Στο συνέδριο που διοργάνωσε προ ολίγων εβδομάδων ο Economist στη Θεσσαλονίκη ο πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον είπε ότι ευτυχώς που έφυγε η χώρα του από την Ευρωπαϊκή Ένωση διότι, ως αυτόνομη δύναμη, διαπραγματεύθηκε με μεγαλύτερη επιτυχία με τις ΗΠΑ στις πρόσφατες εμπορικές συνομιλίες. Και όμως, έρευνα των New York Times δείχνει ότι τα πράγματα δεν είναι έτσι. Οι συντελεστές με τους οποίους έχουν επιβαρυνθεί στις ΗΠΑ οι εισαγωγές δημοφιλών προϊόντων από τη Βρετανία και την ΕΕ δείχνουν πόσο άνισοι και απρόβλεπτοι έχουν γίνει οι δασμοί του Ντόναλντ Τραμπ. Ακόμη και όταν δεν είναι απλά «τουιταρίσματα», αλλά αποτελούν μέρος εμπορικών συμφωνιών.
Μια πιο προσεκτική ματιά στους δασμούς σε τέσσερα συγκεκριμένα αγαθά – ουίσκι, τυριά, ρούχα και αυτοκίνητα – αποκαλύπτει πόσο δύσκολο είναι να χαρακτηρίσει κανείς μια συμφωνία καλύτερη ή χειρότερη από κάποια άλλη
«Όταν ο πρόεδρος Τραμπ άφησε άναυδες τις κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο επιβάλλοντας εξωπραγματικούς δασμούς, το Λονδίνο έσπευσε να συνάψει μια εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ που ‘κλείδωνε’ ένα συντελεστή 10% στις περισσότερες εισαγωγές, προστατεύοντας παράλληλα κομβικές βρετανικές βιομηχανίες. Η γρήγορη δράση της χώρας φάνηκε ως συνετή επιλογή, καθώς στη συνέχεια άλλοι εμπορικοί εταίροι συνήψαν πιο επαχθείς συμφωνίες με τις ΗΠΑ, ειδικά η Ευρωπαϊκή Ένωση που συμφώνησε σε έναν υψηλότερο δασμολογικό συντελεστή 15% για τα περισσότερα προϊόντα που εξάγει στις ΗΠΑ», σημειώνουν σε ρεπορτάζ τους οι «New York Times».
Ωστόσο, «μια εις βάθος ανάλυση των συμφωνιών υποδηλώνει ότι τα μαθηματικά του εμπορίου είναι πιο πολύπλοκα», προσθέτει η νεοϋορκέζικη εφημερίδα. «Καθώς ο κ. Τραμπ παραβιάζει κάθε αρχή που περιγράφει το εγχειρίδιο των κανόνων του διεθνούς εμπορίου, η επιβολή μιας ‘οριζόντιας δασμολόγησης’ με ενιαίο συντελεστή μοιάζει απλώς σαν ένα σημείο εκκίνησης. Οι διάφορες χώρες αντιμετωπίζουν συντελεστές που ποικίλλουν ανά προϊόν, κάτι που περιπλέκει τον τρόπο λειτουργίας των κυβερνήσεων, των εισαγωγέων και των επιχειρήσεων. Άρα σε εθνικό επίπεδο δεν διαμορφώνονται με σαφήνεια οι νικητές και οι ηττημένοι», παρατηρούν οι ανταποκριτές των ΝΥΤ από το Λονδίνο και τις Βρυξέλλες που υπογράφουν το δημοσίευμα.
Ο διάβολος στις λεπτομέρειες
Επειδή Βρετανία και ΕΕ είναι γείτονες και επειδή η Βρετανία ήταν μέχρι το 2020 μέρος του μπλοκ είναι επόμενο να συγκρίνονται συχνά οι συμφωνίες που υπογράφουν με τις ΗΠΑ και τους άλλους εταίρους τους ανά τον κόσμο. Τα προϊόντα τους είναι ήδη ανταγωνιστικά στην αμερικανική αγορά και σε ορισμένες περιπτώσεις ο ανταγωνισμός αυτός θα συνεχιστεί, επί Τραμπ, με πιο άνισους όρους.
