής παγκόσμιας στρατηγικής εμπορευμάτων στην RBC Capital Markets LLC και πρώην αναλύτρια της CIA.
Ωστόσο, δεν είναι σαφές εάν ο ΟΠΕΚ θα μπορούσε να αντισταθμίσει μια σοβαρή και παρατεταμένη διακοπή στο Ιράν, το οποίο αντλεί περίπου 3,4 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα.
Η προσπάθεια και μόνο θα μπορούσε να θέσει τις ενεργειακές υποδομές των Σαουδαράβων και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων στο στόχαστρο. Αφού το Ριάντ υποστήριξε την προηγούμενη καταστολή του Τραμπ κατά της Τεχεράνης κατά τη διάρκεια της πρώτης του θητείας, η κρίσιμη εγκατάσταση επεξεργασίας πετρελαίου στο Αμπκάικ ανατινάχθηκε από τους Χούθι το 2019.
«Η πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα του ΟΠΕΚ θα μπορούσε να τεθεί σε λειτουργία για να αντισταθμίσει τη μείωση των ιρανικών βαρελιών», δήλωσε ο Κλέι Σίγκλ, ανώτερος συνεργάτης στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών στην Ουάσινγκτον. «Αλλά θα ήταν πολιτικά επικίνδυνο για τη Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ να επωφεληθούν με αυτόν τον τρόπο εις βάρος της Τεχεράνης».
Το γεγονός ότι οι μεγάλες πετρελαϊκές εγκαταστάσεις έχουν μέχρι στιγμής γλιτώσει από την τρέχουσα αναταραχή μπορεί να προσφέρει στις αγορές κάποια σιγουριά.
«Πιθανότατα θα χρειαστεί να δούμε στοιχεία για έναν εντεινόμενο πόλεμο – με πολύ πιο εκτεταμένες ζημιές και μαζικά θύματα μεταξύ των αμάχων – για να αλλάξει αυτή η προσδοκία και να αυξηθεί περαιτέρω το ασφάλιστρο κινδύνου στο αργό πετρέλαιο», δήλωσε η Βαντάνα Χάρι, ιδρύτρια της εταιρείας συμβούλων ενέργειας Vanda Insights με έδρα τη Σιγκαπούρη.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας, ο εποπτικός φορέας με έδρα το Παρίσι που ιδρύθηκε από χώρες κατανάλωσης, δήλωσε ότι οι παγκόσμιες αγορές πετρελαίου είναι επαρκώς εφοδιασμένες εν μέσω της επιβράδυνσης της ζήτησης καυσίμων και των πρόσφατων αυξήσεων παραγωγής από τον ΟΠΕΚ+. Ο οργανισμός δήλωσε ότι είναι έτοιμος να αξιοποιήσει τα αποθέματα έκτακτης ανάγκης εάν χρειαστεί.
Την Κυριακή, ο Πρόεδρος Τραμπ δήλωσε σε μια ανάρτηση στο Truth Social ότι οι δύο εμπόλεμες χώρες πρέπει και θα συνάψουν μια ειρηνευτική συμφωνία. Ο Τραμπ είχε δηλώσει πριν από τις επιθέσεις του Ισραήλ ότι ήταν δυσαρεστημένος με την άνοδο των τιμών του πετρελαίου.
Οι φόβοι για το Στενό του Ορμούζ είναι πιθανώς υπερβολικοί, πρόσθεσε ο Χάρι. Ένα τέτοιο ακραίο βήμα θα απέκοψε την ίδια την εξαγωγική οδό του Ιράν και θα αποξένωνε τον μεγαλύτερο πελάτη του, την Κίνα.
«Το Ιράν δεν έχει ποτέ μπλοκάρει το κανάλι παρά τις πολλές απειλές να το κάνει όλα αυτά τα χρόνια και δεν περιμένω ότι θα το κάνει τώρα», είπε.
Οι επενδυτές αναζητούν ενδείξεις για την πορεία των επιτοκίων ενόψει συνεδρίασης της Fed
Οι επενδυτές της Wall Street είναι σε αγωνία ενόψει του ανοίγματος των αγορών αργά την Κυριακή, κυριευμένοι από την ανησυχία για τις πανεθνικές διαμαρτυρίες κατά του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και την κλιμακούμενη απειλή μιας σαρωτικής σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή.
«Η αγορά καθοδηγείται σε μεγάλο βαθμό από τους τίτλους ειδήσεων και επικεντρώνεται στο βραχυπρόθεσμο μέλλον, επομένως υπάρχει μεγάλη αστάθεια βραχυπρόθεσμα», δήλωσε η Kathryn Rooney Vera, επικεφαλής στρατηγικής αγοράς στην StoneX Group.