Ωστόσο, μια πιο προσεκτική ματιά στους δασμούς σε τέσσερα συγκεκριμένα αγαθά – ουίσκι, τυριά, ρούχα και αυτοκίνητα – αποκαλύπτει πόσο δύσκολο είναι να χαρακτηρίσει κανείς μια συμφωνία καλύτερη ή χειρότερη από κάποια άλλη. Διότι ο διάβολος, ως γνωστόν, κρύβεται στις λεπτομέρειες.
Έχουν, ας πούμε, καλύτερη δασμολογική μεταχείριση τα βρετανικά προϊόντα στις ΗΠΑ από τα ευρωπαϊκά; Το τυρί προσφέρει ένα καλό παράδειγμα, κατά τις ανταποκρίτριες των ΝΥΤ Ίσε Νίλσον στο Λονδίνο και Τζιάνα Σμίαλεκ στις Βρυξέλλες.
Η εμπορική συμφωνία της ΕΕ με τις ΗΠΑ προβλέπει έναν γενικό δασμολογικό συντελεστή 15% στα προϊόντα που εισάγονταν με μικρότερη επιβάρυνση, όχι όμως σ’ αυτά που ήδη δασμολογούνται με υψηλότερους δασμούς. Αντίθετα, στην περίπτωση της Βρετανίας ο συντελεστής 10% επιβάλλεται αθροιστικά σε άλλους ισχύοντες δασμούς – αυτό δεν ισχύει για όλα τα προϊόντα, αλλά μάλλον για τα περισσότερα, σύμφωνα με το ρεπορτάζ.
Για το δημοφιλές και στις ΗΠΑ ολλανδικό τυρί γκούντα, για παράδειγμα, ισχύει ο δασμός 15% που προβλέπει η συμφωνία με την ΕΕ. Για το αγγλικό τσένταρ όμως τα νέα είναι χειρότερα, αφού στον ήδη επιβαλλόμενο δασμό 12% θα προστεθεί ένα επιπλέον 10% και επομένως «θα μπορούσε να αντιμετωπίσει έναν συντελεστή 22% όταν το προϊόν εισάγεται στις Ηνωμένες Πολιτείες», σημειώνουν οι ανταποκρίτριες της εφημερίδας.
«Κάθε κιλό τυριού τσένταρ που στέλναμε στις ΗΠΑ δασμολογούνταν κατά μέσο όρο με 1,20 δολάρια περίπου και τώρα θα δασμολογείται με περίπου 2 δολάρια», δήλωσε στους ΝΥΤ ο διευθύνων σύμβουλος της λονδρέζικης Neal’s Yard Dairy, Ντέιβιντ Λόκγουντ. Ο Βρετανός μάνατζερ δεν έκρυψε ότι οι Αμερικανοί πελάτες της εταιρείας του θα δουν σύντομα τις αυξήσεις αυτές στις προθήκες των καταστημάτων.
Ιταλικά και βρετανικά πουκάμισα
«Καθώς ο δασμός 10% της Βρετανίας συσσωρεύεται στους υπάρχοντες συντελεστές, η επιβάρυνση που προκύπτει είναι πιο μεγάλη σε προϊόντα εισαγωγής που ήδη υπόκεινται σε υψηλούς δασμούς», σημειώνεται στο ρεπορτάζ. Κάτι τέτοιο ισχύει στις αμερικανικές εισαγωγές ρούχων από τη Βρετανία και την ΕΕ. Ο ευρωπαϊκός δασμός σε ένα ανδρικό βαμβακερό πουκάμισο είναι 19,7%, για παράδειγμα. Αλλά ο συντελεστής 15% που επιβάλλεται στην ΕΕ ισχύει μόνο για προϊόντα που είχαν δασμούς κάτω του 15%. Επομένως ο φόρος σε ένα ιταλικό πουκάμισο θα παραμείνει στο 19,7% μετά το ντιλ φον ντερ Λάιεν-Τραμπ.
Αντίθετα, ένα βρετανικό πουκάμισο θα επιβαρυνθεί με τον επιπλέον συντελεστή 10%, ανεβάζοντας τη δασμολόγησή του στο 29,7%. «Για τα προϊόντα που ανέκαθεν φορολογούνταν πολύ, η ΕΕ φαίνεται πως έχει κάνει καλύτερο ντιλ με τους Αμερικανούς από το Ηνωμένο Βασίλειο», δήλωσε στην αμερικανική εφημερίδα ο Πολ Όλγκερ, διευθυντής εξαγωγικών επιχειρήσεων του βρετανικού Συνδέσμου Μόδας και Υφάσματος. «Θα είναι σημαντικό για την κυβέρνηση του Λονδίνου να επιστρέψει στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης με τις Ηνωμένες Πολιτείες για να δει αν μπορεί να πετύχει μια καλύτερη συμφωνία», εκτίμησε ο βρετανός μάνατζερ.
Εντάξει, δεν είναι τόσο απλά τα πράγματα για τα ευρωπαϊκά προϊόντα, κυρίως τα πολυτελείας που και προ της ελεύσεως του «tariff man» επιβαρύνονταν με υψηλότερους δασμούς στις ΗΠΑ. «Το ντιλ Τραμπ-φον ντερ Λάιεν πρέπει να εξεταστεί στο πλαίσιο και των άλλων παραχωρήσεων που έκανε η ΕΕ προς τις ΗΠΑ, όπως είναι η συμφωνία για την αγορά από την Ευρώπη περισσότερων αδασμολόγητων αμερικανικών προϊόντων», σημειώνει η αμερικανική εφημερίδα.
Για να συντεθεί πληρέστερα η μεγάλη εικόνα θα θυμίζαμε και την υποχρέωση που ανέλαβαν οι Ευρωπαίοι να αυξήσουν τις αγορές αμερικανικών όπλων, την ώρα που οι Βρυξέλλες ποντάρουν αναπτυξιακά στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας.
Το ιρλανδικό ουίσκι
Ενδιαφέρουσα είναι η περίπτωση των εισαγωγών ιρλανδέζικου ουίσκι στις ΗΠΑ, όπου το προϊόν είναι ιδιαίτερα δημοφιλές – λόγω της πολυάριθμης ιρλανδικής κοινότητας ενδεχομένως. Ως γνωστόν η Βόρεια Ιρλανδία αποτελεί βρετανικό έδαφος, ενώ η Δημοκρατία της Ιρλανδίας μετέχει στην ΕΕ – και στην Ευρωζώνη.
Τα αλκοολούχα προϊόντα και από τις δύο πλευρές των συνόρων του νησιού δεν αντιμετώπιζαν προηγουμένως δασμούς στις ΗΠΑ. Τώρα όμως τα ουίσκι από τον Νότο θα επιβαρυνθούν με συντελεστή 15%, ενώ τα μπουκάλια από τον Βορρά δασμολογούνται μόνο με 10%.
Η Τζουν Ο’Κόνελ, συνιδρύτρια ενός μικρού αποστακτηρίου με την επωνυμία Skellig Six18 Distillery στη νοτιοδυτική ακτή της Ιρλανδίας, δήλωσε στους ΝΥΤ ότι η εταιρεία της μόλις προ μηνών παρουσίασε τα προϊόντα της στη Νέα Υόρκη, στο Νιου Τζέρσεϊ, στο Μέριλαντ, στη Βιρτζίνια και στην πρωτεύουσα Ουάσινγκτον.
Το ουίσκι της Τζουν Ο’Κόνελ είναι υψηλής ποιότητας και απευθύνεται σε καταναλωτές πρόθυμους να πληρώσουν αδρά για να το απολαύσουν. Ωστόσο, η ιρλανδή επιχειρηματίας είπε ότι ο ανταγωνισμός είναι πλέον μεγαλύτερος με τους εξαγωγείς της Βόρειας Ιρλανδίας και βέβαια με τους παραγωγούς αμερικανικών μπέρμπον, με επιχειρηματίες που δεν σκοτίζονται με τη δασμολογική πολιτική του Τραμπ – παρά μόνο με τα αντίμετρα των Ευρωπαίων και φυσικά των άλλων διεθνών αγορών, εφόσον πρόκειται για εξαγωγείς.
Ο γρίφος των αυτοκινήτων
«Ίσως καμία δασμολογική μεταχείριση να μην είναι τόσο περίπλοκη ή τόσο οικονομικά και πολιτικά σημαντική όσο αυτή των αυτοκινήτων» γράφουν οι ΝΥΤ. Και εξηγούν ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες αποτελούν μια κρίσιμη αγορά για τις αυτοκινητοβιομηχανίες τόσο στη Βρετανία όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση».