«Μέχρι στιγμής βρισκόμαστε σε ένα στάδιο «ελεγχόμενης αντιπαράθεσης»», δήλωσε ο επικεφαλής οικονομολόγος της Lombard Odier, Samy Chaar, στο οποίο είναι πολύ νωρίς για να κάνουμε λόγο για πραγματική και επίμονη οικονομική ζημία παρά τον υψηλό κίνδυνο. «Προς το παρόν, έχουμε απότομες αυξήσεις στην τιμή του πετρελαίου, έχουμε αστάθεια, όλοι είναι λίγο νευρικοί, αλλά δεν υπάρχει σαφής ένδειξη ότι κινούμαστε προς το σενάριο χωρίς επιστροφή».
«Το συνολικό προφίλ κινδύνου από τη γεωπολιτική κατάσταση εξακολουθεί να είναι πολύ υψηλό για να είμαστε διατεθειμένοι να επιστρέψουμε βιαστικά στην αγορά», δήλωσε ο Άλεξ Μόρις, επικεφαλής επενδύσεων της F/m Investments στην Ουάσινγκτον.
Με τα επικίνδυνα περιουσιακά στοιχεία να καταρρέουν, οι προσδοκίες των επενδυτών για βραχυπρόθεσμες διακυμάνσεις της χρηματιστηριακής αγοράς αυξήθηκαν.
Ο Δείκτης Μεταβλητότητας Cboe, που συχνά αποκαλείται «δείκτης φόβου» της Wall Street, αυξήθηκε κατά 2,8 μονάδες και έκλεισε στις 20,82 την Παρασκευή, το υψηλότερο κλείσιμο των τελευταίων τριών εβδομάδων.
Ο Michael Thompson, συν-διαχειριστής χαρτοφυλακίου στην εταιρεία επενδύσεων Little Harbor Advisors, δήλωσε ότι θα παρακολουθεί τις τιμές των συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης βραχυπρόθεσμα για τυχόν άνοδο προς ή πάνω από το επίπεδο των συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης που πρόκειται να λήξουν σε μήνες από τώρα.
«Αυτό θα μας έδειχνε ότι η βραχυπρόθεσμη αντιστάθμιση κινδύνου είναι δικαιολογημένη», είπε.
Ο χρυσός «της παρηγοριάς» και το χλιαρό comeback του δολαρίου
Η κλιμάκωση της έντασης στη Μέση Ανατολή με τις επιθέσεις μεταξύ του Ιράν και Ισραήλ, κλυδώνισαν, όπως ήταν αναμενόμενο, τις αγορές–αν και σε πιο ήπιο βαθμό- και ανέδειξαν για μία ακόμα φορά τον ρόλο των ασφαλών επενδυτικών καταφυγίων: ο χρυσός κατέγραψε ένα ακόμα ιστορικό υψηλό, τα ομόλογα επιβεβαίωσαν τη φήμη τους και το δολάριο επέστρεψε στον ρόλο, αν και υποτονικά.
Οι τιμές του χρυσού την Παρασκευή σκαρφάλωσαν στο υψηλότερο σημείο τους εδώ και σχεδόν δύο μήνες την Παρασκευή και οδεύουν προς εβδομαδιαία άνοδο, καθώς οι επενδυτές έστρεψαν την προσοχή τους σε ασφαλή περιουσιακά στοιχεία μετά την επίθεση του Ισραήλ στο Ιράν που αύξησε τις εντάσεις στη Μέση Ανατολή.
Η τιμή spot του χρυσού αυξήθηκε κατά 1,3% στα 3.427,36 δολάρια ανά ουγγιά στις 03:32 GMT, αφού έφτασε στο υψηλότερο επίπεδο από τις 22 Απριλίου νωρίτερα στη συνεδρίαση. Ο χρυσός έχει κερδίσει περισσότερο από 3,5% μέχρι στιγμής αυτή την εβδομάδα. Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης χρυσού των ΗΠΑ κέρδισαν 1,4% στα 3.448,70 δολάρια.
Όσον αφορά στα ομόλογα, ανοδικά κινήθηκαν την Παρασκευή οι αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων μετά τις ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές στο Ιράν που ανέβασαν τις τιμές της ενέργειας και οδήγησαν σε ανησυχία ότι ο πληθωρισμός μπορεί να κινηθεί υψηλότερα.
Η απόδοση του δείκτη αναφοράς του 10ετούς ομολόγου αυξήθηκε περισσότερο από 3 μονάδες βάσης στο 4,389%, ενώ οι αποδόσεις των διετών αυξήθηκαν σχεδόν 4 μονάδες βάσης στο 3,945%.
Μία μονάδα βάσης ισούται με 0,01%. Οι αποδόσεις και οι τιμές των ομολόγων κινούνται αντίστροφα, πράγμα που σημαίνει ότι οι τιμές των ομολόγων ήταν χαμηλότερες την Παρασκευή.
Πηγή: ΟΤ