Σύμφωνα με τα εμπορικά ντιλ που έκλεισε ο Τραμπ, τα πρώτα 100.000 αυτοκίνητα που προέρχονται από τη Βρετανία κάθε χρόνο θα υπόκεινται σε δασμό 10%. Αυτός είναι περίπου ο αριθμός των αυτοκινήτων που η χώρα ήδη εξάγει ετησίως στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Όμως ο περιορισμός αυτός αφήνει στις βρετανικές αυτοκινητοβιομηχανίες λίγα περιθώρια ανάπτυξης, διότι το 100.001ο αυτοκίνητο που θα εισαχθεί από τη Βρετανία στις ΗΠΑ και φυσικά τα υπόλοιπα που ενδεχομένως θα ακολουθήσουν, θα δασμολογηθούν με συντελεστή 27,5%.
Αυτός είναι ο συντελεστής που αποφάσισε να επιβάλει εφέτος ο «Τariff Μan» στις εισαγωγές αυτοκινήτων από τον υπόλοιπο κόσμο. Όχι όμως και στα αυτοκίνητα από την Ευρωπαϊκή Ένωση! Τα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα θα δασμολογηθούν με 15% (με υψηλότερο συντελεστή από τα βρετανικά), αλλά δίχως όριο στις εισαγωγές.
Η παράμετρος «Κίνα»
Είναι άραγε ευνοημένοι ή ριγμένοι οι Ευρωπαίοι κατασκευαστές οχημάτων συγκριτικά με τους Βρετανούς; Δύσκολο να αποφανθεί κανείς με βεβαιότητα καθώς, για τις μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες τουλάχιστον, η πραγματικότητα είναι πολύ πιο περίπλοκη. Κι αυτό επειδή οι Ευρωπαίοι κατασκευαστές έχουν εγκαταστήσει μονάδες παραγωγής σε πολλές χώρες του πλανήτη – της Βρετανίας συμπεριλαμβανομένης!
Επιπλέον, τα ανταλλακτικά αυτοκινήτων δασμολογούνται αυτοτελώς. Η κυβέρνηση Τραμπ ανακοίνωσε πρόσφατα ότι οι δασμοί με τον εξοντωτικό συντελεστή 50% που έχουν επιβληθεί στις εισαγωγές χάλυβα και το αλουμινίου ισχύουν για έναν διευρυμένο κατάλογο προϊόντων, στον οποίο περιλαμβάνονται περισσότερα εξαρτήματα αυτοκινήτων από όσα περιλαμβάνονταν παλαιότερα.
Ο ειδικός σε θέματα αυτοκινητοβιομηχανίας αναλυτής της Allianz Trade, Γκιγιόμ Ντεζάν, θεωρεί ότι τόσο η ΕΕ όσο και η Βρετανία έχουν την ικανότητα να διαχειριστούν τους αυξημένους δασμολογικούς συντελεστές που επέβαλε ο Ντόναλντ Τραμπ. Αλλά το γενικότερο περιβάλλον για τον κλάδο είναι πολύ ανταγωνιστικό και αβέβαιο, δεδομένου ότι «άπαντες οι δυτικοί κατασκευαστές αγωνίζονται να προσαρμοστούν σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από την επέκταση της ηλεκτροκίνησης και από τον αυξημένο ανταγωνισμό από τους Κινέζους κατασκευαστές».
Ο Γκιγιόμ Ντεζάν θύμισε μια μεγάλη αλήθεια που ανέκαθεν χαρακτήριζε και πάντα θα χαρακτηρίζει τον κόσμο των επιχειρήσεων: «Οι δασμοί είναι ένα επιπλέον βάρος που πρέπει να διαχειριστούμε. Πρόκειται για μια νέα επιβαρυντική παράμετρο που σίγουρα θα αναθεωρηθεί ως προς επιβαλλόμενους συντελεστές. Αλλά αυτή η σύγχυση και η αβεβαιότητα δημιουργούν πρόσθετη ανησυχία στις επιχειρήσεις. Και ξέρετε, όταν είσαι εταιρεία αυτό που επιζητείς είναι η σταθερότητα και η βεβαιότητα, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τους κανόνες του παιχνιδιού».
Πηγή: ΟΤ
